Huub Bellemakers schetst in een artikel voor TPO zes campagnetips voor het referendum op 6 april over de associatie-overeenkomst van Oekraïne met de EU. Bellemakers meent dat het NEE-kamp dat door GeenStijl is aangezwengeld inmiddels met 3-0 voorstaat. Wat moet het JA-kamp doen? Bellemakers geeft zes tips. In een reactie laat ik drie, meer inhoudelijke tips volgen. Ik voeg ze alle negen samen omdat ze op elkaar aansluiten.
Huub Bellemakers: ‘Maar niemand die misschien wel vóór is, zal echt heel warm worden van een in wezen technocratisch associatieakkoord.’ Daarin verschil ik met hem van mening. Want de associatie-overeenkomst is slechts een document zoals een huwelijksakte dat ook is. Maar dat maakt een huwelijk nog niet saai of technocratisch. Integendeel, het is een uitdaging voor de EU om mee te werken aan de hervorming van een op dit moment door en door corrupt land als Oekraïne. Dat maakt het spannend en voelbaar in het besef dat er een verschil gemaakt kan worden. Het is een voorbeeld van levende geschiedenis met de ons zelf opgelegde opdracht dat we over grenzen moeten denken om onze belangen te behartigen. Vooral: dat denken in termen van nationalisme en natiestaat daarbij de valkuil is. Feitelijk de tiende tip: kijk voorbij nationale identiteit.
1. Doe niet alsof Oekraïne een cool land is
Dat is het niet. Er is corruptie, dwepen met nazi’s en oorlog. Laat wel zien wat een associatieakkoord kan brengen. Het heeft namelijk een gidsfunctie. Gebruik Kroatië als voorbeeld: daar was 20 jaar geleden nog een burgeroorlog, nu is het, mede dankzij associatieverdragen, een veel beter land.
2. Houd Verhofstadt en Van Baalen, Schultz en Juncker weg uit je campagne
Zelfs echte eurofielen vinden ze om te kotsen. Brusselse arrogantie gecombineerd met ongelimiteerd vrije marktdenken; zulke namen verenigen alles wat iedereen van links tot rechts op de EU aan te merken heeft. Het geeft bovendien louter voer aan tegenstanders. Ja, dat is defensief, maar je wilt niet van 3-0 op 4-0 achter komen.
3. Omhels het referendum
Heb het niet over of dit de goeie vraag is. Ga niet klagen dat het verzonnen is door Geenstijl dus het is zou verkeerd zijn. Ga ook niet klagen dat mensen het eigenlijk over de hele EU hebben, of over een democratisch tekort in de Unie, of over het vorige referendum. Dat is nou eenmaal de realiteit. Sterker nog, dat is logisch. Debunk alle onzin, maar vertel vooral je eigen verhaal over het associatieverdrag.
4. Bevorder de opkomst
Sommige rare PvdA-ers hebben al aangekondigd dat ze weg willen blijven van het referendum, om zo de opkomst onder de 30 procent te houden. Dat mag natuurlijk, maar het is heel raar. Niet alleen maakt dat voor de politieke realiteit niet uit, het is dedain voor onze democratie. Een prachtig instrument als een referendum, daar moet je toch gebruik van willen maken.
5. Schets geen doembeelden
Verdedig de goede aspecten van de Europese Unie, die zijn er genoeg. Benoem ook de mindere aspecten. Doe vooral niet alsof het licht uitgaat bij een nee. Ga ook niet mee in gepraat over een nieuwe oorlog met Rusland bij een ja. Het is een verdrag, geen nieuwe wereldorde.
6. Neem het initiatief
Voor zover het nog kan, ga er zelf eens iets over roepen. De fanatieke NEE-stemmers krijg je sowieso niet. Er zijn heus een heleboel mensen die geneigd zijn ja te stemmen, maar dan moet je niet af blijven wachten. Maar wees er wel snel bij: het referendum is over drie maanden.
7. Schets de voordelen van de associatie-overeenkomst
De EU-lidstaten verkeren in zwaar weer mede door de onrust aan de grenzen. In Syrië, Noord-Afrika en Oekraïne. Nederland en andere Europese landen hebben er baat dat er aan hun grenzen geen mislukte staten ontstaan. De EU kan als enige machtsblok voldoende druk op Oekraïne zetten om het te dwingen te hervormen. En het beste middel daartoe is de associatie-overeenkomst die de EU een plek aan tafel geeft om mee te praten over politieke, juridische en economische hervormingen van Oekraïne.
8. Een associatie-overeenkomst leidt niet automatisch tot lidmaatschap
De EU kent vele associatie-overeenkomsten met vele landen zonder dat ze de belofte van het lidmaatschap van de EU bevatten. Ook de tekst van de associatie-overeenkomst met Oekraïne bevat geen belofte op lidmaatschap. Dat lidmaatschap is een tweezijdig proces. Oekraïne moet aangeven lid te willen worden en de parlementen van de EU-lidstaten kunnen ieder afzonderlijk besluiten of ze Oekraïne accepteren als lid.
