
Deze foto toont de haven van het Bulgaarse Varna, in de jaren 1920. Mensen, of liever gezegd heren op de kade kijken naar fotograaf Mantigyan. Uit zijn naam af te leiden waarschijnlijk een Armeniër.
Hij is ook op doorreis naar of van een haven aan de Zwarte Zee of gevestigd in Bulgarije. Wellicht na 1915 gevlucht uit Turkije. We weten het niet, maar kleuren zo het verleden in. Nu zo’n 100 jaar geleden en in verschijningsvorm een vreemd continent dat we nauwelijks nog herkennen.
Kan een foto van een tijd die men niet heeft gekend weemoedig maken? Ik weet het niet. In mijn jonge jaren had ik in mijn ouderlijk huis zo’n 10 jaar een kamer met zicht op een Zeeuwse haven en de Westerschelde. Continu voeren boten langs. Is het daarom dat ik me nog steeds aangetrokken voel door dit soort foto’s van schepen? Het zal wel.
Zoals zo vaak, zeg je dan, zegt dat meer over de beschouwer dan over het object. Zo is het nou eenmaal. Observaties, recensies en analyses zijn verre van objectief. Ze zijn niet onbevangen. Dat we het beseffen.