Reactie op FB-pagina van Witte de With Center for Contemporary Art in antwoord op De Grauwe Eeuw, 9 september 2017:
Ik leef niet in het verleden, maar in het heden. Degenen die steeds eenduidig verwijzen naar de oudhollandse held Witte de With, maar de betekenissen die er in de moderne tijd zijn opgelegd vergeten, leven in het verleden. Waar op zich helemaal niets mis mee is. Jullie actiegroep grijpt ook terug op het verleden. In jullie naam en in jullie acties. Bijvoorbeeld als jullie een standbeeld van Coen in Hoorn met verf bekladden.
Laten we niet te simpel reageren. Het gaat om de methode. Ons de juiste aanpak. Welk probleem los je op met een naamsverandering van een breed internationaal opererend instituut dat naar een straat genoemd is die die naam sinds 1871 heeft? En heeft de naamsverandering van dit kunstencentrum de hoogste prioriteit? Dat laatste betwijfel ik zeer.
Daarbij komt dat de roep om een naamsverandering een nieuwe dynamiek van tegenkrachten creëert. Hoe simpel die tegenkrachten ook redeneren, het is wel iets waar de Raad van Toezicht en bestuur van WdW rekening mee hebben te houden. Ze opereren niet in een politiek vacuüm. Raad en bestuur hebben een grotere verantwoordelijkheid dan de kern van activisten die verwijst naar de ongewenstheid van de naam Witte de With. Raad en bestuur zijn ingehuurd om het belang van het instituut te dienen, niet om politiek te bedrijven. Ze moeten zich niet op laten jagen door wie of wat dan ook, maar eigenstandig het belang van het instituut dienen. Bijvoorbeeld in de overweging dat een naam die sinds 1990 nationaal en internationaal is gevestigd publicitaire waarde heeft.
De keuze van de activisten om zich te richten op de naamsverandering van kunstencentrum Witte de With is om twee redenen ongelukkig. Het is altijd die zwakke kunstensector die onder druk wordt gezet. Halbe Zijlstra deed het in 2011 en activisten doen het nu. Men zou wensen dat activisten of overheid eens sterke tegenstanders als de multinationals, de krijgsmacht, het professionele voetbal of het koninklijk huis aanvallen. En niet de kunst die het al zo moeilijk heeft. Zelfs als het positief is bedoeld wordt de kunst hiermee toch extra belast. Daarnaast is voor vele inwoners van Rotterdam of Nederland een internationaal opererend kunstencentrum met hedendaagse kunst een ver van hun bed show waarmee ze zich slecht kunnen identificeren. Anders gezegd, de voorbeeldfunctie van een maatschappelijk debat over racisme slaat grotendeels dood als de meerderheid van de bevolking niet weet waarover het precies gaat en hoe dat instituut reilt en zeilt.
Natuurlijk bestaan racisme en neo-kolonialisme. Nog steeds. Die moeten binnen de wet en de rechtsstaat bestreden worden. Liefst met goede voorlichtingscampagnes van de overheid en onderwijsprogramma’s. In die bestrijding mag van mij wel een tandje bijgezet worden. Want het is een ernstig probleem.
Of racisme uit slavernij voortkomt lijkt me trouwens een onderwerp voor debat. Waarschijnlijk is het omgekeerd. Slavernij is historisch ook meer dan witte suprematie over zwarte mensen. Slavernij is ook suprematie van zwarte mensen over zwarte mensen, of van Arabieren over andere volkeren. En wat te zeggen over de nog steeds bestaande slavernij in Oost-Aziatische landen waar mensen onderhorig worden gehouden, praktisch in gevangenschap? Dat is slavernij die niet in het verleden leeft, maar nu bestaat. Witte de With leeft nog steeds, maar alleen niet in Nederland.
Zou het niet mooi zijn als het kunstencentrum Witte de With voor hedendaagse kunst zich bezighoudt met hedendaagse slavernij? De middelen zijn echter beperkt. Daarom is het logisch om in de bestrijding van neo-kolonialisme, racisme of slavernij prioriteiten te stellen. Ook trouwens in de programmering van tentoonstellingen waarin altijd keuzes moeten worden gemaakt. Zodat wat het ergst en het meest bedreigend is het eerst aangepakt kan worden. Van een Nederlandse vlootvoogd Witte de With die in 2017 uitvaart gaat geen directe dreiging meer uit. Maar van racisten in Charlottesville, West-Birma of Oost-Duitsland wel.