9. Een associatie-overeenkomst is meer in Nederlands belang dan geen associatie-overeenkomst
De associatie-overeenkomst met Oekraïne doet recht aan allerlei ontwikkelingen die goed op elkaar aansluiten. Het stabiliseert Oekraïne door hervormingen en bestrijding van corruptie onder impuls en controle van de EU. Deze associatie-overeenkomst staat de interne hervormingen van de EU die verdiept dient te worden door democratisering, machtsdeling met de burgers en betere coordinatie in vooral het buitenlandse beleid niet in de weg.
Foto: ‘Ukrainian President Petro Poroshenko shows a newly voted Ukrainian law about the ratification of the Ukraine-EU association agreement on Sept. 16, 2014 at the Ukrainian Parliament in Kyiv. © AFP’.
George Knight 
Bravo! Het komt precies overeen met mijn behoefte om te weten wat ik met het referendum aan moet.
LikeLike
The free trade area came into effect on 1 January 2016.
From this date on, the EU and Ukraine offer each other privileged access to their
respective markets.
Klik om toegang te krijgen tot tradoc_154128.pdf
LikeLike
Het spijt me George, maar ik heb in de markt als fundament van landen weinig vertrouwen. We mogen hier hopelijk even vrijmoedig communiceren als privé. Want geen van beide zullen denk ik hiermee toenemen, zo leert de geschiedenis. Niet dat handel verhinderd zou moeten worden, maar daar werden vroeger door de Hollanders al bepaalde verwachtingen aan verbonden waar we nog niet helemaal uit zijn. Ik probeer me telkens anders te formuleren, merk ik, het lijkt wel alsof ik bezig ben met de Europese grondwet.
LikeLike
@John
De associatie-overeenkomst gaat niet alleen om handel en economie. Maar ook over de rechtsstaat en de democratie, en het functioneren van de politiek. Hervormingen daarvan maken pas het doelmatig aanpakken van de corruptie mogelijk. Zonder die ‘hefboom’ van de associatie met de EU blijft president Porosjenko deel van het probleem, en gaan de hervormingen veel en veel te traag.
LikeLike
@George
De corruptie in Oekraïne ja. Maar ik heb moeite met de herdefiniëring van rechtsstaat en democratie in Europa – op economische (neoliberale) leest geschoeid, die het uitgangspunt vormt. Mogelijk zal Porosjenko dan straks geen deel van het probleem zijn maar wij. Toen we Irak ‘bevrijdden’, hebben we onszelf gevangengezet, dat patroon werd niet alleen gelegitimeerd door de oorlog aan de terreur maar daarvoor al door de euro.
LikeLike
Nr. 10. Afwijzen va het assocuiatieverdrag is een regelrechte kniebuiging voor het corrupte Kremlin o.l.v. van Poetin.
LikeLike
2016Z00053
http://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/kamervragen/detail?id=2016Z00053&did=2016D00119
Vragen van het lid Omtzigt (CDA), Verhoeven (D66) en Voordewind (ChristenUnie) aan de minister van Buitenlandse Zaken over de voorlopige inwerkingtreding van het associatieverdrag tussen de EU en Oekraïne. (ingezonden 5 januari 2016)
1
Heeft u kennisgenomen van de mededeling van de Europese commissie dat “The trade part of the EU-Ukraine Association Agreement becomes operational on 1 January 2016” 1), waarin gesteld wordt dat het hele verdrag nu voorlopig van kracht is? 2)
2
Kunt u precies per artikel aangeven welke van de 486 artikelen op of voor 1 januari 2016 voorlopig in werking getreden zijn?
3
Hoeveel procent van het verdrag (hoeveel procent van de artikelen) van het associatieverdrag met Oekraïne wordt nu voorlopig toegepast?
4
Kunt u aangeven welke van de artikelen, die voorlopig worden toegepast, vallen onder de exclusieve competentie van de Europese Unie en waarover de Europese Unie dus een verdrag met Oekraïne had kunnen sluiten zonder dat de Lidstaten het ieder afzonderlijk hadden hoeven te ratificeren?
5
Kunt u aangeven welke van de artikelen die voorlopig worden toegepast, vallen onder de competenties in artikelen 4, 5 en 6 van het verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) en waarover de Unie dus geen exclusieve bevoegdheid heeft? Kun u de lijst met artikelen van het verdrag die in werking getreden zijn, koppelen aan artikel 3, 4, 5 en 6 van het VWEU?
6
Herinnert u zich dat u het parlement over deze voorlopige toepassing, die plaatsvond via de raadsbesluiten van 17 maart 2014 (2014/295, Pb L161) en 23 juni 2014 (2014/668/EU, Pb L 278), achteraf geïnformeerd heeft in Kamerstuk 34 116 nr. 3 en ook in Aanhangsel bij de Handelingen 20152016 nr. 425?
7
Heeft Nederland ingestemd met beide raadsbesluiten? Wat was het stemgedrag van alle 28 Lidstaten bij deze besluiten?
