Gedachten bij de foto ‘Street scene Madeira’ (1925-1930)

Alonzo W. Pond, ‘Street scene, Madiera [Madeira]’, 1925-1930. Collectie: Beloit College Digital Collections.

De Amerikaanse archeoloog Alonzo Pond leidde van 1925 tot 1930 opgravingen van prehistorische sites in Algerije. De reis van of naar de VS ging via Madeira. Dat Portugese eiland lag ook cultureel en economisch tussen de VS en Algerije.

Op de foto wordt geflaneerd en stilgestaan. Mannen maken een ommetje door de buurt. De Paseo van Pessoa, als het ware. Dat Pond dat straatbeeld vastlegt is geen wonder. Hij vindt het opmerkzaam.

Van de voorstelling op deze foto naar het toneelbeeld van een stuk van Ionesco, Beckett of Pinter is een kleine stap. Wie niet bekend is met de cultuur van het flaneren vat dit op als absurd toneel. Wachten zonder direct doel, zo lijkt het. Maar het wachten is het doel.

Wat doen de mannen? Wat is de langzaamste weg van A naar B? Hier wordt wat we onthechten noemen in praktijk gebracht. Nu moeten we er cursussen voor volgen om daar te komen.

Advertentie

Kolder van Boris Johnson kan ontsnapping uit Brexit patstelling bieden

Wat zegt het over landen als ze als leider een clown als Boris Johnson benoemen? Een grappenmaker die niet echt serieus genomen wordt. De VS hebben de spits afgebeten met Donald Trump. Maar deze amateur-politicus is eerder een leugenaar dan een clown. De hoop voor het Verenigd Koninkrijk is gelegen in het De Gaulle-scenario. Nadat hij in 1958 tot president van Frankrijk gekozen werd ging Charles de Gaulle succesvol onderhandelingen aan met de Algerijnse rebellen. In 1962 werd Algerije zelfstandig. De Franse Algerijnen die hem hadden gesteund voelden zich verraden. Is het ontworstelen aan zijn eigen schaduw Johnsons scenario voor de Brexit? Als hij constateert dat de situatie hopeloos is omdat een No Deal-vertrek uit de EU niets oplost en dat vertrek het VK eenzijdig overlevert aan de grillen van de VS van Trump zonder dekking van de EU, dan kan Johnson zijn outsider-status verzilveren door af te wijken van wat van hem verwacht wordt. We zullen de komende maanden zien of stoethaspel en kwibus Boris Johnson zichzelf weet uit te vinden als staatsman.

Oekraïne gaat naar de stembus om een president te kiezen. Wat kan de rol van Zelensky zijn?

Vandaag gaan de Oekraïeners naar de stembus om een president te kiezen. Als niemand meer dan 50% haalt, dan is er op 21 april een tweede ronde. De vooruitzichten zijn somber. Koplopers zijn de ‘oude’ kandidaten Julia Timosjenko en de huidige president Petro Porosjenko. Een ‘dark horse’ is acteur Volodymyr Zelensky die hoe dan ook lijkt door te gaan naar de tweede ronde. Is hij een stroman van oligarch Igor Kolomoyski?

Als het een tweestrijd Zelensky-Porosjenko wordt waar het op dit moment naar uitziet, zou het zo maar kunnen dat een kleine meerderheid met de pest in het lichaam toch voor de zittende president kiest omdat het de Rusland-agenda van Zelensky niet vertrouwt. Als velen in West-Oekraïne thuisblijven omdat ze de kandidaten tweemaal niks vinden, dan kan het dubbeltje de andere kant uitrollen. Kortom, super spannend. Maar hoe lastig is het kiezen tussen drie koplopers die niet aanspreken en elk specifieke nadelen vertonen?

Oekraïne worstelt met haar verleden. En met de oorlog met de Russische Federatie die nu al meer dan vijf jaar duurt en nog dagelijks slachtoffers vergt. Maar Oekraïne worstelt vooral met corruptie, een haperende economie en uitblijvende, krachtige hervormingen. Hoewel er wel wat beweging is in dat immense land.

