Glenn Greenwald toont aan dat beschuldigingen tegen Snowden bedrog zijn. Maar hiermee is de kwestie nog niet afdoend beslist

De vraag of Edward Snowden een Russische spion is valt vooralsnog niet te beantwoorden. Op 25 januari 2017 stelde ik dat in een commentaar aan de orde aan de hand van een boekbespreking door Charlie Savage van‘How America Lost Its Secrets: Edward Snowden, the Man and the Theft’ van Jay Epstein. Mijn conclusie: ‘Het blijft vooral speculatie of Edward Snowden een Russische spion is. Harde bewijzen ontbreken, maar ook ondersteunend bewijs. Van de andere kant valt evenmin te bewijzen dat Snowden geen Russische spion is. Maar zolang er geen harde bewijzen zijn is het onterecht om Snowden een Russische spion te noemen.’

Ik vervolgde: ‘Tekenend voor de makkelijke manier van argumenteren van de Snowden-bashers is de gezaghebbende informatie-analist John Schindler die op z’n site ‘The XX Committee’ de erkenning door de hoge spion Franz Klintsevich als bewijs geeft.

Schindler verwijst ook steeds naar het hoofd van de Duitse BND Gerhard Schindler als bewijs dat Snowden een spion is die gerund zou worden door het Kremlin. Maar Gerhard Schindler komt helemaal niet met hard bewijs. Hij noemt Snowden een verrader. Dat is een mening of observatie, geen bewijsvoering.’

Glenn Greenwald die in 2013 samen met Laura Poitras de onthullingen van Edward Snowden de wereld in bracht komt nu met aanvullend ontlastend bewijs in een artikel voor The Intercept. Theorieën die de schuld van Snowden zouden moeten aantonen beweerden dat hij eind mei 2013 11 dagen niet traceerbaar zou zijn geweest en in die tijd geheime informatie aan de Chinese of Russische inlichtingendiensten zou hebben gegeven. Die theorie werd gretig in de pers gedeeld. Greenwald toont aan de hand van notarieel vastgestelde documenten aan dat Snowden niet onvindbaar was, maar gewoon zijn intrek had genomen in het Mira Hotel in Hong Kong waar Greeenwald, Poitras en Guardian-journalist Ewen MacAskill dagenlang met hem spraken.

Snowden is een middel geworden. Snowden is een lakmoesproef voor politieke correctheid. Snowden is een richtpunt voor kritiek op het autoritaire bewind van Putin en ondersteuning voor bestedingen van de Amerikaanse veiligheidsindustrie. Of juist het tegenovergesteld om het Amerikaanse neoconservatisme in de beklaagdenbank te zetten. Zo wordt ‘Snowden’ een valkuil van politieke meningen die nog weinig met het handelen van de historische persoon Edward Snowden te maken hebben. In Nederland is journalist Hans de Vreij iemand die de theorie van Schindler volgt en zo zijdelings de Amerikaanse veiligheidsindustrie steunt.

In een update bij genoemd Intercept-artikel zegt Greenwald dat Schindler hem op Twitter heeft geblokkeerd : ‘former NSA employee Schindler, who responded by blocking me on Twitter and then suggesting that both myself and the Intercept are controlled by Putin’. De beschuldigingen over en weer vliegen in het rond zonder te landen. Ik ben het eens met Greenwald dat er geen bewijs is dat aantoont dat Snowden een Russische spion is, maar ik acht het mogelijk dat dat bewijst nog ooit aan de oppervlakte komt. Alleen aan de hand van de openbare bronnen is dat naar mijn idee op dit moment niet vast te stellen. Op de achtergrond speelt ook het probleem dat gespecialiseerde, geprofileerde journalisten als Schindler of Greenwald in hun eigen bubbel zitten en vanuit hun invalshoek gelijk hebben, maar toch het overkoepelende beeld niet goed weergeven.

Mijn reactie bij het artikel van Greenwald: ‘You are right about John Schindler who is spreading allegations without proof about Snowden who should be in the pocket of the Kremlin. The only references he gives are 1) Franz Klintsevitch, Russian senior and deputy chairman of the defense and security committee who is part of the Russian security industry and therefore by definition not impartial and 2) Former head of the German BND Gerhard Schindler who calls Snowden a traitor, but not a Russian agent (‘Ich habe gesagt, dass Snowden ein Verräter ist und sich in die Hand der russischen Geheimdienste begeben hat. Dabei ist er zu ihrem Handlanger geworden’). http://www.berliner-zeitung.de/25148756‘. Het laatste woord over Snowden is nog niet gevallen.

