Boris Johnson ligt onder vergrootglas vanwege zijn rol in het ontslag van ambassadeur Darroch

De kwestie Kim Darroch is nog niet over. Het verhaal is bekend. Van de Britse ambassadeur in de VS zijn ambtsberichten gelekt waarin hij openlijk en negatief oordeelt over president Trump. Daarop heeft Trump in een ongebruikelijke stap de ambassadeur de wacht aangezegd en zag Darroch zich genoodzaakt om ontslag te nemen omdat hij niet meer zinvol als ambassadeur meende te kunnen functioneren. Als reden voor zijn terugtreden wordt in de media genoemd dat Boris Johnson in een TV-debat met zijn concurrent voor het leiderschap van de Conservatieve partij Jeremy Hunt zich niet onomwonden voor de Britse diplomatieke dienst en Darroch uitsprak. Alsof Johnson halfslachtig de lijn naar Trump openhield en niet voor eigen land koos.

Johnsons opstelling heeft in de top van de Conservatieve partij veel kwaad bloed gezet. Hij wordt toch al als brokkenpiloot gezien. Er gaan geruchten dat om Johnson hiervan niet te laten profiteren de aftredende premier Theresa May in de twee weken dat ze in functie is een nieuwe ambassadeur in Washington benoemt. Dat zal naar verwachting iemand zijn met hetzelfde profiel als Darroch. Maar de echte beproeving komt als blijkt wie de ambtsberichten heeft gelekt. Een politioneel onderzoek moet dat ophelderen. Als buitenlandse inlichtingendiensten erbij betrokken zijn, wat niet onaannemelijk is, dan wordt het er nog onoverzichtelijker, onaangenamer en chaotischer op in de Britse politiek. Mijn reactie bij de YouTube-video van BBC Newsnight:

Kim Darroch just did his job like ambassadors do. He cannot be blamed for anything. It is essential that the leak is found. It is clear that this is politically motivated and is part of the leadership contest between Johnson and Hunt.

In view of his opportunistic and non-patriotic response, it is likely to look for the leak on the Johnson side. Otherwise he would have fully supported Darroch in the ITV debate, but he did not.

Who took this initiative and thought it would serve Johnson’s interest and/ or self-interest? The question who has leaked is the question of the integrity of British politics. That is already under pressure because of the debate on the Brexit. If foreign powers are involved, it becomes even less transparent. What about a Kremlin – Arron Banks – Isabel Oakeshott/ The Mail on Sunday scenario?

The answer to the question who has leaked may well be counterproductive for Boris Johnson in view of the negative reactions about the lack of unequivocal support for Kim Darroch. A weak and capricious character stands in the way of Johnson the politician.

Even if the members of the Conservative party prefer him to Jeremy Hunt, which seems likely, he can still be opposed in various ways as prime minister and especially if he is heading for a No-Deal. The Darroch episode has not increased respect or support for Johnson among MPs and diplomats. The foundation on which British politics operates has been further narrowed by this issue.

Foto: Tweet van Alan Rusbridger, 10 juli 2019.

Hoe te stemmen voor Europa als heersende klasse oorlog tegen de waarheid voert?

Update 22 mei: Vandaag Europese verkiezingen. Moeilijke keuze voor velen. Wel stemmen of niet stemmen? En als men de gang naar de stembus maakt op welke partij moet men dan stemmen? Van welke thema’s laat men de keuze afhangen? Volgt men de agenda van de politieke partijen zoals die blijkt uit advertenties, flyers en politieke programma’s of volgt men de agenda van zichzelf? Als dat laatste al goed mogelijk is in onze informatiemaatschappij. Zo’n keuze gaat wellicht dwars tegen de consensus in die ons wordt ingefluisterd. 

Klopt de bewering van Henrik Alexandersson -assistent van Europarlementariër voor de Zweedse Piratenpartij Christian Engström- dat ‘de heersende klasse en de regeringen een oorlog tegen de waarheid zelf voeren’? Hij onderbouwt het in ‘The ruling class wages war against on truth itself’. Volgens hem gaan regeringen tot het uiterste om critici te vervolgen en op te sluiten die de waarheid vertellen over wat er aan de hand is, terwijl ze in naam de mensenrechten propageren. Terzijde, een staaltje van die dubbelzinnigheid is een conferentie over internetvrijheid die juist de opzet heeft om die vrijheid in te perken. De Newspeak van Orwell in werking. 

