Moet Friso de Zeeuw gestopt worden? Velen zullen zijn naam niet kennen. Indicatie: directeur Nieuwe Markten bij BPD, de grootste projectontwikkelaar van Nederland en ooit gedeputeerde in Noord-Holland voor de PvdA. Met Agnes Franzen auteur van een opiniestuk in NRC over het Collectiegebouw dat Museum Boijmans van Beuningen samen met de gemeente Rotterdam en Stichting Verre Bergen in het museumpark wil realiseren. Opvallende zin over Boijmans-directeur Sjarel Ex: ‘Deze man moet gestopt worden en dat kan nog.’
Waarom maken De Zeeuw en Franzen het persoonlijk alsof hier de Wilders van de kunstwereld afgestopt moet worden? Weten ze niet wat argumenteren is of hebben ze onvoldoende argumenten? Hun opiniestuk dat in de editie Rotterdam van de NRC verscheen is een raadselachtig onvolwassen betoog dat drijft op suggesties en aannames. Vraag is waarom deze gebiedsontwikkelaars die geen specifieke expertise hebben op het gebied van cultuur of museologie zich menen over het Collectiegebouw met gezag te kunnen uitspreken.
De auteurs scheppen gelijk in het begin al verwarring door te verwijzen naar ‘de recente ellende met het Wereldmuseum’ waaruit lessen te trekken zijn. Hiermee suggereren ze of laten ze op z’n best in het midden dat Boijmans op dezelfde lijn zat met de vorige directeur van het Wereldmuseum Bremer, terwijl Boijmans juist een van de culturele instellingen was die zich in een vroeg stadium uitsprak tegen diens beleid. Dat blijkt onder meer uit de ingezonden brief van Ex die hij in december 2012 in de NRC plaatste omdat Bremer volgens hem de museumsector beschadigde, niet in het minst betreffende bruiklenen, schenkingen en legaten.
De suggestie die de auteurs doen kan kwaadwillend opgevat worden als de RRKC erbij betrokken wordt dat in adviezen jarenlang welwillend stond jegens het Wereldmuseum, en zich in adviezen tot tweemaal toe tegen het Collectiegebouw uitgesproken heeft. De RRKC stemde niet tegen de vergroting van de horecafunctie van het Wereldmuseum en stemde in met de afstoting van delen van de collectie. Nieuwsbrief nr. 8 uit 2012 van het Wereldmuseum laat geen twijfel over de opstelling van de RRKC: ‘Het Wereldmuseum krijgt dus aanzienlijk minder subsidie, maar de RRKC keert zich niet tegen de afstoting van de Afrika en Amerika collectie.’
De auteurs trekken opnieuw flink van leer in een zin die stemmingmakerij en suggestie combineert: ‘Waarom publiek en privaat geld investeren in een elitair gebouw met een exploitatie die op drijfzand rust?’ Verre Bergen wil onder meer 20 miljoen euro in het Collectiegebouw stoppen omdat het kabinet van VVD en PvdA de cultuur voor een groot deel in de steek heeft gelaten en beide kabinetten Rutte het sentiment jegens de kunst fundamenteel hebben aangetast. Museum Boijmans springt als cultureel ondernemer in dat gat van de terughoudende overheid door een private partij erbij te halen. Maar de auteurs wijzen dat af. Doorrekening en toetsing van de exploitatie door Cor Wijn van BMC Advies laat zien dat het Collectiegebouw haalbaar is.
Wat Friso de Zeeuw en Agnes Franzen bezielt en wat hun belang is om deze opinie te geven is de vraag die na lezing blijft hangen. Ze zijn tegen het Collectiegebouw en beredeneren dat volgens het principe ‘schuldig door associatie’ en haken daartoe aan bij de mislukking van het Wereldmuseum. Waar zowel toenmalig directeur Stanley Bremer als opeenvolgende cultuurwethouders en gemeenteraden fout op fout stapelden. Met Boijmans heeft dat echter niets te maken omdat de plannen van het Collectiegebouw door externe partijen worden doorgerekend en in samenspraak met gemeentelijke diensten tot stand komen en de financiering voor 1/3 uit de markt wordt gehaald, terwijl de basis onder de plannen van Bremer het ontzamelen van deelcollecties was dat in tegenspraak met alle regels en afspraken was. De argumenten van Friso de Zeeuw zijn door te prikken.