Vraag is of Zelensky het in zich heeft om een vergelijkbare rol te spelen die president De Gaulle vanaf 1958 op zich kon nemen. Zelensky’s politieke kwaliteiten én onafhankelijkheid lijken niet erg ontwikkeld. De generaal werd met de steun van de kolonisten (colons) gekozen, maar begon vervolgens onderhandelingen met de rebellen die resulteerde in Algerijnse onafhankelijkheid in 1961. Hij werd door de hardliners als verrader bestempeld. Komt er ooit een deal waarin het Russische leger en de speciale troepen zich terugtrekken uit het oorlogsgebied Oost-Oekraïne en het Kremlin de territoriale integriteit en soevereiniteit van Oekraïne voortaan ondubbelzinnig erkent en van zijn kant Oekraïne de Krim met pijn in het hart aan de Russische Federatie laat? Ook in dat geval zullen hardliners moord en brand schreeuwen en Zelensky én Putin als verrader bestempelen.

Nederlands kabinet geeft voorkeur aan handelsbelangen boven de bestrijding van de radicale islam. In Algerije is dat anders

Wie het Frans of Arabisch niet verstaat, kan toch uit de beelden afleiden wat er aan de hand is. De Algerijnse minister van Religieuze Zaken en Waqf  Mohamed Aïssa verklaart de oorlog aan het Saoedische Wahabisme en het islamitisch fundamentalisme. Islamitische geestelijken omringen hem. Aïssa meent onder verwijzing naar de Saoedische islamgeleerde Sheik Ibn El-Otheimine (1929-2001) dat hedendaagse salafisten niet de ware betekenis hanteren. Salafisme zou een verwijzing zijn naar het pad dat de profeet, zijn volgelingen en voorgangers volgden, maar hieruit zou niets afgeleid kunnen worden over het persoonlijke pad van moslims voor nu: ‘Echter, salafiya adopteren als een persoonlijk pad en het gebruiken van andere moslims met een tegengestelde mening, of sterker nog als een partizanenpad, is volledig in tegenspraak met salafiya zelf’. Dit gaat om de interpretatie en beeldvorming van het salafisme en wie erover het laatste woord kan claimen.

Of het klopt wat Aïssa zegt is niet de kern. Het gaat erom dat een Algerijnse minister het met stilzwijgende instemming van islamitische geestelijken nodig acht om zich tegen de fundamentalistische islam uit Saoedi-Arabië te keren en hij denkt die met eigen wapens te kunnen bestrijden. Dit geeft aan dat de stromingenstrijd in de (Soennitische) islam in een nieuwe fase is beland. De radicale islam wordt de voet dwarsgezet.

Dit staat in schril contrast met de conclusie van RTLZ-journalist Roderick Veelo. In een commentaar hekelt hij de lakse opstelling van de Nederlandse regering over de import van de radicale islam uit Saoedi-Arabië. Achtereenvolgende kabinetten met onder meer VVD, PvdA, CDA en D66  zouden dat jarenlang vanwege handelsbelangen hebben verzwegen of zelfs ontkend. Door onderzoeksjournalistiek van Nieuwsuur en NRC en tegen de zin van het kabinet in is de financiering van radicale moskeeën alsnog naar buiten gekomen. Veelo concludeert: ‘De situatie is absurd: we hebben de handen vol aan het deradicaliseren van jonge moslims en tegelijkertijd houdt de overheid er een geheime achteringang op na voor de radicale islam. Die geheime afspraken zijn ondraaglijk. Net als de wegkijkers, de langslapers en de lakse bestuurders die de samenleving opzadelen met de import van nog meer religieuze intolerantie.’ In landen als Algerije wordt de urgentie beseft van het terugdringen van de radicale islam omdat het een strijd om de macht is. Maar de Nederlandse regering daartegenover beseft die urgentie niet en maakt die ondergeschikt aan het eigen handelsbelang.