Voorbeeld van een criticus die door het establishment is koudgesteld is Craig Murray, de Britse oud-ambassadeur in Oezbekistan. Vanuit de marge doet-ie verslag van z’n opkomen voor mensenrechten. Hij is een medestander van Julian Assange. Murray valt op dat de Britse gevestigde klasse zich niet kan voorstellen dat Britse militairen of ministers voor het Internationaal Strafhof in Den Haag voor oorlogsmisdaden terecht moeten staan. Over BBC-journalist Gavin Esler die deze waarheid niet wil horen: ‘Het feit dat door Irak binnen te vallen Britse ministers verantwoordelijk waren voor meer doden dan Milosevic, of zelfs Charles Taylor, is iets waarvan hij ergens, diep van binnen, bewust is als van een abstracte waarheid, maar hij heeft zichzelf gecensureerd het in zijn wereldbeeld in te voegen.’ Westerse censuur is zowel individueel als institutioneel.

Censuur houdt uit de openbaarheid wat niet gehoord mag worden. Soms met grove maatregelen, vaak met zachte hand en door zelfcensuur van politici en journalisten. Klokkenluiders die tegen gevestigde belangen ingaan worden beschuldigd door gefabriceerde waarheden die hun functioneren beperkt of soms zelfs onmogelijk maakt. Denk aan Edward Snowden wiens paspoort door de VS eenzijdig en tegen alle mensenrechten in ingetrokken werd toen hij vanuit Hong Kong naar Rusland vluchtte of Julian Assange die zonder reden op een zogenaamde Red Notice lijst van Interpol werd gezet zonder dat er ooit bij enige rechtbank een aanklacht tegen hem is ingediend. Hij moest vluchten naar de Ecuadoriaanse Ambassade in Londen. Hoe beschamend is de behandeling van Assange en Snowden en wat zegt dat over u of mij?

Alexandersson verwijst naar een artikel in Der Spiegel over het koudstellen van de Duitse Bundestag. De gevestigde partijen uit de grote coalitie van kanselier Merkel laten zich onmachtig maken in een koehandel die Duitse steun voor Amerikaans beleid koopt en Edward Snowden en rechtsprincipes laat vallen. Alle Duitse bezwaren over de NSA worden door de christen- en sociaal-democraten ingeslikt. Het is zelfs zo dat iedereen die met Snowden in contact komt inclusief parlementsleden gecriminaliseerd zullen worden. Die dreiging intimideert en schrikt af. Het absurdisme van de macht is dat Duitse politici die volgens hun mandaat voor de mensenrechten wensen op te komen de dreiging van strafrechtelijke aansprakelijkheid boven het hoofd hangt.

Europese Verkiezingen komen eraan en de macht is gek geworden. Het verliest de principes waar alles om begonnen is uit het oog. Wat te doen? Het is zaak om op een partij te stemmen die principieel ingaat tegen dat machtsmisbruik en zich niet laat intimideren door de macht om die principes in te slikken. Zelfs in een nationaal of Europees parlement. Kortom, kies een partij die zich niet van de wijs laat brengen en de principes van de rechtsstaat of zelfs de werking van de parlementaire democratie niet inlevert voor een gascontract, een voorkeursbehandeling door president Obama of door het opofferen van rechtsprincipes. Alexandersson merkt op dat er reden tot zorg is, maar ook de kans om bij de Europese Verkiezingen tegen deze dwaasheid te stemmen. Voor een assistent van piraat Christian Engström lijkt de keuze duidelijk. Ik deel zijn keuze.

