
Wreedheden zijn van alle tijden. Het verbaast als iemand beweert dat de huidige tijd nog nooit zo chaotisch, verwarrend of gewelddadig is geweest. Dat is in strijd met de kennis over het verleden.
Toen was vaak een mensenleven niets waard. Het werd uitgewist zonder dat het op sociale media werd genoemd. Hoewel publiciteit toen ook al een rol speelde om onrecht aan de kaak te stellen, zoals deze foto uit Congo van rond 1900 toont.
Het bijschrift bij deze foto is onbewust pijnlijk als het zegt (vertaald): ‘In 1895 hoorde Dr. Harry Guinness uit de eerste hand getuigenverklaringen van amputaties, en raakte betrokken bij de zaak om een einde te maken aan de wreedheden op de plantages, door zich in 1904 aan te sluiten bij de Congo Reform Association. Internationale interventie dwong Leopold II om in hetzelfde jaar af te treden, en hoewel hervormingen begonnen onder zijn opvolger, Albert, zou de verandering in de rubberplantages enige tijd niet van kracht worden.’
Het bijschrift geeft duidelijkheid van wat we zien (vertaald): ‘Zwart-witte lantaarnplaat met een mannelijke missionaris van de Congo Balolo Mission die de arm van een Congolese man vasthoudt. De missionaris is waarschijnlijk de heer Wallbaum, die een licht safaripak en een tropenhelm draagt, en de Congolese man draagt een lendendoek. De missionaris houdt de arm van zijn metgezel bij de elleboog omhoog en wijst naar de ontbrekende hand van de Congolese man.’
Wreedheid, onmenselijkheid, sadisme, onbeschaafdheid, losbandigheid, smeerlapperij is van alle tijden. We zien het nu weer opduiken in Oekraïne waar het Russische leger zich beestachtig misdraagt. Een gedisciplineerd, doelmatig leger is anders. Mensen kwellen elkaar.
Hoewel van wilde dieren wordt gezegd dat ze hun prooi doden voor voedsel en niet uit genot onnodige slachtoffers maken. Ook omdat ze hun lopende voorraadkast niet willen aanspreken als het niet nodig is. Dat doen mensen wel. Dat is onredelijkheid die verder gaat dan het te behalen doel. Het doel verdwijnt uit zicht als de onredelijkheid uitgelegd wordt als redelijkheid.
Rechtvaardiging van onrecht bestaat alleen in de geest van demonen, bloedhonden en kwelgeesten. Of ze nu Attila de Hun, Leopold, Stalin, Hitler, Mao of Poetin heten. Ze zijn van alle tijden. Helaas.