Het is het rendementsdenken, stupid. Irene De Craen over ontslag Lorenzo Benedetti
Aldus Irene De Craen in een analyse op Platform BK over het door velen als onterecht ervaren voortijdige ontslag van directeur Lorenzo Benedetti van kunstcentrum De Appel in Amsterdam. Het bestuur bestaat uit voorzitter Alexandra van Huffelen (directeur Gemeentelijk Vervoerbedrijf Amsterdam), penningmeester Wouter Han (directeur Lazard Benelux), Suzanne Oxenaar (creatief directeur Lloyd Hotel & Culturele Ambassade), Benno Tempel (directeur Haags Gemeentemuseum) en Hermine Voûte (partner Loyens & Loeff advocaten).
De Craen pleit ervoor om het tij te keren en de kunstprofessionals weer baas van de kunstsector te maken. Weg van het rendementsdenken in cijfertjes met een bestuur vol managers dat zich terloops vanuit de eigen drukke baan als zetbaas identificeert met deze door de landelijke politiek opgelegde managementscultuur. Als in Nederland iemand met het profiel en de kwaliteiten van Benedetti geen directeur meer kan zijn van een presentatie-instelling als De Appel, dan is er niet zozeer iets mis met Benedetti maar met de culturele sector. Het cijferfetisjisme van het rendementsdenken heeft de cultuursector overwoekerd als een dodelijke ziekte.
De remedie? Het managementsdenken dat de culturele instellingen door de landelijke politiek opgelegd wordt met de schijnzekerheid van cijfertjes, bedrijfsplannen, sterkte-zwakteanalyses en verkoopargumenten moet een halt worden toegeroepen. Zo kan het niet langer. Niet omdat rendement geen overweging bij de bepaling van het beleid zou mogen zijn, maar omdat het de cultuursector corrumpeert en in de kern rot maakt.
Daarnaast is het de vraag hoe doelmatig de papieren werkelijkheid van dit rendementsdenken is en wat de samenleving ermee opschiet. Dient de managementscultuur de politiek of de kunst? De door de politiek breed gesteunde plannen om 80 miljoen of meer euro rijksgeld te bestemmen voor twee schilderijen van Rembrandt geeft aan dat het een kwestie van gunnen is. Als de politiek het echt wil dan beslist het met een pennenstreek dat het de culturele sector financieel lucht geeft en niet langer tot achter de komma iets probeert op te leggen dat het zelf zo graag wil zijn. Want kunst die een duplicaat van politiek denken is houdt op kunst te zijn.
Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘WW#14 Appels en peren’ van Irene De Craen voor Platform BK.
Petitie voor Lorenzo Benedetti
http://metropolism.com/fresh-signals/petitie-voor-lorenzo-benedetti/
05/10/2015
Wij eisen de terugkeer van Lorenzo Benedetti als artistiek directeur van de Appel. Teken hier.
Zoals zovelen in de kunst- en cultuurwereld, zijn wij ontsteld door het nieuws over het ontslag van Lorenzo Benedetti als directeur van de Appel. Uit alle reacties op het ontslag blijkt onvrede over de beslissing van het bestuur en een onverkort vertrouwen in de artistieke kwaliteiten en bijzondere verdiensten van Benedetti.
Het bestuur van Stichting de Appel heeft nog geen steekhoudende verklaring afgegeven of verantwoording afgelegd over de redenen voor het ontslag. De tot nu toe aangevoerde formele redenen voor het ontslag zijn onvoldoende transparant om ons, vrienden van de kunst en van de Appel te overtuigen.
Wij vinden dat Benedetti de kans moet krijgen om zich op langere termijn als directeur van de Appel te profileren. De eenzijdige beslissing van het bestuur om Benedetti te ontslaan – inclusief de bij die beslissing gehanteerde management retoriek – dreigt de bijzondere positie die de Appel al veertig jaar inneemt in de (inter)nationale kunstwereld te ondermijnen. Dat willen en kunnen wij niet laten gebeuren! Wij eisen derhalve de terugkeer van Lorenzo Benedetti als artistiek directeur van de Appel en als het huidige bestuur deze terugkeer in de weg staat, eisen wij het aftreden van dit bestuur.
