Op 22 oktober 2015 liet de Kamer van Koophandel weten dat de ‘Kerk van het Vliegend Spaghettimonster’ (KVS) niet ingeschreven wordt in het handelsregister. De reden gaf het in een brief: ‘Voor registratie in het handelsregister van een kerkgenootschap gaan wij uit van een organisatie van aangeslotenen die zich de gemeenschappelijke godsverering van de aangeslotenen op de grondslag van gemeenschappelijke godsdienstige opvattingen ten doel stelt. Hierbij die de organisatie niet enkel naar het inzicht van de aangeslotenen, maar ook naar de huidige maatschappelijke opvattingen een religieus karakter te hebben. Bij uw organisatie ontbreekt dit religieuze karakter en is eerder sprake van een persiflage op religie. Uw organisatie registreren in het handelsregister als kerkgenootschap weigeren we om die reden’.
De KVS gaat hiertegen in beroep en zegt op de eigen site bezwaar aan te tekenen tegen de beslissing. Sinds 1 juli 2008 is de Handelsregisterwet 2007 in werking getreden. Dat verplicht ondernemingen en rechtspersonen zoals kerkgenootschappen zich in te schrijven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Het Handelsregister is een basisregistratie die moet voldoen aan de eisen die de overheid stelt aan alle basisregistraties. Artikel 2 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat kerkgenootschappen worden geregeerd door hun eigen statuut voor zover dat niet in strijd is met de wet.
Volgens artikel 6 van de Grondwet kan iedereen ‘zijn eigen godsdienst of levensovertuiging kiezen en zich op zijn eigen manier daarnaar gedragen, mits dit past binnen de wettelijke regels’. Het valt niet in te zien welke wettelijke regels en artikelen van de Grondwet door de KVS worden overtreden. Door de scheiding van kerk en staat mogen staat en de kerk ieder hun eigen zaken regelen en zich niet met elkaar bemoeien of elkaar de regels voorschrijven. Gelijke behandeling van godsdiensten wordt als een vertrekpunt van het Nederlands beleid ten aanzien van godsdiensten gezien. Er is geen reden voor de overheid of een instantie die overheidsbeleid uitvoert om een organisatie die zich als kerkgenootschap aanmeldt de toegang te weigeren.
De discussie bij Pauw voegt weinig toe, behalve het feit dat de KVS voor het eerst goed in de publiciteit komt. De reactie van de oudere programmamaaksters leert dat religie een kwestie van conformisme is. Wat de boerin niet kent dat vreet ze niet. Waarom het dragen van een pastavergiet dwazer of minder serieus zou zijn dan het dragen van een jurk door mannen, een hoofddeksel als een mijter, ‘bedekkende kleding die niet lijkt op die van ongelovigen’ of andere religieuze kleding is een vraag die alleen normatief beantwoord kan worden. De Kamer van Koophandel neemt de ruimte om te beoordelen hoe het ‘religieus karakter’ van een rechtspersoon getoetst moet worden. Omdat het die ruimte volgens de wet niet heeft dient de beslissing over de KVS teruggedraaid te worden. Niet door het bezwaar ertegen, maar door ingrijpen van de regering die dit niet zou moeten laten gebeuren. Maar de ontsporing door de Kamer van Koophandel afwachtend aanziet.
George Knight 
Inschrijving dient ook in overeenstemmingte zijn met de feitelijke situatie. Als het niets heeft van een kerk
of serieuze religie dan is inschrijving niet aan de orde.
LikeLike
Meen je nou serieus dat er voor een overheid geen reden kan zijn om een organisatie een dergelijke status te weigeren? Ten eerste zou dat het hele begrip uithollen omdat het dan werkelijk alles kan betekenen. Dat vind ik persoonlijk wel grappig, want het is tenslotte ook een tamelijk hol begrip – maar als overheid wil je zo’n situatie natuurlijk niet creëren. Neem nou de Rokerskerk – je verwacht toch niet serieus dat de staat die zou hebben erkend alsof het om een religieuze instelling zou gaan? Maar een belangrijker bezwaar is dat misbruik voor m.n. criminele activiteiten op de loer ligt. Tenzij je meent dat ook de Zusters van Sint Walburga (https://nl.wikipedia.org/wiki/Zusters_van_Sint_Walburga) of de Church of the New Song (zie http://www.deseretnews.com/article/523949/BISHOP-OF-THE-EARTH-CREATED-PRISON-STENCH-THAT-STILL-LINGERS.html?pg=all of http://www.religionnewsblog.com/10378/state-challenges-status-of-religion-calls-it-gang) de religieuze status rechtens toekomt.