Opnieuw SIF: Zweden komt door onderdrukking op voor internetvrijheid

Op Cicero gaat Petra Sorge in op de dubbelzinnigheid van het Zweedse ‘Stockholm Internet Forum’ (SIF). Die op 27 en 28 mei voor de derde keer gehouden wordt. Een conferentie ‘die tot doel heeft om de discussie te verdiepen over de wijze waarop de vrijheid en openheid op het internet economische en sociale ontwikkeling wereldwijd kan bevorderen’. Maar dat zijn mooie woorden. Cicero ziet grenzen aan de zogenaamde Zweedse vrijheid die het beste valt op te maken uit het uitnodigingenbeleid. Het Zweedse ministerie van Buitenlandse Zaken blokkeerde de uitnodiging van Edward Snowden, Glenn Greenwald, Julian Assange, Sarah Harrison, Jacob Appelbaum en Alan Rusbridger. Precies degenen die het meest kritisch zijn over de internetvrijheid. 

Cicero besluit: ‘Het Stockholm Internet Freedom conventie zal een tegenstrijdige boodschap naar de wereld sturen: Aan de ene kant wil het praten over toezicht en databescherming. Aan de andere kant sluit het die mensen uit die het beste over deze onderwerpen kunnen spreken. “Is dit wat ze bedoelen met vrijheid op internet?” vraagt Jacob Appelbaum zich af. “Of door de vrijheid in het algemeen?” Misschien wil Zweden niet haar kansen bij de machtige Amerikaanse bondgenoot bederven. Immers, de EU-staat deelt zijn lot met de Verenigde Staten. Net zoals de vos aan de voorkant van het konijnenhol schuilt, wachten beide landen op de uitlevering van hun klokkenluider: Assange hier, Snowden daar. Dit zou kunnen verklaren waarom Zweden zich ervan onthoudt Snowden uit te nodigen’. Zweden is een van de trouwste bondgenoten van de VS.

Vorig jaar zei de Zweedse minister van Buitenlandse Zaken Carl Bildt in een FIS-forumdiscussie dat ‘afluisteren van internet door overheden verenigbaar is met de vrijheid van meningsuiting omdat het ‘discreet uitgevoerd’ wordt’. Dat kwam hem op kritiek te staan van de Zweedse piraat Rick Falkvinge die de geloofwaardigheid van de Zweedse regering inzake internetvrijheid onder activisten als onder nul kwalificeerde.

De constatering van een jaar geleden over de interpretatie van internetvrijheid door de Zweedse regering is nog onverminderd van toepassing: ‘Het tekent zowel het belang van een conferentie over internetvrijheid als de nutteloosheid ervan. Mede door de sponsoring en het uitnodigingenbeleid bepalen bestuurders als Bildt de contouren. Daarbinnen wordt kritiek mondjesmaat toegestaan. Spits is het commentaar op Bildt van Jonathan Zdziarski: ‘Surveillance is an exercise of ownership over man. If you believe in surveillance you’re encouraging slavery.’ Dit geldt ook de conferentie.’ Wel toegelaten deelnemers doen er goed aan om deze Zweedse schijnvertoning over internetvrijheid te mijden. Dat geldt ook de Nederlanders die nu gewaarschuwd zijn.

Foto: President Obama en de Zweedse premier Reinfeldt in Stockholm 2013. Credits: AP.

Hoe wordt iemand persoon van het jaar? Kan het Snowden niet zijn?

Update 10 oktober 2014: Malala Yousafzai en Kailash Satyarthi hebben de Nobelprijs voor de Vrede gekregen. Is dat een moedige of een laffe keuze? Is dit een keuze voor een onschuldig soort a-politiek humanisme dat de confrontatie uit de weg gaat en de belangrijke landen niet tegen het hoofd stoot? De vraag stellen is de vraag beantwoorden.

Update: Time heeft paus Franciscus uitgeroepen tot persoon van het jaar met de ‘donkere profeet’ Edward Snowden op de tweede plaats. Vermoedelijk vindt de paus dit zelf ook een onzinnige keus. Volgens The Switch in de Washington Post heeft Time het mis. De paus is weliswaar dynamisch, maar heeft in 2013 niet het nieuws beïnvloed. Edward Snowden wel. Politiek lijkt een tweede plek voor Snowden in de verkiezing van zo’n gevestigd medium het hoogst haalbare. Het zegt meer over het conformisme en het aanleunen tegen de macht van de gevestigde Amerikaanse media dan over het feit wie echt de belangrijkste persoon van 2013 is. 