Foto: The Mira Hotel, Hong Kong.

Sunday Times en Glenn Greenwald botsen over Edward Snowden

De Britse The Sunday Times bracht afgelopen zondag 13 juni een verhaal ‘British spies betrayed to Russians and Chinese’ dat een frontale aanval was op Edward Snowden die in juni 2013 de massale spionage door veiligheidsdiensten als de NSA en de GCHQ aan de orde stelde. Onderzoeksjournalist en geestverwant van Snowden Glenn Greenwald reageert in zijn column op The Intercept en beweert dat de gevestigde Britse en Amerikaanse media zich na de Irak oorlog opnieuw voor het karretje van de gevestigde macht laten spannen. De media zouden in die tussentijd niets geleerd hebben. Een ideologische strijd tussen The Sunday Times van miljardair Rupert Murdoch tegenover The Intercept van miljardair Pierre Omidyar. Conservatief en pro-establishment tegenover crypto-progressief en crypto-establishment. Wie heeft het bij het rechte eind?

Indirect bewijs dat Greenwald gelijk heeft is de poging van The Sunday Times om de column van Greenwald via de rechtbank te laten verbieden. Niet omdat de inhoud ervan onjuist zou zijn of belasterend is, maar het auteursrecht zou schenden. The Guardian noemt dat een slap antwoord van moedermaatschappij News UK die de Sunday Times uitgeeft. Claim van westerse veiligheidsdienst dat Snowden ‘bloed aan zijn handen heeft’ door samenwerking met de Chinese of Russische veiligheidsdiensten kan nog opgevat worden als een normale manier van misleiding door inlichtingendiensten, maar dat gevestigde media dat zonder bronvermelding en onderbouwing met feiten overnemen is de schande van de journalistiek waar Greenwald terecht op wijst.

Direct bewijs dat Chinese of Russische inlichtingsdiensten inzage hebben gehad in de geheime documenten die Snowden kopieerde en naar buiten smokkelde is nooit geleverd. Ook niet door de beschuldigingen in The Sunday Times. Greenwald heeft gelijk dat dit soort journalistiek een parodie op journalistiek is. De Sunday Times baseert zich uitsluitend op anonieme bronnen, spreekt zichzelf tegen en is ingefluisterd door de Britse regering. Het terugdringen van de macht van de NSA in de recent aangenomen Freedom Act geeft aan dat de inlichtingendiensten met massale spionage van burgers de slag om de publieke opinie aan het verliezen zijn. Alle middelen zijn dan geoorloofd om Snowden in diskrediet te brengen. Inclusief ondermaatse journalistiek.

Het effect van dit artikel moet niet afgemeten worden uit de controverse tussen The Sunday Times en The Intercept, of tussen de Britse inlichtingendienst MI6 en Greenwald. Zelfs als Greenwald deze strijd wint omdat hij de beste argumenten heeft en het dichtst bij de feiten blijft, kan hij toch de slag om de publieke opinie verliezen. Da’s ingecalculeerd door de aanvaller. Zo werkt de journalistiek tegenwoordig: een beschuldiging wordt als feit gebracht. Door de hoge omloopsnelheid van het nieuws zijn nieuwsconsumenten niet meer in staat te onderscheiden tussen feit en verzinsel. Zeker niet als een kwaadaardige bron als The Sunday Times het insteekt en andere gevestigde media zich opstellen als doorgeefluik zonder weinig kritisch vermogen.

Foto: Schermafbeelding van begin artikel ‘The Sunday Times’ Snowden story is journalism at its worst – and filled with falsehoods’ van Glenn Greenwald op online nieuwsbron The Intercept.

Glenn Greenwald vertrekt naar Omidyar Networks

Onderzoeksjournalist Glenn Greenwald verlaat de Britse nieuwsorganisatie The Guardian. Hij stapt over naar een nieuwe organisatie waarvan nog niet alle bijzonderheden bekend zijn. Het nieuws van de overstap is voortijdig gelekt. Reuters meldt dat de oprichter van eBay en multimiljardair Pierre Omidyar de financier van de nieuwe organisatie is. Inmiddels is dit bericht door Omidyar Networks bevestigd aan CNN.