Foto: Bouw van de Euromast, Rotterdam (1959). Credits: Dolf Kruger.
George Knight 
dit stuk van George is volkomen juist! wat een vuile etterbakken om Sjarel Ex met Stanley Bremer te vergelijken! Bremer heeft het Wereldmuseum bijna doen ontploffen van ellende, terwijl Ex (samen met zijn staf) daarentegen het Boijmans keer op keer laat stralen!
LikeLike
De discussie mbt het collectiegebouw wordt persoonlijk gemaakt in het opiniestuk in de NRC. Dat is kwalijk en verdient geen schoonheidsprijs. Helaas hanteren de voorstanders van het collectiegebouw dezelfde tactiek. Ben je tegen het collectiegebouw dan ben je tegen Museum Boijmans, wat natuurlijk volstrekt absurd is. De discussie heeft kennelijk dit bedenkelijke niveau bereikt. Daar zijn diverse partijen debet aan. Veel, zo niet alles, heeft te maken met de locatiekeuze. De keuze van de gemeente, Boijmans en Verre Bergen voor de locatie in het Museumpark is een dictaat. Een andere locatie is nooit bespreekbaar geweest. Pas op 17 juni 2015 konden gemeenteraadsleden voor het eerst met het college praten over oa deze keuze in de commissievergadering. De discussie lijkt zich te gaan toespitsen op de financiering (handig gedaan door de gemeente) maar voor veel belanghebbenden is de locatiekeuze juist essentieel. Waarom kan het collectiegebouw (met dezelfde financiering) niet op een andere plaats in Rotterdam staan? Ik heb nog geen ijzersterke argumenten gehoord. Laten we gewoon eerlijk zijn, het geld regeert. Alles wat werkelijke waarde heeft wordt hieraan ondergeschikt gemaakt. Zo ook het bijzondere Museumpark. Er is een private partij die geld wil investeren in een collectiegebouw en zij willen het persé op deze plek. Daar is met hen geen discussie over mogelijk. Het ontbreken van een volwassen en constructieve discussie hierover heeft de verhoudingen ernstig verstoord. Dat is te betreuren. Tot slot, waar iedereen aan voorbij gaat is dat het Museumpark een kunstwerk is. Eén van de unieke concepten van het Museumpark is dat het park door haar ontwerpers bedoeld is als zelfstandig conceptueel kunstwerk, als bindend element voor de museale gebouwen er omheen. Kunst dient gerespecteerd te worden. Zo ook dit kunstwerk.
PS: ik wil hier ook nog expliciet benadrukken dat elke vergelijking tussen directeur Boijmans en ex-directeur Wereldmuseum mank gaat.
LikeLike
@Pam
Het geeft aan dat het stuk van Friso de Zeeuw en Agnes Franzen slecht onderbouwde elementen bevat.
@R. van der Velden
Mee eens dat het debat over het Collectiegebouw op een zakelijke manier gevoerd dient te worden. Dat De Zeeuw en Franzen het persoonlijk dachten te moeten maken doet hun reputatie geen goed. Het helpt de zaak ook niet verder.
In mijn ogen kiezen zowel RRKC als deze auteurs de verkeerde invalshoek door vraagtekens te zetten bij de verwachtingen over de exploitatie. Dat is de gebruikelijk voodoo-wetenschap van de projectontwikkeling van de vlotte jongens die met hun adviezen Nederland overspoelen. Precies het werkterrein van Friso de Zeeuw trouwens. Het is aan het college om over de financiële onderbouwingen in samenspraak met de raad het ultieme oordeel te geven. RRKC moet zich niet als pseudo-politieke partij blijven opstellen.