8
Was unanimiteit nodig bij elk van deze raadsbesluiten? Met andere woorden, had Nederland een veto recht en kon het bijvoorbeeld voorlopige toepassing van hoofdstukken blokkeren?
9
Was het voornemen om een deel van het associatieakkoord al voorlopig van toepassing te verklaren bekend bij het opstellen van de geannoteerde agenda’s van de Europese Raden waarop dat gebeurde?
10
Waarom wordt het voornemen om het associatieverdrag voorlopig van toepassing te laten zijn niet gemeld in de geannoteerde agenda’s van deze Europese Raden? 3)
11
Waarom wordt in het verslag van de Europese Raad van 20 en 21 maart 2014, waar wel gemeld wordt dat de politieke onderdelen van het associatieverdrag zijn ondertekend, niet gemeld dat er ook een besluit genomen is over voorlopige toepassing van grote delen van dat akkoord? 4)
12
Bent u bekend met het feit dat de Britse regering al in oktober 2012 een brief schreef over de voorstellen van tot voorlopige toepassing van het associatieverdrag met Oekraïne en dat het Britse Lagerhuis en de regering uitgebreid hierover overlegd hebben? 5)
13
Op welke wijze heeft u de Tweede Kamer inzicht gegeven in de plannen om het associatieverdrag voor een groot deel voorlopig van toepassing te verklaren? Heeft u de Kamer de gelegenheid gegeven daar een oordeel over te geven, voordat u instemde met de voorlopige toepassing?
14
Klopt het dat om er eenparigheid van stemmen, dus unanimiteit, in de Europese Raad van alle 28 Lidstaten vereist is om de voorlopige toepassing van het akkoord te beëindigen, iets wat zo goed als onmogelijk is? 6)
15
Is het Europese deel van het Koninkrijk der Nederlanden nu gebonden aan een zeer groot deel van het associatieverdrag middels de voorlopige toepassing, die Nederland op geen enkele wijze eenzijdig terug kan draaien?
16
Was instemming van de Staten-Generaal nodig voordat Nederland instemde met voorlopige toepassing, conform artikel 91 van de grondwet, dat de Staten-Generaal instemmingsrecht verleent voor verdragen? Zo ja, hoe verkreeg de regering die instemming? Zo nee, waarom niet?
17
Kunt u het proces beschrijven van onderhandeling tussen de Lidstaten over de voorlopige toepassing van het associatieverdrag? Kunt u de met de commissie gewisselde stukken daarover met de Kamer delen?
18
Klopt het dat het deel van het associatieverdrag dat nu wordt toegepast, gewoon toegepast blijft worden, ook als Nederland het verdrag uiteindelijk niet ratificeert? Of vervalt dan ook de voorlopige toepassing?
19
Bent u bekend met de wet Raadgevend referendum, die in artikel 13, lid 2, dat gaat over referenda over verdragen, bepaalt dat “indien een referendum is gehouden en onherroepelijk is vastgesteld dat dit heeft geleid tot een raadgevende uitspraak tot afwijzing, zo spoedig mogelijk een voorstel van rijkswet wordt ingediend dat uitsluitend strekt tot intrekking of bekendmaking van de rijkswet”?
20
Betekent artikel 13, lid 2, dat de regering bij een rechtsgeldige, negatieve uitslag van het referendum het associatieverdrag niet kan ratificeren, tenzij de Tweede en Eerste Kamer daartoe een wetsvoorstel hebben aangenomen?
21
Wat gebeurt er met het verdrag indien er geen nieuwe wet ter intrekking of bekendmaking wordt aangenomen, bijvoorbeeld omdat de regering geen wet indient, of omdat de Eerste en Tweede Kamer beiden een verschillend standpunt innemen?
22
Hoe dient artikel 16 van de wet op het Raadgevend referendum, dat stelt dat de regering wel mag instemmen met de binding aan een verdrag, zolang het maar een voorbehoud maakt op een mogelijk referendum, geïnterpreteerd en toegepast te worden nu het verdrag met Oekraïne getekend is voordat de wet op het raadgevend referendum van kracht werd?
23
Kunt u deze vragen een voor een, zorgvuldig en binnen de reguliere termijn van drie weken beantwoorden?
1) http://europa.eu/rapid/press-release_IP-15-6398_en.htm
2) On 1 January 2016, the European Union (EU) and Ukraine will start applying the Deep and Comprehensive Free Trade Area (DCFTA) which forms part of the Association Agreement signed in June 2014. The rest of the Association Agreement has already been in force since November 2014
3) Kamerstukken 21 501-02, nr. 1393 en 21 501-20, nr. 840.
4) Kamerstuk 21 501-20, nr. 851.
5) House of Commons European Scrutiny Committee, Nineteenth report of session 2013-14.
6) Aanhangsel-Handelingen, vergaderjaar 2015-2016, nr. 425, antwoorden op vragen 4, 8 en 12
LikeLike