LoC: ‘Negroes playing chess, Algiers, Algeria’, 1890-1900

Een prachtige foto uit het eind van de 19de eeuw met een rampzalige titel: ‘Negroes playing chess, Algiers, Algeria’. Een print uit de collectie van het Library of Congress. Een straatbeeld uit de toenmalige Franse kolonie Algerije. De man met de witte doek, de rode espadrilles en het witte hoofddeksel zit niet achter, maar naast het bord. Men kijkt naar de stukken. Niet de klassieke Staunton-schaakstukken, maar stukken die eerder een tussenvorm zijn van een Europees en een Afrikaans spel. Maar zijn het ‘negers’ die hier schaken? Als ze al schaken. Dat is in de VS toch allang geen geaccepteerde benaming meer? Het lijken trouwens eerder Arabische Algerijnen. Maar doet dat er eigenlijk iets toe? Het is zo lang geleden. Er is zo veel geleden.

Foto: [Negroes playing chess, Algiers, Algeria], 1890-1900. Collectie: Library of Congress

Waarom krijgen islamcritici als Boualem Sansal geen podium op de Nederlandse televisie?

Wie zoekt naar een interview van de Algerijnse schrijver, denker en islam-criticus Boualem Sansal op Nederlandse audiovisuele media komt van een koude kermis thuis. Geen Nieuwsuur, geen Buitenhof, geen Tegenlicht of andere opiniërende nieuwsrubrieken. Hoewel de Vlaamse islamcriticus Wim Van Rooy in 2016 naar eigen zeggen zijn verhaal in Buitenhof mocht doen en zich daarbij baseert op Boualem Sansal die volgens hem de islam een nazisme noemt. NRC geeft Sansal een plek in de bijlage Boeken en laat hem in Brussel interviewen door Margot Dijkgraaf die de Franse literatuur covert. Maatschappijkritiek teruggebracht tot literatuur. Aanleiding is zijn recent in het Nederlands vertaalde roman, 2084. Het einde van de wereld.

De koudwatervrees van gevestigde media als Nieuwsuur en Buitenhof is logisch. Ze willen de kerk in het midden houden, weliswaar voorzichtige maatschappijkritiek bieden, maar niet op een hoop gegooid worden met rechts-populisten of er zelfs van beticht worden deze in de kaart te spelen. Dezelfde rechts-populisten die de ‘gevestigde orde’ en de ‘establishment media’ verdacht proberen te maken en het idee van waarheid trachten te ondermijnen. Maar is zwijgen over Boualem Sansal dan de oplossing? Het won in Frankrijk de prestigieuze Prix Goncourt en de Grand Prix de l’Académie française en werd verkozen tot beste boek van het jaar, volgens RektoVerso. In Duitsland is Sansal een grootheid. Maar Nederland zwijgt zo goed als over hem.

In het NRC-interview zegt Sansal: ‘Eeuwenlang schreef niemand kritische teksten over de islam. Victor Hugo, Voltaire, Ernest Renan schreven erover, verder niemand. In de Arabische wereld hoefde ik niet te zoeken, daar stond kritiek op de islam gelijk aan geloofsafval, waar de doodstraf op staat.’ (..) ‘Je moet heel vastberaden en standvastig zijn in het bestrijden van het islamisme. Je moet streng zijn, stevig in je schoenen staan. Dus nee tegen de hoofddoek, nee tegen moskeeën, je woont in Frankrijk, daar geldt de laïcité, de scheiding van kerk en staat. Je moet demagogen bestrijden. Alles wat er gedaan wordt om het Front National te verzwakken, moet je ook inzetten tegen het islamisme. Ondersteun de oppositie, droog de financiële bronnen op.’

De Nederlandse overheid moet zowel het rechts-populisme als het islamisme bestrijden. De media kunnen in die bestrijding een rol spelen. Als de Nederlandse gevestigde media dat in hun oren knopen en beseffen dat een keuze voor islamcritici als Sansal niet vanzelfsprekend een keuze is voor Wilders, willen ze misschien islamcritici ruimte te geven in hun programma’s. Het zal tijd worden. Want in elke maatschappij behoort een machtige en machtvormende religie vergezeld te gaan van religiekritiek. Het één kan niet zonder het ander.