Glenn Greenwald publiceerde sinds juni 2013 in zijn column ‘On Security And Liberty‘ het merendeel van de onthullingen die gebaseerd waren op de documenten van klokkenluider Edward Snowden. De wereldwijde opschudding over de Amerikaanse spionage leidde onder meer tot wetsinitiatieven in het Amerikaanse congres om de macht van de inlichtingendiensten in te perken door het toezicht erop te verbeteren.

Greenwald zegt z’n tijd bij The Guardian absoluut niet te betreuren, maar het aanbod van Omidyar niet te kunnen laten lopen. Hij noemt het een ‘once-in-a-career dream journalistic opportunity‘.  Pierre Omidyar en Glenn Greenwald zijn beiden 46 jaar, dus leeftijdsgenoten. Ze maken zich zorgen over de opbouw van de Amerikaanse controlestaat, inperking van de burgerrechten en de corruptie van de gevestigde media die hun controlerende taak van de macht verzaken. Nu bundelen ze de krachten. Dat belooft wat voor de journalistiek.

Foto 1: Tweet van CNN, 16 oktober 2013.

Foto 2: Schermafbeelding van homepage Omidyan Networks, 16 oktober 2013.

Greenwald: FBI en CIA kozen Trumps kant in de presidentsverkiezingen

Journalist Glenn Greenwald -bepaald geen Hillary-supporter- is duidelijk. Kremlin, CIA en FBI kozen de kant van Trump in de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Slechts een onafhankelijk onderzoek kan ophelderen wat er precies gebeurd is. Nu komen er telkens lekken naar buiten die de publiciteit een bepaalde kant opsturen, maar geen inzicht geven in wat er gebeurd is. Maar zo’n onafhankelijk onderzoek naar de Russische regering, CIA, FBI en Team Trump wordt door de Republikeinse partij tegengehouden. En de FBI die onderzoek doet naar Trumps contacten met de Russische regering zet daartoe minder mensen in dan het deed in het onderzoek naar de server van Hillary Clinton. Terwijl het bij Trump om zwaardere vergrijpen kan gaan, zoals landverraad en spionage. Dat alles op de dag dat de New Yorkse aanklager Preet Bharara die bekend staat als corruptiebestrijder en in wiens jurisdictie de Trump Tower en Trumps bedrijven vallen met andere aanklagers de laan wordt uitgestuurd door Trump. De Amerikaanse rechtsstaat raakt steeds verder in het nauw door de blokkade van een onderzoek naar alle onregelmatigheden in het Witte Huis. Trump blijft niet binnen de regels van de wet, zoals sommige ‘deskundigen’ naïef geloofden in november 2016. Hij blokkeert elk onderzoek.

Greenwald interviewt Risen over controlestaat en persvrijheid

De gelauwerde en gelouterde journalist bij de New York Times James Risen ziet de regering-Obama als de grootste vijand van de persvrijheid in een generatie (‘the greatest enemy of press freedom in a generation’). Da’s niet niks. Hij legt uit waarom dat zo is. Voor The Intercept interviewt Glenn Greenwald James Risen naar aanleiding van de verschijning van diens boek: ‘Pay Any Price: Greed, Power and Endless War.’ Greenwald vraagt zich af hoe het komt dat Risen in tien jaar tijd geradicaliseerd is en geen blad meer voor de mond neemt. Risen zegt dat ‘Pay Any Price’ zijn antwoord op de campagne van de overheid tegen hem is.

Risen: ‘I was trying to understand how we could have this prolonged period of war with such little debate. And I think it’s both economic incentives and personal power incentives and ambition and status.’ En: ‘One of the things I always think about, and one of my earlier books was comparing the CIA and the KGB during the Cold War, and I always remember somebody telling me that the only countries that have really efficient security services are dictatorships.’ Lezenswaardig om de opbouw van de Amerikaanse controlestaat te begrijpen -en tot stand te brengen- inclusief de rol daarin van de media die zo anders operereren dan Greenwald en Risen.

When Lights are Low. Over Putin, Greenwald, internet en recht

Mijn tweet moet cynisch gelezen worden. Een commentaar van activist en journalist nationale veiligheid Glenn Greenwald ontbreekt over de plannen van het Kremlin om Rusland los te koppelen van het internet. Luke Harding van The Guardian ziet het als een radicale maatregel. In twee gevallen zou afsluiting aan de orde zijn: bij een ernstige militaire confrontatie of omvangrijke binnenlandse demonstraties tegen de overheid. Vooral dat laatste geeft te denken over de democratische rechtsorde van de Russische Federatie. De plannen die volgend jaar in zouden moeten gaan -maar waarvan onduidelijk is of ze gerealiseerd kunnen worden- passen in een patroon waarin kritische websites geblokkeerd worden door de procureur-generaal.