Wat is er voor nodig om persoon van het jaar te worden? De verkiezing waarmee media het jaar bekronen en afsluiten. In elk geval politieke goedkeuring door de bazen van de nieuwsorganisatie. Maar dat niet alleen, het gaat vaak om exclusiviteit en bereikbaarheid. Dat wil zeggen medewerking aan een artikel of programma. Wat krijgt een omroep bijvoorbeeld terug voor de uitverkiezing van Edward Snowden? In elk geval geen beelden, want Snowden verschuilt zich in Rusland. Dat gaat dus niet, want zonder exclusieve beelden wagen omroepen zich er niet aan. ABC’s Barbara Walters zette zich in om Snowden de Top-10 lijst van meest fascinerende personen van het jaar aan te laten voeren, maar werd teruggefloten door haar bazen. Wat ontkend wordt.

Wat is dan de waarde om persoon van het jaar te worden? Dat The Guardian Edward Snowden tot persoon van 2013 maakt zal niet verbazen. Door Snowden, journalist Glenn Greenwald en hoofdredacteur Alan Rusbridger heeft de krant zich afgelopen jaar enorm geprofileerd. De uitverkiezing van Snowden is de kers op de taart. Een medium zet zichzelf graag in het zonnetje in de vakantieperiode met het oog op de losse verkoop. De verkiezing is marketing. Maar ook een endorsement, dus goedkeuring en onderstreping van de eigen koers. The New Yorker komt tot dezelfde conclusie: ‘No contents: Edward Snowden is person of the year.’

Media die Edward Snowden niet tot persoon van het jaar kiezen hebben wat uit te leggen. Wordt het een andere politieke keuze voor de Iraanse president Hassan Rohani, Vladimir Putin of een organisatie die zich inzet voor digitale burgerrechten? Of de minst-politieke keuze voor paus Franciscus, Nelson Mandela of het Pakistaanse meisje Malala? Zoals het Europarlement in oktober de Sacharovprijs niet aan Snowden, maar aan Malala toekende. In de lezerspoll van Time eindigde verrassend de Egyptische legerchef Abdel Fattah el-Sisi voor de Turkse premier Recep Erdoğan op de eerste plaats. Het Eurovisie songfestival scenario als exotische landen winnen door een trouwe achterban. Vandaag maakt Time bekend wie persoon van het jaar wordt. El-Sissi en Erdoğan hebben het niet tot de 10 genomineerden geschopt. Edward Snowden wel. De verkiezing zegt alles over de marketing en politieke koers van media. Dat bepaalt uiteindelijk de keuze. Meer is het niet.

Foto 1: Schermafbeelding van Slate, 11 december 2013.

Foto 2: Person of the Year in 2003 van Time: de Amerikaanse soldaat.

Open brief van Carl Bernstein aan Alan Rusbridger: over journalistiek

In een open brief ondersteunt Watergate journalist Carl Bernstein hoofdredacteur Alan Rusbridger van The Guardian. Deze moet vandaag voor een parlementscommissie verschijnen in verband met de onthullingen van Edward Snowden in z’n krant. Indirect richt Bernstein zich tot z’n voormalige collega bij de Washington Post Bob Woodward die tegenwoordig inperking van de persvrijheid goedpraat maar in z’n boeken met staatsgeheimen die de regering goed uitkomen uit de school mag klappen. En daar schatrijk van is geworden.

Bernstein ziet geen reden tot zorgen over de media en acht enige aanscherping van het functioneren niet nodig. Integendeel, hij beoordeelt de opstelling van de pers in de VS en het Verenigd Koninkrijk sinds 1945 inzake de nationale veiligheid als vele malen verantwoordelijker dan die van opeenvolgende regeringen, premiers en presidenten. Want door over-classificatie van ‘geheimen’, onoprechtheid, en ronduit liegen hebben juist zij een publiek debat zoals dat een open samenleving past geblokkeerd. Vooral de laatste jaren. 

