Communistische Partij China doet greep naar de macht in Hong Kong. Hoe reageert de internationale gemeenschap hierop?

De toekomst van Hong Kong als vrije, internationale stad is in het geding. De Communistische Partij China (CPC) zet eenzijdig het Brits-Chinese akkoord van 1997 bij het oud vuil. Een overeenkomst die beide landen verzekerden door het internationaal te borgen. Het pseudo-parlement van de CPC zet hiermee het ‘Een land, twee systemen’ beleid overboord. Zelfs de gedelegeerden van Hong Kong waren niet geraadpleegd. Het is van bovenaf beslist. Interessant is wat de internationale reactie is. Tot nu toe valt de lauwe reactie van het VK op. Lord Patten, de laatste gouverneur van Hong Kong, noemt de Chinese greep naar de macht een ‘uitgebreide aanval op de autonomie, de rechtsstaat en de fundamentele vrijheden van de stad’. Maar het VK is machteloos en heeft door de Brexit, de uitbraak van COVID-19 en de aangetaste gezondheid van premier Johnson genoeg zorgen aan het eigen hoofd. Het land is niet langer de macht van weleer. De Amerikaanse regering en de EU reageren feller. Maar de vraag blijft of het Westen en Aziatische bondgenoten als Japan, Zuid-Korea, Vietnam en Singapore een geloofwaardige internationale houding kunnen optuigen die China tot zinnen brengt. Complicatie is ook dat landen als Vietnam, Zuid-Korea en Singapore er belang bij hebben om bedrijven te huisvesten die Hong Kong verlaten als de Chinese greep naar de macht daar de democratie om zeep helpt.

Advertentie

We Live In Public: Josh Harris en (on)zichtbaarheid

Internetpionier Josh Harris had het allemaal al gezien en gedaan. En gefilmd. Voordat Big Brother van Endemol in 1997 doorbrak en geld uit zichtbaarheid ging slaan. In de aanloop naar een advies over het museumbestel presenteert de Raad voor Cultuur nu een stelling waarover we worden gevraagd na te denken: De beste bescherming voor kunst en cultureel erfgoed is zichtbaarheid. Dat roept associaties op met surveillance en aantasting van privacy. Kunst als TrapWire, het krijgt ons allen in het oog. Zonder dat we het beseffen.

Maar zien nadenkende burgers zichtbaarheid niet eerder als bedreiging dan bescherming? Er kleeft weinig positieve associatie aan. Het staat haaks op intimiteit, zekerheid en zelfstandigheid. Des te meer omdat erfgoed en kunst zowel bij publiek als politiek niet op respect mogen rekenen. Nog niemand heeft op de stelling gereagereerd. Logisch, het mist de urgentie en de durf die uitgaan van de uitspraak dat kunst in de onderduik wordt gedwongen: De beste bescherming voor kunst en cultureel erfgoed is onzichtbaarheid.

Gewiste opnamen door overheid zijn meer dan menselijke fout

Wie herinnert zich niet hoe in 1995 het ontwikkelen van een fotorolletje van luitenant Rutten met opnamen van de val van Srebrenica in een laboratorium van Defensie mislukte? Toenmalig minister van Defensie Joris Voorhoeve noemde het een ‘oenige menselijke fout‘. Het OM in Arnhem concludeerde in 1997 dat het een menselijke fout was. Betrokken Dutchbatters geloofden er niks van, en zagen er een georkestreerde actie van Defensie in om beelden van gedode moslims onder de pet te houden. Ook een videofilm van de Bosnische Serviërs werd door Defensie bewust onklaar gemaakt. Commandant Thom Karremans werd symbool van het slappe optreden van Dutchbat en wacht mogelijk vervolging. Nog steeds. 17 Jaar na de val van Srebrenica.

Nu is er in Eindhoven een politieagent die telefoon-opnamen van getuige Ingrid Lukken van de arrestatie van DJ The Flexican heeft gewist. Kamerleden reageren ontzet. Ze zien het als grove fout. Naar eigen zeggen werd Lukken ‘afgetuigd’ en gearresteerd door de politie. Niet zij, maar de politie riep hulp van Digital Investigation in om het filmpje terug te halen. De agent heeft toegegeven de opnamen te hebben gewist, na een eerdere ontkenning. Hij zegt dat het gebeurde ‘bij het uitzetten van de telefoon en onder druk van omstandigheden’.

