SCP benadrukt in onderzoek de beleving en het zelfbeeld van moslims. Maar wat zegt dat over hun werkelijke situatie?

Ik heb geen goed woord over voor de methodologie en de presentatie en van het SCP-onderzoek ‘De religieuze beleving van moslims in Nederland’. Het voedt het misverstand. Het SCP moet meegegeven worden dat het de hedendaags modieusiteit goed weet te raken met het begrip ‘beleving’. Dat willen kwantificeren is hogere kwadratuur van de cirkel. Zelfbeeld staat zo voor werkelijkheid. Mijn reactie bij het artikel ‘Wilders slaat alarm: SCP-onderzoek wijst namelijk uit dat Nederlandse moslims steeds religieuzer worden’ op DDS:

Dat SCP-onderzoek is aardig, maar zegt niet veel over de totale bevolking van Nederland. Het aantal moslims is ongeveer 5% en stabiliseert. Dat neemt in elk geval niet ’schrikbarend’ toe.

Het valt het SCP-onderzoek te verwijten dat het een beeld aanreikt dat tot een conclusie kan leiden die haaks op de werkelijkheid staat. Dat valt dus niet zozeer degenen te verwijten die ermee om politieke redenen aan de haal gaan, zoals Geert Wilders, maar vooral het SCP dat zich tot een aanjager van verkeerde beeldvorming maakt. Over de presentatie van de cijfers en over de statische waarde van de data had het SCP vooraf beter moeten nadenken om dit te voorkomen.

Het SCP heeft het niet over absolute getallen moslims, maar over percentages. Waarbij ook nog eens verschillende stromingen moslims uit diverse landen van herkomst uitsluitend op hun religiositeit worden onderscheiden. Dat maakt het onderzoek eendimensionaal en losgezongen van de werkelijkheid. Door een andere presentatie van de cijfers had deze categorie duidelijker in de totale Nederlandse samenleving geplaatst kunnen worden.

Wat moeten we met de opgedane kennis dat een groep Nederlandse moslims die stabiel ongeveer 5% is en desgevraagd over zichzelf zegt religieuzer te worden, terwijl het aandeel van de Nederlanders die zich niet gebonden achten aan religie snel toeneemt?

Het onderzoek is een vergelijking van appels met peren in twee naast elkaar rijdende treinen die steeds van positie wisselen. Daarnaast kunnen sociaal gewenste antwoorden over de eigen religiositeit vooral iets vertellen over het zelfbeeld dat de ondervraagden naar buiten willen brengen. Onder meer in reactie om islam-critici als Wilders ‘een lesje te leren’. Of dat zelfbeeld overstemt met het echte beeld van de religiositeit van Nederlandse moslims beantwoordt dit SCP-onderzoek niet, maar roept het juist op.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Wilders slaat alarm: SCP-onderzoek wijst namelijk uit dat Nederlandse moslims steeds religieuzer worden’ van Tim Engelbart op DDS, 8 juni 2018.