De petitie ‘De overheid is voor iedereen, dus neutraal’ vindt dat de overheid zich neutraal moet presenteren. Dat geldt ook voor de kleding die neutraal moet zijn. In Nederland geldt een hoofddoekverbod voor ambtenaren in uniform zoals agenten en militairen. Ook griffiers en rechters mogen in Nederland in hun functie geen hoofddoek dragen. De petitie verwijst naar een uitspraak van het Europese Hof van Justitie uit 2017 over een Belgische en Franse zaak dat het werkgevers onder voorwaarden toestaat om het personeel te verbieden om een hoofddoek of een ander religieus symbool te dragen.
Genoemde petitie constateert dat de Tilburgse wethouder Esmah Lahlah (partijloos) tijdens de uitoefening van haar functie een hoofddoek draagt. Aan de hand van foto’s valt aan te tonen dat ze met hoofddoek als wethouder functioneert. De petitie meent dat daardoor het beeld van neutraliteit van de overheid verdwijnt en de overheid gaat functioneren als ‘podium om geloofsovertuigingen uit te dragen’. Volgens petitionaris James Salam komt hiermee ‘De seculiere of neutrale staat in het geding’. De petitie wil dat deze tendens gestopt wordt en vraagt om speciale wetgeving waarvan het zegt dat die in Frankrijk en Portugal bestaat. Om deze redenen verzoekt de petitie om wetgeving ‘voor een religieus neutrale, democratische rechtstaat zonder religieuze symbolen in openbare organisatorische en openbare bestuurlijke functies’.
Overigens is de verwijzing naar ‘het seculiere principe’ en ‘de seculiere staat’ die wordt gekoppeld aan ‘de neutrale staat’ verwarrend. Het is onduidelijk hoe de petitionaris dat bedoelt. Er is veel voor te zeggen om de symboliek van godsdiensten en levensovertuigingen bij vertegenwoordigers van de overheid te verbieden omdat het in strijd kan zijn met de neutrale overheid. Maar secularisme benadert het principe van de andere kant en gaat om rechten van burgers. Het omvat de vrijheid voor burgers om zich in vrijheid te laten inspireren door een godsdienst en levensovertuiging naar eigen keuze. In die keuze is de overheid geen deelnemer, maar een waarborg voor die keuze. Het secularisme legt de overheid al een neutrale positie op.
Net als wethouders maken ook burgemeesters en ministers deel uit van het openbaar bestuur. Het toont onevenwichtig dat agenten, militairen, griffiers en rechters niet en wethouders, burgemeesters en ministers in hun functie wel religieuze symbolen zoals een hoofddoek mogen dragen. Wat is de logica dat de Tilburgse agente in functie niet en de Tilburgse wethouder in functie wel een hoofddoek mag dragen? Laatstgenoemde treedt als bestuurder naar buiten en behoort op neutrale wijze het openbaar bestuur te representeren. Feit dat dit verschil bestaat is niet ingegeven door logica of rationaliteit. Het toeval is dat in het eerste geval (agenten, rechters etc.) een reglement is opgesteld, en in het tweede geval (wethouders, burgemeesters etc.) niet.
De minister van Binnenlandse Zaken zou het voortouw moeten nemen in deze kwestie van ongelijkheid en duidelijkheid moeten scheppen over deze gelijke monniken, ongelijke kappen wat het dragen van religieuze symbolen door vertegenwoordigers van het openbaar bestuur betreft. Een verbod is daarbij niet de leidende gedachte, maar wel bewustwording over het waarom van deze ongelijkheid. Het gaat om de stroomlijning en coördinatie van wetgeving/ reglementering. De te kiezen weg lijkt tweeledig: of de religieuze symbolen toelaten voor alle vertegenwoordigers van het openbaar bestuur of ze voor alle vertegenwoordigers verbieden.
De nu bestaande willekeur die bestaat uit een lappendeken van reglementair broddelwerk past niet bij een zorgvuldige overheid. Nu is er nog tijd om in relatieve rust dit aspect van de neutrale vertegenwoordiging van de overheid te onderzoeken. Voordat dit onderwerp mogelijk in de nabije toekomst belast wordt door de partijpolitiek en beeldbepalende vertegenwoordigers pro en contra dit aspect van een neutrale overheid.
Foto’s: Schermafbeelding van delen petitie ‘De overheid is voor iedereen, dus neutraal’ van James Salam op petities.nl, 16 december 2019.
