Schrijver Abdelkader Benali doet een geslaagde poging tot mislukte framing door in een commentaar van 3 januari 2023 in Trouw de Franse schrijver Michel Houellebecq een ‘linkse intellectueel’ en ‘liberale intellectueel‘ te noemen. Maar er is meer kritiek op de column mogelijk.
Is Houellebecq of Benali in verwarring?
De politieke positie van Houellebecq is minder eenduidig dan Benali suggereert met zijn eenvoud over linkse en liberale intellectuelen. Houellebecq is vóór Macron (vanwege de klasse waartoe hij behoort), vóór Poetin, tegen de NAVO en de EU en wordt op de huid gezeten door moslims en linkse intellectuelen voor zijn uitspraken over de islam.
In 2018 verklaarde Houellebecq dat ‘Donald Trump een van de beste Amerikaanse presidenten is die hij ooit heeft gezien’. Ook stelt hij zich pro-Israëlisch op en meent dat Franse linkse politici dat juist niet doen om Franse moslims genoegdoening te geven die ze in Frankrijk niet krijgen.
Neemt Houellebecq de posities van een linkse intellectueel in? Of van een rechtse intellectueel? Of is Houellebecq een post-modernistische intellectueel die zich dan weer links, dan weer rechts opstelt?
Houellebecq omarmt in interviews op dweepzuchtige wijze rechtse talking points over witte suprematie, de ‘Great Replacement’-theorie en gewelddadige ‘verzetsdaden’ tegen moslims.
Houellebecq vindt het geloven in één God de daad van een idioot. En de domste religie vindt hij de islam. Dat is een mening die door elementen van links en rechts wordt omarmd. Kritiek is wel dat hij dat met weinig compassie naar buiten brengt. Houellebecq is de relativering voorbij.
Benali ziet een tegenstelling tussen Houellebecq die voor de islam waarschuwt en niet voor Poetin: ‘De angst voor moslims is groter dan de angst voor de kernwapens bezittende Rus.’
Dat is terechte kritiek. De steun van Houellebecq voor Poetin is opvallend en verklaarbaar vanuit het idee van de Russische propaganda dat de Russische Federatie het laatste bastion voor de verdediging van christelijke waarden is. Dat is echter een te vals argument voor een ‘intellectueel’ om te volgen.
Het is misplaatst van Benali om Houellebecq te verwijten dat hij wel waarschuwt voor de agressie van de islam en niet voor de agressie van Poetin. Het is immers het voorrecht van schrijver of kunstenaar om selectief te zijn en geen afgewogen wereldbeeld naar buiten te brengen. Of te hebben.
Benali bekritiseert met zijn vergelijking indirect de keuze van een schrijver om thema’s te kiezen en daar rondom een oeuvre en profiel te bouwen. Ook als publieke figuur die in de media opereert en er niet vies van is om gepeperde, controversiële uitspraken te doen.
De Januskop van schrijver en mediafiguur/ dilettant-politicus geeft verwarring. Maar werk en vent moeten onderscheiden worden. Hoe lastig dat ook is. Zie Pound, Céline, Hermans of Reve die met hun beste werk aan hun politieke uitspraken ontstijgen. Houellebecq is geen politicus, maar een schrijver die opereert op het gebied van de fictie. Ook in zijn toelichting op zijn werk.
George Knight 