Paul Andriesse
Zsa Zsa Eyck
Ellen de Bruijne
Jeanine Hofland
Sjoerd Kloosterhuis
Wilfried Lentz
Martita Slewe
Diana Stigter
David van Doesburg
Pietje Tegenbosch
Martin van Vreden
Martin van Zomeren
George Knight
5 oktober 2015 at 18:09
Ruim zestig prominente Nederlandse kunstenaars doen vandaag in een brief in NRC Handelsblad een oproep aan het bestuur van beeldende kunstinstelling De Appel om het ontslag van directeur Lorenzo Benedetti terug te draaien. Galeriehouders riepen het bestuur eerder deze week al op hetzelfde te doen.
http://www.nrc.nl/nieuws/2015/10/08/zestig-kunstenaars-in-protest-tegen-ontslag-directeur-de-appel/
George Knight
9 oktober 2015 at 21:47
Na de galeriehouders en de kunstenaars zeggen nu ook de docenten van het eigen opleidingsprogramma van De Appel het vertrouwen in het bestuur van de Amsterdamse kunstinstelling op. Dit heeft te maken met directeur Lorenzo Benedetti en de vernieuwing van De Appel.
http://www.volkskrant.nl/beeldende-kunst/ook-docenten-zeggen-vertrouwen-in-bestuur-de-appel-op~a4159922/
George Knight
9 oktober 2015 at 21:48
Open brief aan het bestuur van De Appel/ Letter of concern to the Board of De Appel Art Centre,
http://metropolism.com/fresh-signals/open-brief-tutoren-de-appel-cp-n/
Geachte voorzitter en leden van het bestuur van De Appel Art Centre,
Als tutoren van het Curatorial Programme van De Appel hebben wij de gebeurtenissen rondom het op non-actief stellen van directeur Lorenzo Benedetti met toenemende verontrusting gevolgd. Als individuen die soms al meer dan 20 jaar bij De Appel betrokken zijn hebben wij een grote loyaliteit ten aanzien van De Appel als instituut. Wij kunnen echter niet langer aan de zijlijn staan nu de reputatie en de professionaliteit van de Appel in de ogen van de nationale en internationale kunstgemeenschap tot een dieptepunt is gedaald. In onze brief aan u hebben wij om opheldering van de situatie gevraagd, in de hoop argumenten te vernemen die duidelijk maken waarom wij de beslissingen van het bestuur zouden moeten of kunnen onderschrijven. Tot op heden hebben wij echter geen antwoord mogen ontvangen. Het uitblijven van een reactie van uw kant en de wijze waarop het bestuur heeft gehandeld, zowel inzake het proces dat heeft geleid tot de schorsing van Lorenzo Benedetti als het hierop volgende publieke debat, heeft onze loyaliteit dusdanig op de proef gesteld dat wij op een keerpunt zijn gekomen.
Met zeer veel spijt zijn wij tot de conclusie gekomen dat wij geen andere mogelijkheid zien dan onze samenwerking met De Appel op te schorten zo lang het huidige bestuur zitting heeft. Wij zijn ervan overtuigd dat het aanblijven van dit bestuur de situatie alleen maar zal verslechteren. U heeft als bestuur elk vertrouwen van de kunstwereld verloren en daarmee de verwachting dat u over de middelen en kwaliteiten beschikt die nodig zijn voor een vernieuwing van het instituut, wat juist nu zo urgent is. Na uw aftreden zullen wij met plezier onze verantwoordelijkheden ten aanzien van de deelnemers van het Curatorial Programme hervatten en ons gezamenlijk inzetten voor een stabiele en hernieuwde Appel.
Hoogachtend,
Liesbeth Bik, kunstenaar
Thomas Boutoux, curator en schrijver
Charles Esche, directeur Van Abbemuseum Eindhoven
Elena Filipovic, directeur Kunsthalle Basel
Annie Fletcher, curator Van Abbemuseum Eindhoven
Chus Martinez, curator en hoofd Institute of Art, Academy of Art and Design, Basel
Beatrix Ruf, directeur Stedelijk Museum Amsterdam
Henk Slager, dean MaHKU Utrecht en curator
Lisette Smits, curator
Barbara Visser, kunstenaar en voorzitter Academie van Kunsten/ KNAW
George Knight
10 oktober 2015 at 18:29
Open brief + petitie kunstenaars NL/EN
http://metropolism.com/fresh-signals/open-brief-petitie-kunstenaars-n/
Amsterdam, 5 oktober 2015
In de nationale en internationale kunstwereld is geschokt gereageerd op het recente besluit van het bestuur van De Appel arts centre om directeur Lorenzo Benedetti 17 maanden na diens aanstelling op non-actief te stellen. Benedetti heeft een grote staat van dienst als tentoonstellingsmaker en zijn uitzonderlijke kwaliteiten als internationaal opererend curator staan buiten kijf. Dit blijkt eens te meer uit de vele steunbetuigingen die hij op dit moment uit binnen- en buitenland ontvangt. Als kunstenaars willen wij middels deze collectieve brandbrief ons perspectief op de zaak onder de aandacht brengen, want het ontslag van Benedetti duidt naar ons idee op een fundamenteler probleem.