Samenvattend: Het is goed dat de discussie over hedendaags racisme, neo-kolonialisme of slavernij wordt gevoerd. Het is een wisselwerking tussen verleden en het nu. De bewustwording over dit onderwerp dient vergroot te worden. Maar dat debat vraagt om zorgvuldigheid en de effecten ervan moeten de hele bevolking meenemen. De keuze om dat via de beeldende kunst te realiseren is ongelukkig wegens de kwetsbaarheid van die sector en de uitstraling ervan op een breed publiek. De verbreding van het debat is de uitdaging. De valkuil is dat het tegenkrachten oproept die zich verzetten zodat het onderwerp onnodig gepolitiseerd wordt. Een radicale opstelling kan zinvol zijn om een debat te agenderen, maar het is stukken lastiger om vervolgens een meerderheid van de bevolking mee te krijgen. En daar is het ons toch allen om te doen.
George Knight 
“Acht Argumente Für Die Beibehaltung Des Namens “Stalinallee” Für Die Stalinallee” (Wolf Biermann)
LikeLike
@Blewbird
Leuk dat je verwijst naar de naam Stalinallee. Volgens opinie-onderzoek neemt het percentage Russen dat de repressie van Stalin veroordeelt af. Van 72% in 2007 naar 39% in 2017.
De directe dreigingen voor de democratie moeten het eerst de pas afgesneden of bestreden worden. Alles wat daar van afleidt kan averechts werken. Die afweging moet verstandig gemaakt worden. Zo beredeneerd zou het best kunnen zijn dat de aandacht voor de naamgeving van het kunstencentrum Witte de With niet helpt om de democratie op een hoger plan te brengen, maar juist het omgekeerde bewerkstelligt. Het is echter lastig om de effecten voor de toekomst in te schatten. Met de negatieve werking moet wel rekening gehouden worden.
Anders gezegd, als het belang van Stalin of Hitler gerestaureerd wordt -via symboliek als straatnamen, standbeelden, uniformen, vlaggen etc.- dan is dat een directe dreiging voor de democratie die van een andere orde is dan een filosofisch-historisch debat over de naamgeving van een straat -en de naamgeving van een kunstencentrum naar die straat- naar een vermeend verkeerde Nederlander. Charlottesville is direct bedreigender dan Witte de With.
LikeLike
In an email to Hyperallergic, museum director Defne Ayas explained that the name never really fit the museum and its mission. “We were named after our location in 1990, the street in which we are situated is named after [Witte de With],” she said. “Naming art institutions after locations in a bid to affirm neutrality was a trend in those days.” So, what will Witte de With’s new name be? That remains to be seen. Ayas — whose maximum six-year term as the museum’s director is about to end — says it’ll be up to her successor to decide next year.
https://hyperallergic.com/399876/witte-de-with-art-museum-decolonizes-name/
My reaction:
The stand of director Defne Ayas is double and administratively unhappy. On the one hand she says that the name of the person to which the Witte de Withstraat was called never really fit the museum and its mission, suggesting it has to change. One the other hand she says it will be up to her successor to decide next year. But her statement limits the choice of her successor. What if her successor and the Supervisory Board decide to hold the name Witte de With called to that Rotterdam street?
The framing by the activists that the Witte de With Center for Contemporary Art is a white art institution is doubtful. Defne Ayas is of Turkish origin and does not represent the white (male) gaze. The profile of the Witte de With is more nuanced and less one-sided.
To say about any critical arts center that the interventions are framed as discourses and stripped of their radical potential and praxes questions the motivation without a credible substantiation. It’s a political statement against which no response is possible. The question is whether this leads to an open debate and whether it can be conducted under these conditions.
LikeLike
Pingback: Doel en middelen van actiegroepen ‘De Grauwe Eeuw’ en ‘Helden van Nooit’ in tijden van anti-Trumpisme en ‘Black Lives Matter’ | George Knight