Keulse politie: Noord-Afrikanen maken zich snel verdacht

De Duitse publieke omroep doet verslag van de persconferentie van de Keulse politie over de gebeurtenissen op oudejaarsavond die Europa deden schrikken. Het grote aantal Noord-Afrikaanse en Arabische daders, de brutaliteit van de aanrandingen en het gebrek aan respect voor de politie riep de vraag op hoe zich dat tot de welkomscultuur en de vluchtelingenstroom naar Europa verhield. Politici betoogden dat de instroom van meer dan 1 miljoen vluchtelingen per jaar capaciteits- en sociaal-psychologische opnameproblemen geeft.

Tot nu toe zijn volgens het OM 652 aangiften gedaan wegens straatroof en zedendelicten, vooral aanranding van vrouwen. De politie ziet een snelle toename van het aantal Noord-Afrikaanse daders die zich bezighouden met tasjesdiefstal en straatroof. Dit relativeert deels de betrokkenheid van de recente stroom vluchtelingen bij de gebeurtenissen in Keulen. Maar onduidelijk blijft onder welke voorwendsels precies deze mannelijke Marokkanen, Algerijnen en Tunesiërs naar Duitsland kwamen en hoe hun status van asielzoeker zich verhoudt tot die van vluchteling. De registratie van zowel Keulse daders als vluchtelingen laat nog veel vragen open.

Als het vooral gaat om klassieke criminaliteit die door aanwas met andere groeperingen en overmoed op oudejaarsnacht zo  ontspoorde in diverse Duitse, Zwitserse en Zweedse steden, dan opent dat de weg naar beheersbaarheid. De Noord-Afrikaanse  criminelen met een voorlopige status van asielzoeker die sociaal meer onthecht lijken dan de doorsnee vluchteling kunnen teruggestuurd worden naar hun landen van herkomst. En nieuwe aanvragen uit die landen kunnen extra kritisch bekeken worden en alleen gelden voor migranten van wie verwacht kan worden dat ze zich sociaal weten te gedragen. De grenzen kunnen en hoeven niet dicht, maar de naïviteit om iedereen maar toe te laten die daarom verzoekt lijkt na Keulen definitief achterhaald.

Teken petitie voor vrijlating Algerijnse blogger Abdelghani Aloui

Nu is er weer de 24-jarige Algerijnse blogger Abdelghani Aloui die sinds 25 september in de cel zit vanwege foto-montages van president Abdelaziz Bouteflika die het regime onwelgevallig zijn. Hem wacht mogeljk 10 jaar cel voor het beledigen van de president en het verheerlijken van terrrorisme. Zijn blog is afgesloten en de montages zijn onvindbaar. Amnesty International pakt het op. Regio-directeur Philip Luther vraagt om de onmiddellijke vrijlating van Abdelghani Aloui. Hij beschuldigt de Algerijnse autoriteiten ervan te overreageren: ‘Using terrorism-related charges to detain someone for sharing images on social media sites sets a very dangerous precedent.’ Algerije verandert in een seculiere dictatuur die door het Westen met rust gelaten wordt. Dat een blogger op oneigenlijke gronden in de gevangenis wordt gezet is onduldbaar en vraagt om een reactie. Al is het hier door het tekenen van een petitie. (Vul voornaam, achternaam, woonplaats en e-mail adres (Adresse de courriel) in en geef aan of uw ondertekening wel of niet openbaar moet zijn en teken).

Foto 1: Schermafbeelding van petitie die oproept tot vrijlating van de Algerijnse blogger uit Tiemcen Abdelghani Aloui. 

Foto 2: Free Abdelghani Aloui.