Wat kunnen we verwachten van een intern onderzoek van de Eindhovense politie? Of een strafrechtelijk onderzoek door het OM? Hopelijk leidt het niet tot dezelfde doofpot als bij Srebrenica waar Nederland 17 jaar later nog steeds mee worstelt. Scheel van de kater omdat het voelt dat Defensie de waarheid niet vertelt. Natuurlijk zijn er verschillen, in Eindhoven zijn geen 7000 doden gevallen. Overeenkomst is dat de geloofwaardigheid van de overheid in het geding is. Een vraag die beantwoord moet worden is hoe politieagenten opgeleid, geïnstrueerd en aangestuurd worden om correct met kritische burgers om te gaan.

Foto: Hans Wildschut, Edinburgh, southferry, 2004. Credits Hans Wildschut

Pim Fortuyn 10 jaar later. Wat heeft het opgeleverd?

UPDATE 6 mei: Tien jaar geleden werd Pim Fortuyn vermoord. Nederland was in schok en is nog niet bekomen van de schrik. Nabeschouwingen schetsen het belang van Fortuyn. Als bij een verloren voetbalwedstrijd. 

Het is 1997. Marcel van Dam en Pim Fortuyn gaan in het VARA-programma Het Lagerhuis in debat over de islamisering van Nederland. Fortuyn zit nog niet in de politiek en heeft een boekje ‘Tegen de islamisering van onze cultuur‘ geschreven. Van Dam doet de volgende uitspraak tegen Fortuyn: U bent een buitengewoon minderwaardig mens. Weet u dat? Door deze emotionele uitbarsting verliest Van Dam het debat.

Daarna ontkent Van Dam dit gezegd te hebben en worden door de VARA beelden jarenlang niet vrijgegeven. In terugblikken moet Van Dam alsnog door het stof. Het voedt de mythe van de linkse kerk. De uitspraak wint aan belang wanneer Fortuyn in 2001 de politiek ingaat. Eerst voor Leefbaar Nederland en daarna voor de LPF. De uitspraak ondersteunt de claim van Pim Fortuyn dat-ie gedemoniseerd wordt door de gevestigde politiek.

Vandaag is het 10 jaar geleden dat het debat na afloop van de gemeenteraadsverkiezingen van 6 maart 2002 werd uitgezonden. Op 7 maart kort na middernacht. Paarse regenten Ad Melkert (PvdA) en Hans Dijkstal (VVD) begrijpen Fortuyn niet, hebben geen antwoord op hem en vergooien hun politieke toekomst. Balkenende opereert handiger en wordt minister-president. De landelijke verkiezingen van 15 mei 2002 komen eraan.

In de media wordt 10 jaar later terugblikt op het debat tussen een vrolijke Fortuyn die voor het eerst aan de tafel van de macht mag plaatsnemen met een zure, wrokkige Melkert en een geïrriteerde Dijkstal. Ik herinner me goed het met stijgende verbazing te hebben bekeken in de wetenschap dat hier iets historisch gebeurde. Toch had ik vaak op Hans van Mierlo (D66) gestemd en was fan van Paars. Maar de claim op het pluche van deze leiders oogde potsierlijk omdat ze hun eigen tijd niet begrepen en hun eigen rol overschatten.

Wat is de oogst van Fortuyn? Da’s een kwestie van perspectief. Sommigen zeggen dat-ie de weg voor Geert Wilders heeft gebaand. Om Wilders te demoniseren wordt Fortuyn met terugwerkende kracht opgehemeld. Politieke omgangsvormen zijn door Fortuyn losser geworden, maar het politieke systeem is nog even gesloten als 10 jaar geleden. Functies in het openbaar bestuur gaan nog steeds door de trechter van de partijpolitiek. Nog slechts 2% van de bevolking is partijlid en 98% mag niet op eigen kracht meedoen. Erg minderwaardig.