Velen, waaronder ook wij, waren positief verrast toen De Appel ruim anderhalf jaar geleden Lorenzo Benedetti als curator aanstelde. Hiermee ging het bestuur van De Appel in tegen de trend te kiezen voor een ‘manager’. Iedereen die met Benedetti in enige hoedanigheid te maken heeft gehad, weet namelijk dat een samenwerking met hem niet ‘efficiënt’ is en dat hij nooit met goedkope slogans de kunst zal uitverkopen. Wie met hem werkt, krijgt iets anders: een inspirerende curator, die kunstenaars goed aanvoelt, oprecht van kunst houdt en sensitieve tentoonstellingen maakt. Hoe kan het, dat ditzelfde bestuur, dat zo’n moedige aanstelling deed, hun beslissing binnen zo’n korte tijd terugdraait en zich hierbij beroept op Benedetti’s achterblijvende visie en andere managementkwaliteiten? Hier ontstaat het beeld van een incapabel, wispelturig gremium.
De inkrimping van de culturele sector, die enkele jaren geleden door de regering werd ingezet met drastische bezuinigingen, is nog immer gaande. Zo zal de komende maanden opnieuw een aantal hedendaagse kunstinstellingen uit de landelijke culturele basisinfrastructuur verdwijnen. Ook De Appel is momenteel druk doende om een nieuw vierjarig kunstenplan op te stellen dat blijkt geeft van de door de overheid gewenste ontwikkeling: cultuureducatie, ondernemerschap, internationalisering, en innovatie. Heeft subsidiedruk het bestuur van De Appel tot deze noodsprong gedreven? Of had het bestuur, voornamelijk samengesteld uit bankiers, advocaten en directeuren, zichzelf onvoldoende geïnformeerd over de werkwijze van de artistiek leider die zij in huis hadden gehaald? De summiere uitlatingen van het bestuur omtrent Benedetti’s ontslag doen vermoeden dat het geen benul had van de eisen die het faciliteren van Benedetti’s genereuze curatorschap aan de organisatie zou stellen. Of is het toch gewoon een vergissing?
Ondergetekenden maken zich ernstig zorgen over de ontstane situatie. De Appel bestaat dit jaar 40 jaar. Het is één van de oudste hedendaagse kunstinstellingen. Door de jaren heen stonden hier altijd bevlogen tentoonstellingsmakers aan het roer, die een interessant eigen stempel op de programmering drukten. De Appel staat hierdoor al jaren internationaal hoog aangeschreven en het culturele veld voelt zich zeer verbonden aan dit instituut. Met het ontslag van de curator heeft het bestuur grote schade toegebracht aan zowel de reputatie van De Appel, als aan die van Benedetti. Wij menen dat het bestuur onvoldoende heeft aangevoeld welke verbindende rol deze curator speelt in de lokale en internationale kunstwereld.
Wij spreken ons uit voor:
– Een Appel met een breed gedragen bestuur, waarin in ieder geval één kunstenaar zitting heeft, dat voldoende kennis van zaken heeft voor haar beleidsgerelateerde taken.
– Een Appel die niet zwijkt voor politieke druk om te vercommercialiseren en een eigen artistieke koers blijft varen.
– Een heroverweging van het besluit om Benedetti te ontslaan, zodat hij de ruimte krijgt zijn artistieke programma, waarnaar wij zeer nieuwsgierig zijn, te realiseren.
Tenslotte pleiten we voor een brede discussie over de invloed van subsidiepolitiek op de kunstinstellingen die ons allen aan het hart liggen.