Er is een ontwikkeling weg van de democratie in vele niet-westerse landen. In deze landen worden zogenaamde universele mensenrechten als westers gezien. Dat is een opportunistisch antwoord van de machthebbers om hervormingen niet door te voeren, de macht geconcentreerd te houden en de burgers rechten te ontzeggen. China is daarvan een stuitend voorbeeld, evenals vele Arabische en Afrikaanse landen.

Terwijl dat in 1948 anders binnen de VN is geaccepteerd: ‘Alle mensenrechten zijn universeel, wat betekent dat mensenrechten gelden voor ieder mens op de wereld. De UVRM is, als resolutie aangenomen door de AVVN, niet als zodanig juridisch bindend. Omdat in de loop der jaren steeds naar de UVRM is verwezen in andere instrumenten wordt tegenwoordig algemeen aangenomen dat een groot deel van de inhoud van de UVRM deel uitmaakt van het internationale gewoonterecht, en daarmee juist wel juridisch bindend is.’

Met de rechtsstaat in de RF is het slecht gesteld. Zo schreef MEP Marietje Schaake in een resolutie in 2011 over de rechtsstaat van de RF: ‘uit zijn bezorgdheid over berichten over politiek gemotiveerde rechtszaken, oneerlijke processen en verzuim om ernstige misdaden zoals moord, intimidatie en andere gewelddaden te onderzoeken; dringt er bij de Russische gerechtelijke en rechtshandhavingautoriteiten op aan dat zij hun taken effectief, onpartijdig en onafhankelijk uitvoeren om plegers van misdaden voor het gerecht te brengen;’

Als het ontbreken van een stabiele rechtsstaat vergezeld gaat met het terugdringen van persvrijheid, beperking van en controle op bloggers of zelfs uitsluiting van internet en sociale media en een omvangrijke informatie-oorlog van de overheid om zoveel mogelijk meningen gelijk te schakelen, dan gaat het licht uit.

Glenn Greenwald kiest zelf zijn onderwerpen en is nu eenmaal gespecialiseerd in Amerikaans recht, politiek en instituties. Kritiek op een persoon is dan ook onrechtvaardig, en op hem met zijn verdiensten -zoals de onthullingen aan de hand van de Snowden-documenten- al helemaal. Wel verbaast het me al geruime tijd dat bijna alle linksgerichte media in de VS of Europa door hun verwoed anti-Amerikanisme er mentaal niet meer aan toe lijken te komen nog kritiek op Putin te formuleren. Ze laten het afweten. Zoals het omgekeerde trouwens ook het geval is. Journalistiek valt dat niet te noemen. Als troost Americana met Benny Carter:

Foto: Tweet, 23 september 2014.

Greenwald publiceert boek over Snowden en NSA: No Place to Hide

Dinsdag 13 mei verschijnt bij Lebowski ‘De afluisterstaat‘ van Glenn Greenwald in een vertaling van Joris Vermeulen. Oorspronkelijk titel is ‘No Place to Hide: Edward Snowden, the NSA, and the U.S. Surveillance State’. Lebowski zegt: ‘In dit boek verbindt Greenwald voor het eerst alle stukjes van de puzzel. Hij vertelt over zijn zeer intensieve trip naar Hong Kong, onderzoekt de bredere implicaties van de surveillance waarover hij rapporteerde in The Guardian en brengt nieuwe informatie over het ongekende machtsmisbruik van de NSA naar voren, met niet eerder verschenen documenten, aan hem toevertrouwd door Snowden zelf. Naast de NSA pakt Greenwald ook de gevestigde media aan. Hij keert zich fel tegen hun gewoonte overheidskritische reportages niet te publiceren en hun onvermogen de belangen van de gewone mens te dienen.‘

NRC geeft een voorpublicatie over de gebeurtenissen in Hong Kong. Een spannend verhaal. Wereldwijd dient deze passage als teaser in de marketing. The Guardian komt er ook mee. Ter promotie treedt Greenwald op 20 mei op voor het John Adams Institute in de Stadsschouwburg Amsterdam. Dat belooft een mediaspektakel.