Het besef dat het op dit moment ontbreekt aan het juiste toezicht op het functioneren van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten ziet Carl Bernstein als de verdienste van de onthullingen van Edward Snowden. Dat werd voor het eerst zwart op wit aangetoond. Vooral in de VS ontbreekt dat toezicht van de wetgevende en rechterlijke macht. Inlichtingendiensten proberen onder het juiste toezicht uit te komen en dat te vermijden.

‘Dat is het onderwerp van de rechtmatige en noodzakelijke maatschappelijke discussie die nu plaatsvindt in de VS, het Verenigd Koninkrijk en elders’, zo meent Bernstein. Toegevoegd kan worden dat in Nederland de commissie-Dessens adviseert de bevoegdheden voor de nationale inlichtingendiensten te verruimen. Dat dient gecompenseerd te worden door een getrapte aanscherping van het toezicht waarop de minister van Binnenlandse Zaken persoonlijk toeziet. Van zo’n constructie kan men zich afvragen of die in de praktijk nageleefd kan -en zal- worden. Een maatschappelijke debat is nodig om voor elkaar te krijgen dat vertegenwoordigers van de burgerrechten een positie in het toezicht krijgen die nu nog volledig ontbreekt.

Bernstein beseft dat er altijd spanning bestaat tussen nationale veiligheid en openbaarheid. Zeker wat de rol van de pers betreft. Terrorisme moet bestreden worden, maar daartoe moeten overheden bij de les gehouden worden dat ze uitsluitend ‘echte vijanden‘ bestrijden. En onder het mom van de bestrijding van het terrorisme geen misbruik maken van de technische bevoegdheden die ze hebben gekregen voor de bestrijding van het terrorisme om rechten en privacy van gezagsgetrouwe burgers in te perken. Voor het functioneren van de democratie ‘is het essentieel dat geen voorafgaande gouvernementele beperkingen of intimidatie op een werkelijk vrije pers worden opgelegd’ zo zegt Bernstein. Anders gaat het licht uit en dreigen despotisme, demagogie en zelfs criminalisering van onze gekozen leiders en overheden: ‘(..) in such darkness, we encourage the risk of our democracies falling prey to despotism and demagoguery and even criminality by our elected leaders and government officials.’ Een brief die leert wat democratie en journalistiek inhouden.

Foto 1: ‘Woodward and Bernstein watching Nixon address the nation on television, April 30, 1973.’ Credits: © Mark Godfrey.

Foto 2: President Nixon houdt op 29 april 1974 een televisietoespraak in antwoord op zijn dagvaarding.

Voorzitter Nobelcomité: heeft VK de mensenrechten geschonden?

De Noor Thorbjørn Jagland is secretaris-generaal van de Raad van Europa, politicus voor de Noorse Arbeiderspartij, oud-premier  en voorzitter van het Noorse Nobelcomité dat jaarlijks de Nobelprijs voor de Vrede uitreikt. Hij schreef gisteren een brief aan de Britse minister van Binnenlandse Zaken Theresa May.  Hij waarschuwt de Britse regering dat het door de detentie van Glenn Greenwalds partner David Miranda in Heathrow en de door de regering geëiste vernietiging van harde schijven van The Guardian mogelijk artikel 10 inzake de vrijheid van meningsuiting van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden heeft geschonden. Thorbjørn Jagland vraagt minister May om opheldering.

Foto : Schermafbeelding van brief Thorbjørn Jagland aan de Britse minister Theresa May, 22 augustus 2013

Spionage: VS en VK voeren publiciteitscampagne tegen zichzelf

Hoe verhouden de controlestaat en de democratie zich tot elkaar? Jakob Appelbaum probeert een antwoord te formuleren. Is het omdat mensen in de veiligheids-industrie als machines afgesteld zijn? En zich weinig aantrekken van grondwet of wetsbescherming. Maar geldt dat dan ook voor ministers, presidenten, minister-presidenten en leidende politici? Gedragen ze zich ook als machines? Hoe kunnen we die machines stoppen?

