Vlaanderen krijgt repressief liberaal cultuurbeleid wat VVD Nederland gaf. Met dezelfde shockdoctrine

Robrecht Vanderbeeken zet in de Vlaamse De Morgen een betoog op tegen het neoliberalisme dat hij in navolging van kunstsocioloog Pascal Gielen ‘repressief liberalisme’ noemt ‘om duidelijk te maken hoe de ideologie van het marktdenken zelf de realisatie tegenwerkt van de waarden die ze belooft, zoals vrijheid en democratie.’ In Nederland wordt dat gesymboliseerd door de volgens oud-rechter Wicher Wedzinga in een YouTube-column ’totaal incompetente’ minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten: (20’12’’) ‘een man die werkelijk van toeten noch blazen weet maar die ook gewoon raaskalt’. Opstelten spreekt graag over vrijheid.

Vanderbeeken heeft het over de Vlaamse cultuurpolitiek die nu het neoliberaal beleid te wachten staat dat Nederland zonder dat een politieke of maatschappelijke discussie werd toegestaan onder staatssecretaris voor Cultuur Halbe Zijlstra in 2011 voor de kiezen kreeg, in de vorm van de shockdoctrine: ‘De shock van de besparingen dient als middel om de sector te herorganiseren. Zo worden instituten richting alternatieve financiering geduwd, waardoor een vermarktingsmodel uitgerold kan worden.’ en: [De Vlaamse Cultuurminister] Gatz gaf al te kennen dat hij er een zeer liberale visie op kunst op nahoudt: ‘Kunst dient nergens toe.’ Tenzij natuurlijk om de economie te doen draaien en het Vlaamse imago te promoten.’

Vanwege verdeel en heers worden net als in Nederland topinstellingen gespaard. Kunstenaars waarop kan worden bezuinigd zijn het slachtoffer. Vanderbeeken meent dat Gatz steunpunten ombouwt tot ‘His Master’s Voice’: ‘Dat zal zich als een ‘stem’, in naam van de sector, met de minister als buikspreker, prima lenen voor een systeembevestigende schijndialoog tussen overheid en ‘het veld’.’  En: ‘Gielen wijst op een noodlottige cultuurpolitieke tendens die de afgelopen jaren duidelijk naar de voorgrond kwam in landen als Nederland of Engeland: met de keuze voor een marktconform beleid onder het mom van een ‘professionalisering’ voltrekt zich in elke openbare sector een kostengroei en toenemende inefficiëntie. Dat ligt aan de uitbouw van een technocratisch meet- en controleapparaat met allerhande nieuwe soorten managers.’

Onheilspellende geluiden voor de Vlaamse kunsten die door de neoliberale politiek wordt getemd zoals in Nederland in 2011 de VVD deed. Met totale incompetentie van bewindslieden die van toeten noch blazen wisten, maar het vooral leuk vinden om hun politieke programma aan anderen op te leggen. Hopelijk zijn de Vlamingen slim genoeg om een betere verdediging te organiseren dan de Nederlandse kunstenwereld deed die zich uit elkaar liet spelen en inbond. De politiek is immers geen eigendom van politici, maar van burgers.

Foto: Robert Devriendt: ‘LE NOUVEAU RITUEL, 2008. Sequence of 6 paintings. Oil on canvas. Private collection. Courtesy Galerie Baronian-Francey. Photo: Philip Serbruyns.‘