De noodzaak om te handelen omschrijft Glenn Greenwald als volgt, aldus de voorpublicatie in de NRC: ‘Het Amerikaanse landsbestuur had het voorafgaande decennium zijn uiterste best gedaan om te laten zien dat zijn macht geen grenzen kende. Het had oorlogen ontketend, had mensen gemarteld en gevangengezet zonder ze in staat van beschuldiging te stellen, had met drones doelen gebombardeerd en zo, buiten de wet om, gemoord. En de boodschappers bleven niet buiten schot; klokkenluiders waren tegengewerkt en vervolgd, journalisten waren bedreigd met gevangenisstraf. Met behulp van een uitgekiend systeem om alle serieuze critici, al dan niet in wording, te intimideren, had de overheid geprobeerd mensen over de hele wereld te laten zien dat haar macht niet gehinderd werd door wetten (inclusief de grondwet), moraal of ethiek; moet je zien wat we allemaal kunnen en zullen doen met degenen die onze plannen dwarsbomen.‘ 

Foto: Omslag van Glenn Greenwald, ‘De afluisterstaat; Edward Snowden, de NSA en de Amerikaanse spionage- en afluisterpraktijken‘. Lebowski, 2014.

MUNK-debates met Greenwald: Zeg nee tegen de controlestaat

Een lange zit, maar de moeite waard. Een Canadees MUNK-debate over de controlestaat en de NSA. De stelling ‘Be it resolved state surveillance is a legitimate defence of our freedoms…‘ wordt verdedigd door Michael Hayden en Alan Dershowitz. En aangevallen door Glenn Greenwald en Alexis Ohanian die de publiekssteun winnen. Dus, zeg nee tegen de controlestaat. Vooral Greenwald countert overtuigend de argumenten van Hayden en Dershowitz. Zijn openingsverklaring (vanaf 26′ 15”) zet op een rijtje waarom burgers tegen de controlestaat moeten zijn en ‘het terrorisme’ geen werkelijke bedreiging van onze samenleving is, maar een voorwendsel om de controlestaat en de veiligheidsindustrie uit te bouwen ten koste van de burgerrechten.

Pulitzer Prize voor WP en Guardian, Snowden en Greenwald

De Pulitzer Prijs voor Public Service is toegekend aan The Washington Post en The Guardian voor publicaties over de grootschalige spionage door de NSA. Edward Snowden gaf journalisten documenten waarop ze zich baseerden. Verandert de toekenning van deze prestigieuze prijs iets aan de positie van Edward Snowden en journalist Glenn Greenwald die bij The Guardian in 2013 de ene na de andere opzienbarende publicatie bracht? Het belang van genoemde publicaties wordt steeds breder erkend, en het beleid wordt aangepast.

Toevallig is Greenwald voor het eerst sinds lange tijd weer in de VS om samen met Ewen MacAskill en Laura Poitras voor The Guardian de George Polk Award voor journalistiek in ontvangt te nemen. Edward Snowden beidt z’n tijd in Rusland doordat de VS zijn paspoort introkken toen-ie op weg was naar Latijns-Amerika.

 

Greenwald: Engelstalige geheime diensten manipuleren internet

Glenn Greenwald komt voor The Intercept met onthullingen die gebaseerd zijn op de Snowden-documenten: ‘How Covert Agents Infiltrate the Internet to Manipulate, Deceive, and Destroy Reputations‘. Westerse veiligheidsdiensten infiltreren stiekem het internet om de reputatie van degenen die ze als opposanten zien te vernietigen. Alle middelen worden door de geheime diensten ingezet waarbij een open debat gemanipuleerd wordt. Het gaat veel verder dan de normale spionage. Doel zijn niet politieke leiders, vreemde krijgsmachten of inlichtingendiensten, maar eigen burgers of maatschappelijke organisaties. Die nergens aangeklaagd of veroordeeld zijn. Zoals Anonymous of WikiLeaks. Daartoe plaatsen deze diensten vals materiaal op internet en gebruiken ze de sociale wetenschappen en andere technieken om online debatten en activisme in de door hen gewenste richting te manipuleren. Greenwald citeert vooral uit een gelekt document van de Britse GCHQ.

Foto: Schermafbeelding uit het JTRIG-programma (Joint Threat Research Intelligence Group) getiteld ‘The Art of Deception: Training for Online Covert Operations’ van de GCHQ.