Al-Haj Warraq waarschuwt tegen opkomst van Egyptische islamisten

De Soedanese schrijver Al-Hajj Warraq praat klinkklare taal die aan duidelijkheid niets te wensen overlaat. Door de Arabische Lente is de repressie in sommige landen eerder toe- dan afgenomen. Een religieuze staat is per definitie ongewenst omdat het andersdenkenden uitsluit. Islamisten gebruiken de democratie als een ladder. Ze klimmen naar boven en schoppen vervolgens de ladder weg zodat niemand achterna kan komen.

Welke burger zou een islamitische staat als Saudi-Arabië verkiezen boven een democratie als Zwitserland? Waar Arabische machtshebbers hun geld op banken hebben gestald. Jizya is volgens Wikipedia in landen met islamitisch recht een hoofdelijke belasting die wordt opgelegd aan volwassen niet-islamitische mannen.

Een intellectueel als Al-Haj Waraq die in de lastige Noord-Afrikaanse regio tegen de stroom van de islamisten ingaat verdient respect voor zijn helder en onafhankelijk denken, zijn moed en zijn redelijkheid. Door zijn bestaan geeft-ie aan dat niet alle Egyptenaren, Soedanezen, Algerijnen, Saoediërs of Tunesiërs idioten zijn die ofwel de islam gebruiken om burgers te manipuleren, ofwel zich laten manipuleren in naam van de islam.

Video: CBC 2 TV (Egypte), 3 april 2012. Vertaling Memri-TV.

Sociale media verbinden de wereld: een week ‘George Knight’

De kaart geeft de landen weer met bezoekers aan dit blog gedurende de afgelopen week. Af en toe mag het, praten over wat hier gebeurt. Zoals de voetballers of schakers aan de bar napraten over hun wedstrijd. Nou ja, wedstrijd, meer een opeenstapeling van individuen vanuit de hele wereld die langskomen. Terughoudendheid past, maar zwijgen is weer het andere uiterste. Bezoekers mogen best begrijpen wie de anderen zijn.

Afgelopen week werd het bezoek vooral bepaald door een stuk over Charlie Hebdo. Het was waarschijnlijk niet eens de tekst, inclusief Engelse vertaling die het ‘m deed, maar de plaatsing van de gewraakte cartoons. Met de kont van de profeet Mohammed. Sinds de film ‘Innocence of Muslims‘ een nieuwe ster in de filmwereld.

Interessant is het bezoek gedurende deze week vanuit landen met grote islamitische bevolkingsgroepen. Met als hits 1: Bahrein, Afghanistan, Nigeria; 2: Oman, Kameroen, Syrië; 3: Jemen, Irak; 5: Jordanië; 8: Tunesië, Marokko, Mauritius; 9: Pakistan; 10: Koeweit; 11: Turkije; 12: India; 13: Algerije; 14: Singapore, Egypte; 15: Verenigde Arabische Emiraten; 17: Kenia; 22: Libanon; 24: Saoedi-Arabië; 31: Indonesië; 53: Maleisië. Na Nederland wordt de top-5 gevormd door België, VS, VK, Frankrijk en Canada. Bezoekers uit 76 landen.

Deze cijfers bevestigen dat de wereld een dorpsplein is. Wereldwijd bestaat op de sociale media gretigheid naar nieuws. Internet is een middel. En dit blog doet daar aan mee als schakel. Kortom: laat 1000 bloemen bloeien op internet. Op pogingen in de cultuursector om de informatievoorziening te centraliseren reageerde ik negatief. Dezelfde manier van denken bedreigt op termijn ook de verscheidenheid van de blogosfeer: ‘Het internet heeft de gevestigde media niet nodig. Voor de aanwas is het eerder andersom. De oudere media verouderen in snel tempo, en de nieuwe media volgen hun eigen logica. De twee komen vanzelf samen. Waar markt is. Elke poging om dat van bovenaf te willen regelen is een verstoring van een natuurlijk proces.’

Foto: Schermafbeelding ‘Top Views by Country for 7 days ending 2012-09-22 (Summarized)‘ van ‘George Knight‘ op WordPress.