George Knight 
Dezelfde James die al eerder stennis maakte over hetzelfde onderwerp.
https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20181004_03807232
LikeLike
@dutchguy
Dank. Ik vind de uitleg van Salam zoals die in het artikel naar voren komt dubbelzinnig. Van de ene kant zegt hij de Tilburgse wethouder Esmah Lahlah niets kwalijk te nemen, maar verwijt hij haar toch ‘haar religieuze ideologie boven de seculiere staat’ te stellen.
Naar mijn idee maakt James Salam het nodeloos ingewikkeld door de seculiere staat erbij te halen. Het is toch voldoende om het standpunt in te nemen en te verdedigen dat de overheid neutraal moet zijn en er daarom geen religieuze en ideologische symbolen passen bij een ambtenaar of bestuurder in een openbare functie?
LikeLike
Hij maakt het complex, maar wordt daarin niet tegengesproken door enige laag van bestuur.
Trekt nu zelfstandig de grens bij schepenen/wethouders, terwijl je ook schoolhoofden, medisch verantwoordelijken en ander bevoegd gezag kan aanspreken. Zo blijf je bezig.
De vergelijking met Zuid-Europese landen gaat ook niet goed op, want daar is catholicisme als een dogma prevalent geweest, zoals overigens ook in Polen.
Wat mij betreft kan je een kledingstuk dragen (mits niet versierd met evident religieus of anderszins storend propagandamateriaal/opdruk) als de uitoefening van de functie erdoor niet in het gedrang komt.
Gewoon een hand blijven geven en elkaar aankijken, geen rare fratsen daarenboven of -buiten.
Het dragen van lang haar was een tijdlang ook ‘even wennen’ voor delen van de Defensie-overheid.
Is de ‘neutrale overheid’ daarin opgevoed, zijnde een verzameling mensen?
Dat een moslimse brandweervrouw niet met een polyester hoofddoek een fik moet staan blussen is een kwestie van zelfbescherming en teamgeest.
Er lopen in Oost-Europa massa’s dames met hoofddoeken rond die zich eerder orthodox dam soenitisch noemen.
Het toont dus aan dat deze ex-Indonesiër een nogal bekrompen idee van religie heeft en intollerant is waar hij de overheid gebrek aan seculariteit verwijt.
LikeLike
@dutchguy
Mee eens dat het openbaar bestuur onduidelijk is en zich duidelijker over deze kwestie zou kunnen uitspreken. Een hoofddoek wordt door dragers en critici ervan als religieus symbool gezien. Als een verlengde van iets anders. Niet voor niets is het in Nederland voor bepaalde beroepsgroepen zoals rechters en agenten verboden. Dan nog kun je er twee kanten mee op. Neutraal is het echter niet. Dat maakt het lastig. Dat gaat dus verder dan gedrag. Ik ben het niet met je eens dat Salam een nogal bekrompen idee van religie heeft. dat kan ik nergens uit afleiden. Ik vind wel dat hij verwarrend redeneert en allerlei begrippen door elkaar heen husselt. Naar mijn idee zou hij zijn betoog versterken als hij zich op een abstract standpunt stelt over de neutrale overheid zonder daarbij uitspraken te doen over specifieke religies.
LikeLike
In principe eens dat de overheid neutraal moet zijn. Echter, ik prefereer op cruciale posten een neutrale vrouw met hoofddoek boven witte mannen met PVV sympathieën (of erger).
LikeLike
@Blewbird
Wetgeving moet eenduidig zijn. Geen misverstanden of tegenstellingen laten bestaan. Of zelfs laten ontstaan. De overheid moet niet in iemands hoofd kijken. Gedachten zijn vrij. Daarom doet het er niet toe of een ambtenaar of een andere werknemer in het openbaar bestuur een islamist, orthodoxe christen, rechts- of links-radicaal of fascist is. Het gaat erom of een ambtenaar volgens de afspraken, regels en procedures werkt en ondubbelzinnig de rechtsstaat onderschrijft. In dit opzicht is elke ambtenaar neutraal.
Het beeld van de neutrale overheid heeft twee doelen. Het maakt voor de ambtenaar zelf de afstand tot de eigen individuele voorkeuren die het buiten het werk kan belijden zo groot mogelijk. En het maakt het voor de burger duidelijk dat de overheid neutraal is.
LikeLike