De Britse historicus Timothy Garton Ash meent dat de EU onwillig is om zich met Oekraïne bezig te houden omdat het zelf in crisis verkeert. De EU heeft het te druk met zichzelf. Daardoor ontbreekt het besef dat wat nu in Oekraïne gebeurt van directe invloed op West-Europa is. Positief is dat de EU Oekraïne niet vanwege gedeelde waarden hoeft te steunen, maar gewoonweg wegens eigenbelang. Hoewel Putin die waarden wel bedreigd door zijn propaganda en inzet van militairen buiten de Russische grenzen. Die bewustwording ontbreekt dus. De Russisch-Oekraïense oorlog kan zich westwaarts uitbreiden en zo direct de landen van de EU beïnvloeden. Garton Ash suggereert dat Oekraïne de eigen zaak beter moet bepleiten in de EU.
Een ‘oplossing’, of beter gezegd stap voorwaarts, is de consolidatie en versterking door Oekraïne van de eigen positie, zelfs als dat voor de komende tijd de aanvaarding van een bevroren conflict inhoudt. Dus concentratie op de versterking van Oekraïne zonder in te stemmen met de wettelijkheid van wat er in Oost-Oekraïne of op de Krim gebeurt. Tijd werkt volgens Garton Ash in het voordeel van Oekraïne, Europa en de vrijheid. En in het nadeel van Putin. Ofwel, Oekraïne moet niks weggeven aan Rusland wat het achteraf niet kan terugdraaien.
Garton Ash verklaart de Russische agressie sinds de Oranje revolutie van 2004 uit de behoefte om Oekraïne in de Russische invloedssfeer te houden. Omdat Putin in februari 2014 door de Maidan-revolutie Plan A verloor moest hij omschakelen naar Plan B. Dat bestond uit a) de annexatie van de Krim, b) de bezetting van delen van Oost-Oekraïne en c) de rest van Oekraïne maken en fixeren als een zwakke, disfunctionele staat. Putin probeert het conflict eerder door te laten sudderen, dan het te bevriezen. Oekraïne kan het tegendeel doen door te bewijzen dat het een functionele staat kan zijn. Zodat Putin met Plan C op de proppen moet komen.
De ondanks al zijn irrationaliteit nog steeds calculerende Putin moet door het Westen duidelijk gemaakt worden dat hij niet meer risico’s moet nemen die hem meer strafmaatregelen op kunnen leveren, zoals een dramatische verscherping van de economische sancties of wapenleveranties aan Oekraïne. Die dreiging die volgens Garton Ash het Westen nu nog onvoldoende uitspeelt is dus de stok achter de deur. Daarnaast moet het geloof en het vertrouwen in Oekraïne voor de langere tijd duidelijk uitgesproken en bewaard blijven. De EU moet hecht samenwerken om Oekraïne tot een functionerende, soevereine staat te helpen maken.
Timothy Garton Ash is positief over de kans om Oekraïne om te vormen tot een democratische rechtsstaat. Tegenover de niet misselijke problemen, zoals de immense corruptie, een ondoelmatige overheid, het slecht functioneren van het rechtssysteem en de macht van de oligarchen, ziet hij een enorme wil, vastberadenheid en hartstocht bij de bevolking om eruit te komen en Oekraïne ten goede te veranderen. Hij is even positief over de uitkomst van een conflict tussen een langzame democratie als de EU die volgens hem eensgezinder is dan het lijkt en een dictatuur als de Russische Federatie. Want uiteindelijk winnen democratieën het altijd.
George Knight 