Ahmet Ö?üt, kunstenaar, Amsterdam
Alex Cecchetti, kunstenaar, Parijs, London
Arnoud Holleman, schrijver en kunstenaar, Amsterdam
Astrid Nippoldt, kunstenaar, Berlijn
Aukje Koks, kunstenaar, Brussel
Bas van den Hurk, kunstenaar, Tilburg
Batia Suter, kunstenaar, Amsterdam
Bojan Šar?evi?, kunstenaar, Berlijn
David Jablonowski, kunstenaar, Amsterdam
Dario D’Aronco, kunstenaar, Rotterdam
Deborah Ligorio, kunstenaar, Berlijn
Domenico Mangano, kunstenaar, Amsterdam
Etienne Chambaud, kunstenaar, Parijs
Ettore Favini, kunstenaar, Milaan
Falke Pisano, kunstenaar, Amsterdam
Fernando Sánchez Castillo, kunstenaar, Madrid
Francesca Grilli, kunstenaar, Amsterdam
Francesco Arena, kunstenaar, Cassano delle Murge
Francesco Pedraglio, kunstenaar, Mexico City/Londen
gerlach en koop, kunstenaars, Den Haag/Brussel
Gert Jan Kocken, kunstenaar, Amsterdam
Gert Robijns, kunstenaar, Brussel
Giuliano Lombardo, kunstenaar, Rome
Gwenneth Boelens, kunstenaar, Amsterdam
Hewig Houben, kunstenaar, Amsterdam
Italo Zuffi, kunstenaar, Milaan
Jack Segbars, kunstenaar, Amsterdam
Jean Baptiste Decavèle, kunstenaar, Parijs
Jeroen Doorenweerd, kunstenaar, Tilburg
Joep van Lieshout, kunstenaar, Amsterdam
Karin Herwegh, kunstenaar, Sluiskil
Katja Mater, kunstenaar, Amsterdam/Brussel
Kees Goudzwaard, kunstenaar, Antwerpen
Kelly Schacht, kunstenaar, Gent
Kevin van Braak, kunstenaar, Amsterdam/Bali
Koen Delaere, kunstenaar, Tilburg
Koenraad Dedobbeleer, kunstenaar, Brussel
Lara Almarcegui, kunstenaar, Amsterdam
Louis Lüthi, ontwerper, Amsterdam
Mandla Reuter, kunstenaar, Berlijn
Marc Nagtzaam, kunstenaar, Sluiskil
Mark Manders, kunstenaar, Ronse
Marien Schouten, kunstenaar, Amsterdam
Mark Bain, kunstenaar, Amsterdam
Martijn Hendriks, kunstenaar, Amsterdam
Martijn in ’t Veld, kunstenaar, Berlijn
Michael Dean, kunstenaar, Newcastle Upon Tyne
Nickel van Duijvenboden, schrijver en kunstenaar, Amsterdam
Petra Stavast, kunstenaar, Amsterdam
Piet Dieleman kunstenaar, voormalig bestuurslid SBKM, de Vleeshal Middelburg
Rainer Ganahl, kunstenaar, New York
Raphaël Zarka, kunstenaar, Parijs
Remco Torenbosch, kunstenaar, Amsterdam
Rob Johannesma, kunstenaar, Amsterdam
Rodrigo Hernández, kunstenaar, Mexico City/Basel
Roger Willems, ontwerper en uitgever, Amsterdam
Roos Theuws, kunstenaar, Amsterdam
Rosella Biscotti, kunstenaar, Brussels
Sara van der Heide, kunstenaar, Amsterdam
Susanne Krieman, kunstenaar, Berlijn
Tamara Dees, kunstenaar, Koewacht
Van Brummelen & De Haan, kunstenaars, Amsterdam
Vincent Vulsma, kunstenaar, Amsterdam
Wendelien van Oldenborgh, kunstenaar, Rotterdam
Willem Oorebeek, kunstenaar, Brussel
Petitie tekenen:
http://deappelsupport.nl
George Knight
10 oktober 2015 at 18:36
[…] wordt het van rendementsdenken en managementscultuur betichte bestuur van De Appel met voorzitter Alexandra van Huffelen […]
Hoe breed wordt onderzoek naar De Appel door commissie Swaab? | George Knight
17 oktober 2015 at 13:12
De arbeidsovereenkomst van directeur Lorenzo Benedetti van kunstcentrum De Appel in Amsterdam wordt per 1 februari ontbonden. Dat heeft de kantonrechter woensdag bepaald.
Het verschil van inzicht tussen het bestuur van De Appel en Benedetti is te groot. Er valt geen verbetering in te verwachten, constateert de kantonrechter.
http://www.parool.nl/parool/nl/12/CULTUUR/article/detail/4200162/2015/12/02/Directeur-kunstcentrum-De-Appel-ontslagen.dhtml
George Knight
3 december 2015 at 12:34