De Britse regering heeft met de detentie van David Miranda het omgekeerde bereikt van wat het beoogde. Het probeerde afschrikking te zaaien, maar oogstte motivatie om te handelen. Iedereen die zich betrokken voelt bij burgerrechten staat nu op scherp over de gedragingen van de Britse politie en regering. En de VS die aan de touwtjes trekt. Steeds minder burgers vertrouwen de Amerikaanse en Britse regering nog op hun woord. Ze hebben het vertrouwen verspeeld dat ze tot nu toe vanzelfsprekend kregen. Dat vertrouwen is weg.

Als ze voortaan over ‘terroristen‘ of ‘dreigingen’ praten, dan wordt niet meer voetstoots aangenomen dat de beweringen kloppen. De Britse regering handelde bizar, dictatoriaal en wereldvreemd door computers van The Guardian te vernielen met informatie van Snowden erop terwijl het wist dat die informatie elders opgeslagen was. Welk doel dient dat? Intimidatie, vastgelopen en tegenstrijdig beleid of machteloze woede over de onthullingen van wetsovertredingen door overheden die niet gestopt kunnen worden? Journalistiek in westerse landen staat onder druk. Ook de democratie staat onder druk. Hoe kunnen de burgers hun krachten bundelen om Barack Obama en zijn trawanten een halt toe te roepen? Die handelen als houten klazen zonder geweten.

Foto: Eric Robot, Captain Richards, 1929.

Britse regering eist stopzetting onthullingen door The Guardian

In een verbazingwekkend artikel beschrijft Guardian-hoofdredacteur Alan Rusbridger hoe z’n krant door de Britse regering onder druk wordt gezet. Daarmee treedt het de persvrijheid met voeten. Hij vertelt hoe The Guardian een maand geleden door de regering-Cameron werd gesommeerd te stoppen met de publicatie van geheime documenten: ‘You’ve had your fun. Now we want the stuff back.’ Als de Guardian niet meewerkte dan zou de regering juridische stappen zetten om publicatie te stoppen. In een absurde episode werden in de kelder van The Guardian door de overheid harde schijven van computers vernietigd die van Edward Snowden afkomstige informatie bevatten. Nutteloos. Bekend was dat de informatie op vele plekken opgeslagen is.

Rusbridger meent dat publicaties niet meer te stoppen zijn omdat The Guardian niet aan Londen gebonden is. Paradoxaal is de bescherming van journalisten in de VS onder de First Amendment beter gegarandeerd. Nu werkt The Guardian al veel vanuit New York. Journalist Glenn Greenwald is gevestigd in Brazilië. Filmmaakster Laura Poitras zit nu in Berlijn. De regering-Cameron begrijpt de werking van internet en journalistiek niet. Rushbridger: ‘I explained to the man from Whitehall about the nature of international collaborations and the way in which, these days, media organisations could take advantage of the most permissive legal environments.’  Media-organisaties zoeken de juridisch meest tolerante plekken voor hun gevoelige werk.

Zover is het door de druk van de regering-Obama gekomen. Persvrijheid is ook in westerse landen geen vanzelfsprekendheid meer. Organisaties worden juridisch bedreigd. Kritische journalisten worden gehinderd, moeten op hun stappen letten en zich electronisch optimaal beveiligen. Anderen worden ontmoedigd om tegen de wens van de Amerikaanse regering, of tegen de wil van andere regeringen die door de VS onder druk worden gezet. Zoals bleek uit het geval Evo Morales of uit de aanhouding van David Miranda op Heathrow.

Het kabinet Rutte zwijgt tot nu toe over de NSA-onthullingen. Oppositiepartijen zouden van het kabinet de garantie af moeten dwingen dat het niet zoals de Britse regering de persvrijheid opzij zet. In dit concrete geval, is het mogelijk dat iemand als Miranda, Poitras of Greenwald op Schiphol op stil verzoek van de VS urenlang wordt vastgehouden en ondervraagd? Mogelijk werkt het ontmoedigingsbeleid in Nederland al. Opvallend is dat er vanuit de Nederlandse media nog geen enkele onthulling naar buiten is gekomen. Mede doordat de toegang tot geheime bronnen niet georganiseerd is. Maar optimistisch gedacht, voor straks moet het mogelijk zijn. Daar moet Rutte nu naar gevraagd worden. De persvrijheid moet opnieuw veroverd worden.