Ik neem van je aan dat de locatiekeuze nooit besproken is in de raad, maar bedoel je daarmee dat dat ook voor de vorige collegeperiodes geldt? Dit idee dateert immers al van 2007. Ik begrijp de weerstand van sommige Rotterdammers tegen de locatie goed en ze moeten dat naar voren kunnen brengen. Hoewel dat museumpark nou ook weer geen toonbeeld van een sterk park is.
Ik vermoed trouwens dat niet alle tegenstanders zich keren tegen de locatie zelf, maar meer problemen hebben met wat als ondoordringbaarheid van het geplande Collectiegebouw wordt opgevat. Als een symbool van macht. In combinatie met de spiegelende oppervlakte.
Wat dus in een zakelijke discussie tussen voor- en tegenstanders besproken zou kunnen worden is hoe het open karakter van de architectuur van het Collectiegebouw vergroot zou kunnen worden. Kunnen op dit aspect voor- en tegenstanders elkaar vinden? Wat overigens wat anders is dan de open publieksfunctie ervan.
Tekenend is een bericht uit 2007 dat dit open karakter van een vorig ontwerp juist benadrukte: ‘So bewahrt der Park seinen offenen Charakter, und das Museum kann trotzdem die nötigen Flächen für Lager und Parkplätze zur Verfügung stellen’.
http://www.baunetz.de/meldungen/Meldungen_MVRDV_planen_Museumserweiterung_in_Rotterdam_27898.html
LikeLike
het is niet waar, zoals hierboven door R. van der Velden beweert is, dat de plek voor het Depotgebouw pas in 2015 ‘im frage’ in de Gemeenteraad is gesteld….zelf ben ik op vele inspraakavonden over het Depotgebouw geweest, waar de tegenstanders van vooral de plek die het Depotgebouw is toegedacht, te keer gingen. EN door de toespraakjes van voorstanders van die plek schreeuwden ze gaarne asociaal luidkeels heen…Van der Velden meldt ons dat het parkje een ‘kunstwerk’ zou zijn…daar ontbreekt m.i. nog een woord: namelijk ‘mislukt’….het parkje is een onevenwchtig samengesteld rotzooitje van fraaie en lelijke gedeelten, meer niet. en het Depotgebouw KOMT AAN DE RAND van het parkje, en niet er middenin…
daarnaast is het volkomen onjuist om te beweren dat wie tegen het Depotgebouw is, ook een tegenstander van het hele museum moet zijn en eeuwig zal blijven, sniksnik…ik heb zelf kunnen waarnemen tijdens die talloze discussie-avonden, dat het in meerderheid de tegenstanders van het Depotgebouw geweest zijn die de discussie naar hun eigen grassprietenniveau trokken, iets waar de voorstanders zich niet toe lieten verleiden! iedereen, voor of tegenstander van het Depotgebouw, blijft van harte welkom in museum Boijmans om van de werkelijk schitterende collectie te komen genieten!
LikeLike
@georgeknight & @pamemmerik
De voltallige gemeenteraad heeft op 30.10.2014 het onafhankelijke adviesorgaan RRKC verzocht om hun advies en aandachtspunten mbt het collectiegebouw. Burgemeester en wethouders heeft opdracht gegeven aan de RRKC om dit te doen. De conclusie van de RRKC stelt vraagtekens bij verschillende aspecten van dit dossier. De RRKC kwam twee keer met een negatief advies. Ik ervaar niet dat de RRKC zich opstelt als een pseudo politieke partij. Wat de politieke partijen in de gemeenteraad met dit advies doen is aan hen. De RRKC heeft verder geen politieke uitspraken gedaan.
