Is ARCO 2020 controversieel of minder controversieel?

Twee videoverslagen van de Madrileense kunstbeurs ARCO die op 1 maart 2020 eindigt. Ze leggen andere accenten. Het Spaanse nieuwsagentschap EFE meent dat ARCO ‘minder controversieel en wraakzuchtiger is’ (‘Menos polémica y más reivindicativa’). Maar dat verhoudt zich slecht tot een verslag van de Duitse versie van Euronews dat inzoomt op de in Spanje wonende Finse kunstenaar Riiko Sakkinen met zijn werk ‘Franco no fue tan malo como dicen’ (‘Franco was niet zo slecht als ze zeggen’) dat getoond wordt door Galerie Forsblom en voor 15.000 euro te koop is. Dit werk dient de marketing en is een referentiepunt. In het commentaar meent Euronews dat Sakkinen met dit werk de radicaal-rechtse partij VOX bekritiseert die Franco bagatelliseert. Het linkse Izquierda Diario kiest in een verslag dezelfde invalshoek als Euronews als het zegt dat de polemiek in Riiko Sakkinen een speler heeft en dat de controverse wordt geserveerd (‘Este año la polémica ya tiene protagonista: la obra ‘Franco no era tan malo como dicen’ del artista finlandés Riiko Sakinen. La polémica está servida’). Men kan alleen maar gissen naar de reden van de uiteenlopende conclusies of de ARCO wel of niet controversieel en polemisch is. De constatering is dat een Spaans nieuwsagentschap dat ontkent of klein probeert te houden en een Spaanse nieuwsmedium en de Duitstalige versie van Euronews niet. Blijft de vraag of dit valt binnen de normale bandbreedte van de journalistiek of dat een politieke mening het relaas kleurt.

PVV toont Mohammad-cartoons in Zendtijd Politieke Partijen. Nou en?

Dit is het filmpje dat vanmiddag door de PVV op de publieke televisie uitgezonden zou worden in de Zendtijd van Politieke Partijen. Maar niet uitgezonden werd. Een onbegrijpelijke fout. Een medewerker van extern mediabedrijf Infostrada zou het verkeerde filmpje aangeleverd hebben. Het valt nauwelijks te geloven. Nu wordt het alsnog komende woensdag 24 juni om 17.55 uur in de Zendtijd voor Politieke Partijen uitgezonden.

Aan de inhoud valt weinig toe te voegen. Een tamelijk traditioneel vormgegeven filmpje met middelmatige cartoons en de voorgeschreven muziek. Da’s niets bijzonders omdat bijna alle filmpjes in de Zendtijd van Politieke Partijen saai en voorspelbaar zijn. Wie zich toch al opwond over de PVV of de islam zal in dit filmpje munitie vinden om zich nog meer op te winden. Maar wie houdt van vrijheid van meningsuiting, zakelijke religiekritiek, pluriformiteit en goede cartoons wacht een schouderophalen. Is dit het nou? Ja, dit is de PVV.

Foto: Schermafbeelding van filmpje ‘Video Muhammad Cartoons – Geert Wilders’.

Een bijna-aanslag op Wilders. Gottegot wat schieten we ermee op?

Dit is de cartoon van Bosch Fawstin die de Mohammad Cartoon Contest in Garland, Texas won. De profeet als Satan, niet als mens. Met meer agressie dan humor. Geert Wilders sprak er en was juist een paar minuten weg toen twee aanvallers werden doodgeschoten door de bewaking. Het waren moslims met de verwachting dat ze door Allah als strijders zouden worden geaccepteerd. Hun actie was dus een zelfgekozen zelfmoord. Op haar site en de FB-pagina ‘AFDI American Freedom Defense Initiative’ geeft organisator Pamela Geller nadere bijzonderheden. Minister Koenders heeft Geert Wilders telefonisch gesproken en de ambassade ingeschakeld.

Schieten we iets op met een vitrine van het eigen gelijk? Twee moslims die zich voor hun geloof opofferen, aandacht voor Geert Wilders en Pam Geller, een debat dat ontstaat of media wel of niet bovenstaande cartoon durven plaatsen, een bijeenkomst over de vrijheid van meningsuiting die geassocieerd wordt met intolerantie, het vrije woord dat met geweren wordt verdedigd en aangevallen, een cartoon die agressie met agressie beantwoordt en dat alles eindigend in de zoveelste episode in het debat over religie en de meningsuiting.

Met vermelding van de feiten moeten we in gesprek blijven en afstand nemen van zowel specifieke religies als religiekritiek. Niet ter verwerping ervan, maar omdat het nodig is om breder te kijken. Het gaat immers om meer dan een religieuze of een religieuskritische waarheid. In een pluriforme samenleving met honderden religies en levensovertuigingen worden de inwoners van Nederland enkel gebonden en verplicht door de nationale wet. Uitgangspunten van een religie of een levensovertuiging gelden uitsluitend voor mensen die zich erdoor willen laten inspireren. Anderen hebben dat te respecteren, maar hoeven er niet in mee te gaan.

Vrijheid van meningsuiting staat kwetsen toe. Als uitingen oproepen tot geweld wordt het een andere zaak. Beledigen van religies is in Nederland volgens de wet gewoon toegestaan. De gedachte is dat religies machtige instituten zijn die vanwege hun eigen opstelling die niet altijd even fijngevoelig is tegen een stootje moeten kunnen. Zeker grote religies als de islam of het christendom zijn miljardenbedrijven die niet kinderachtig moeten doen. Zelf vallen ze maar al te vaak op kwetsende wijze andersdenkenden of collega-religies aan.

Foto: Bosch Fawstin, winnaar van de Mohammad Cartoon Contest’s People’s Choice Award van de AFDI American Freedom Defense Initiative.