LikeLike
@reine
Maar wat is ‘een serieuze religie’? En wie maakt dat uit? De staat heeft zich niet met de inhoud van religie te bemoeien.
@Joke
Als een instelling die zichzelf positioneert als religieus past binnen de wettelijke regels, dan is er geen reden voor de overheid om zo’n instelling niet gelijk te behandelen als andere instellingen die zichzelf godsdienstig achten. De voorbeelden van godsdiensten die de regels overtreden zijn inderdaad ruim voorradig. Zoals de Rooms-Katholieke kerk van Rome, de Scientology Kerk of allerlei islamitische splintergroepen. Zogenaamd gevestigde godsdiensten die geweld verheerlijken, hun medewerkers de ruimte geven om minderjarigen te misbruiken of belasting te ontduiken lijken eerder regel dan uitzondering.
Religie die zingeving, troost en insluiting van de eigen groep omvat is geen hol begrip. Maar religieuze instellingen die gericht zijn op een machtspositie en continuïteit zijn wel tot een hol begrip geworden. Probleem is dus dat de overheid vanwege de scheiding van kerk en staat op afstand moet blijven en een instelling die zich aanbiedt als godsdienstig niet inhoudelijk kan toetsen, behalve wat betreft de strijdigheid van de wet.
Vraag is waarom de overheid zich hier sowieso over uit zou moeten spreken. Dan komt de aap uit de mouw, want religieuze instellingen hebben nog steeds een voorkeurspositie, Dat trekt nieuwkomers aan die ook wel willen wat de traditionele religies krijgen. Die positie bestaat uit de ANBI-status met groepsbeschikkingen, ‘zachte’ facultaire tegemoetkomingen van het openbaar bestuur en een voorkeurspositie in het publieke debat. Het is logisch dat de verdedigers van de traditionele godsdiensten die ‘verwatering’ en toetreding van nieuwe godsdiensten als onwelkom beschouwen omdat het hun eigen positie ondermijnt. Maar het gaat niet aan om met oneigenlijke en normatieve redenen toetreding te dwarsbomen, zoals de Kamer van Koophandel doet.
Het is ook niet de KvK die daarover zou moeten mogen beslissen. Het is merkwaardig dat een zelfstandig bestuursorgaan dat valt onder Economische Zaken en zich specialiseert in het bedrijfsleven de uitspraak moet doen of een instelling wel of niet een religieus karakter heeft. Die kennis heeft de KvK helemaal niet. Het is een procedurele weeffout dat de KvK – en ook nog eens een regionale afdeling daarvan- zich uit dient te spreken over de vraag of een instelling wel of niet een een religieus karakter heeft.
LikeLike
Er bestáát geen toereikende (juridische) definitie van wat een religie is, dat is nou juist het probleem – waar o.a. KVS handig gebruik van probeert te maken. Het is aan de rechter om de knoop door te hakken, maar daarvoor moet er eerst ergens een verschil van mening ontstaan tussen 2 partijen. Maar wat heb je dan liever, dat de overheid een soort keurstempel verschaft waarmee men naar het handelsregister kan stappen? Dan zou de overheid zich bemoeien met wat religie is, en dat mag weer niet.
Enfin, de rechter heeft in feite niet veel om uit de kast te trekken, want gelegenheidsargumenten (als bv. ‘historische inbedding’) houden in hoger beroep meestal geen stand. Maar in strikte zin der wet zou je zo’n Sint Walburga – waar men van meet af aan alleen het witwassen van illegale activiteiten in de zin had – dus ook moeten consecreren, want hun klanten, eh parochianen zouden ‘zingeving en troost’ ervaren, rituele handelingen verrichten in speciaal daarvoor bedoelde ruimtes, e.d. Dat is zo’n wazige aanduiding dat het nu al lastig is om iemand die status te weigeren – dat blijkt ook wel uit het feit dat jij de reden waarom KVS is afgewezen nou niet bepaald sterk vindt.