De keuze voor de locatie Museumpark is gekozen door het college, museum Boijmans en Stichting de Verre Bergen. In 2013 ondertekenden zij een gezamenlijke intentieovereenkomst. De gemeenteraad moet nog instemmen met deze locatiekeuze. De politieke mening over deze locatie is pas voor het eerst aan de orde geweest op 17 juni. Niet eerder. De discussie over een keuze voor een depot of collectiegebouw is wel eerder gevoerd. De inspraakavonden waar mevr. Emmerik op doelt waren zogenaamde technische sessies. Dit zijn sessies waar geen politiek debat wordt gevoerd door de politieke partijen. Het stelt alleen de gemeenteraadsleden in staat om technische vragen te stellen.
Als we praten over wat kunst is dan gaan we ons begeven op glad terrein. Het oordeel over een kunstwerk is subjectief. De één houdt bijvoorbeeld van Piet Mondriaan terwijl de ander zijn kunst misschien verafschuwt. Dat het Museumpark een “mislukt” kunstwerk zou zijn vind ik daarom niet terzake doen. Een kunstwerk is een kunstwerk. Ik geniet wel degelijk van het kunstwerk Museumpark en van de bomen die steeds mooier worden. Sommige kunstwerken hebben ook tijd nodig om te rijpen. Die tijd moet een kunstwerk gegund worden. Of voor- en tegenstanders elkaar gaan vinden is moeilijk te voorspellen. Men heeft het al te lang op zijn beloop gelaten. Dat is jammer en heeft veel schade aangericht.
LikeLike
@R. van der Velden
Ik begrijp door je reactie dat ik de politieke partijen aanspreek door te stellen dat de RRKC zich aangaande het Collectiegebouw heeft opgesteld als een pseudo-politieke partij. Want dat kon de RRKC alleen doen met instemming van de politieke partijen die daarvoor de ruimte moesten bieden. Feitelijk heeft de raad de RRKC zo een stem over het bestemmingsplan gegeven. En de RRKC is die politieke rol vervolgens na het uitbrengen van het advies niet uit de weg gegaan. Ik vond dat verzoek om advies aan de RRKC van 30 oktober 2014 eerder een zwaktebod dan een sterk staaltje van verantwoordelijke politiek. Hoewel het binnen de regels mogelijk is als legitiem instrument. Maar ik neem aan dat je daar volstrekt anders over denkt.
Daarbij vind ik het opmerkelijk dat de RRKC in haar beide adviezen die voortkwamen uit de opdracht die het van de partijen op 30 oktober 2014 kreeg en die samen te vatten te zijn als een verzoek om een advies over ‘de culturele infrastructuur of financiele implicaties voor de Cultuurplanbegroting’ heeft mogen oprekken -ongecorrigeerd door voortgangsgesprekken in de periode november 2014/mei 2015- tot een advies dat veel breder is geworden.
Mede daar baseer ik mijn inschatting op dat de RRKC zich heeft opgesteld als een pseudo-politieke partij. Anders gezegd, dat de RRKC zich bezighoudt met de culturele infrastructuur en de samenhang in de cultuurbegroting lijkt me logisch. Maar dat het advies uitgebreid kan ingaan op het inhoudelijk concept en de exploitatie van het Collectiegebouw vind ik buiten de expertise en het mandaat van de RRKC vallen. Ik heb me vanaf het uitbrengen van het eerste advies erover verbaasd dat de politieke partijen dit brede advies niet zagen als een ondermijning van hun eigen functioneren.
LikeLike
Met betrekking tot de RRKC zie ik het dan toch iets anders. Jouw laatste zin vind ik interessant.
LikeLike
Het bijzonder hoogleraarschap van Friso de Zeeuw aan de TU Delft voor 1,5 dag in de week wordt geïnitieerd en gefinancierd door de Kring van Adviseurs (KvA). Een initiatief van commerciële partners als Berenschot, Stibbe en Vastgoed-bedrijf Brink Groep.
http://www.bk.tudelft.nl/over-faculteit/afdelingen/real-estate-and-housing/organisatie/leerstoelen/praktijkleerstoel-gebiedsontwikkeling/organisatie/kring-van-adviseurs-kva/
LikeLike