Maar ik zou dan toch eerder een debat willen over de speciale voorrechten die art. 6 biedt, dan dat ik een bom onder het systeem zou willen leggen door te verlangen dat iedere mafketel voortaan dan maar die status moet verkrijgen, enkel omdat de mazen in de wet dat mogelijk maken.
LikeLike
@Joke
Exact, er bestaat geen toereikende en eenduidige definitie van wat een religie of wat een religieus karakter van een vereniging is. Scherp genoeg voor een juridische besluit. Waarom je KVS uitzondert als een handige gebruiker van een ontbrekende definitie ontgaat me. Alle godsdiensten maken immers gebruik van die ontbrekende of ontoereikende toetsingsregel.
Mijn idee is dat de overheid toetst op enkele kwantitatieve aspecten en het daarbij laat. En zeker niet zoals de Kvk doet zich begeeft op theologisch terrein door te verwijzen naar een zogenaamd ontbrekend religieus karakter van de rechtspersoon die zich als kerkgenootschap in het Handelsregister in wil schrijven. De KvK heeft daar geen specialistische kennis van en als het die al had dan zou de toetsing nog onmogelijk zijn vanwege de niet toereikende definitie ervan.
Ik zou er ook niets op tegen hebben om de voorkeursbehandeling van kerkgenootschappen tegen het licht te houden en dat af te bouwen. Dus aan de hand van een onderzoek nieuw overheidsbeleid te formuleren dat definitief stopt met de voorkeursbehandeling van kerkgenootschappen. Eerder schreef ik dat dat nu juist de opzet is van een organisatie als KVS. Aangejaagd door een generatieconflict. Zie ook:
https://georgeknightlang.wordpress.com/2012/05/26/kopimisme-is-nieuwe-religie-die-religie-met-een-kopie-kan-redden/
LikeLike
Je denkt toch niet echt dat de pastafari’s in het Spaghettimonster geloven? Zoals je zelf aangeeft willen ze iets aan de kaak stellen door het te persifleren. Maar dat is ook precies wat de KvK als bezwaar aandraagt. Zoals jij het hebben wil qua overheid, had deze dus inderdaad de Rokerskerk moeten honoreren, en ook Sint Walburga en verder iedere handige figuur en/of sekte die zich maar aandient. Ik weet toch niet of dat nou zo wenselijk is.
LikeLike
@Joke
Er wordt door de overheid geen eis van echt geloven aan de leden van een godsdienst gesteld. Daarnaast zijn de verschillen minder absoluut dan je veronderstelt. Iedereen kent wel een dominee of pastoor die niet meer in God gelooft, maar om praktische redenen dan maar doet alsof. Het verwijt dat de KVS dan treft is dat het de schijn niet wenst op te houden. Je kun dat positief of negatief waarderen, naargelang de eigen houding ten opzichte van religies.
LikeLike
Als ik even kort aan mag haken op het al dan niet accepteren van de Rokerskerk door de KVK, zie: http://www.kvk.nl/orderstraat/bedrijf-kiezen/?q=rokerskerk#!shop?&q=rokerskerk&start=0&prefproduct=&prefpayment=. De Rokerskerk is wel degelijk als kerk geaccepteerd door de Kamer van Koophandel.
LikeLike
@Dirk Jan
Dank. En zo zijn er talloze kerkgenootschappen die in Nederland opgenomen zijn in het Handelsregister. Zoals de Scientology Kerk of de Stichting Universele Kerk van Gods Rijk (Igreja Universal). De laatste is in feite een maffiose organisatie die geld van de gelovigen afperst.
http://www.kvk.nl/orderstraat/product-kiezen/?kvknummer=411339070000&origq=Universele%20Kerk
http://www.trouw.nl/tr/nl/5009/Archief/article/detail/2608051/1996/01/13/Braziliaanse-sekte-ook-in-Rotterdam.dhtml
LikeLike
Pingback: Depositobank in oprichting is een nutsbank zonder risico | George Knight
Pingback: Kerk van het Vliegend Spaghettimonster maakt formeel en inhoudelijk bezwaar tegen besluit Kamer van Koophandel | George Knight