Kunnen politieke partijen elkaar uitsluiten op het geweten?

hil

Met de Marokkanen-uitspraak van Geert Wilders op verkiezingsavond 19 maart was ik het oneens. Het hek is van de dam als van hele bevolkingsgroepen wordt gezegd dat ze beter op kunnen lazeren. Zo heeft iedereen een favoriete groepering die het graag ziet verdwijnen. Katholieken, homoseksuelen, dierenactivisten, Roma, politici, bankiers, illegalen, communisten, BN’ers, jagers, beroepsmilitairen, PC Hooft-shoppers of PVV’ers.

PVV-kamerlid Martin Bosma stelt vandaag kamervragen aan minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken over twee reacties in de lokale politiek op genoemde uitspraak van Wilders en de steun ervoor van andere PVV’ers. Bosma verwijst naar de PvdA Zuid-Holland en D66 en SP in Brabant en weet zo het initiatief naar zich te trekken. En de tragiek is dat-ie geen ongelijk heeft in z’n kritiek. Opnieuw wint de PVV een tactische slag.

Vooral de reactie van de fractievoorzitter van de PvdA Zuid-Holland Ron Hillebrand roept vragen op. Hij ziet het grote verlies van de PvdA niet als de grootste klap die werd uitgedeeld. Met verlies in onder meer Amsterdam en Rotterdam en terugtredende lokale PvdA-leiders. Hillebrand ziet de uitspraak van Wilders als de grootste klap. Het lijkt een wat al te opzichtige poging om de aandacht van het eigen falen af te leiden. Dat Wilders een grens overschreed staat voor velen als een paal boven water, maar welke consequenties daaraan verbonden moeten worden voor de politieke samenwerking met lokale PVV’ers is weer wat anders.

Het komt volgens Hillebrand aan op het geweten: ‘Dat heeft niets te maken met het doelbewust isoleren van een partij, laat staan een deel van het electoraat. Het vloeit voort uit gewetensgrenzen die wij als sociaal-democraten in acht wensen te nemen. Dit betekent tevens dat volksvertegenwoordigers die zich hieraan schuldig maken wat de Partij van de Arbeid Zuid-Holland betreft ongeschikt zijn voor besturen of functies waarin individuele statenleden de provincie of provinciale staten als geheel vertegenwoordigen.’ Hillebrand voegt oordelen toe (gewetensgrenzen, schuld, ongeschiktheid) die een extra, subjectieve toets introduceren.

Het is simpel. Er is een politiek systeem. Tot dat systeem worden geregistreerde politieke partijen met hun vertegenwoordigers toegelaten. Ze opereren onder dezelfde voorwaarden. Als partijvertegenwoordigers de rechtsstaat schenden, dan moeten partij of vertegenwoordigers van het politieke systeem uitgesloten worden door een juridische procedure. Maar zolang dat niet het geval is, kunnen vertegenwoordigers met verwijzing naar het geweten of vanwege symboliek met een extra toetsing niet uitgesloten worden van het politieke proces. Het is niet aan afzonderlijke partijen om dat te beslissen, maar aan de rechter die de Kieswet toetst.

Foto: Tweet van Ron Hillebrand, fractievoorzitter PvdA Zuid-Holland, 26 maart 2014. Met reacties.

7 gedachten over “Kunnen politieke partijen elkaar uitsluiten op het geweten?

  1. Ik had het vlak na de verkiezingen al voorbij zien komen op de site van de PvdA Leiden (dhr. Hillebrand is nl. een oud-wethouder van hun): http://www.leiden.pvda.nl/nieuws/nieuws_item/t/bedankt_voor_de_inzet#r_36630. Deze tweet is zo te zien een uitwerking datgene waar hij toen toe opriep, een soort cordon sanitaire. Uiteraard doorzagen sommigen direct het verband met de nederlaag die de PvdA had geleden.

    Niettemin is er wel een zekere grond voor zoiets: er is nl. jaren geleden in Europees verband afgesproken geen coalities aan te gaan met discriminerende partijen, maar alleen België heeft zich daaraan gehouden. Om daar nu als PvdA ineens toch aan te willen, is nogal ongeloofwaardig. Het is echter niet zo dat je daarmee volksvertegenwoordigers zou uitsluiten van het politieke proces. Dat zou wel het geval zijn als je hen bv. uit parlement of raad zou willen zetten.

    Like

  2. @Joke
    Dank voor de informatie. Politieke partijen geven niet volmondig toe dat ze volksvertegenwoordigers van de PVV uitsluiten. Maar ze doen het in praktijk wel. D66 geeft het toe: ‘En ja, op dit symbool bedrijven wij politiek.’
    http://noordbrabant.d66.nl/d66-statenfractie-en-het-marokkanenstandpunt-van-de-pvv/

    Ik begrijp best de aanleiding en de worsteling van bestuurders van andere partijen. Maar aan hun ‘bezorgdheid’ kleeft iets willekeurigs en opportuuns. Want om maar eens een voorbeeld te noemen, waarom hebben deze partijen al die tijd wel samengewerkt met de SGP die -tot voor kort?- vrouwen discrimineert en officieel streeft naar een theocratie waar de goddelozen het wel kunnen schudden. Hoe krom is dat? En over de PVV, waarom nu pas een ferm standpunt ingenomen, en niet vorig jaar of het jaar daarvoor?

    Like

  3. Het gaat er maar om wat je verstaat onder samenwerking. Pechtold doet bv. alsof je bij een cordon sanitaire ook voorstellen van de ander niet zou kunnen steunen, en is om die reden tegen. Dat is echter niet de strekking van dat (door nagenoeg alle Nl. partijen ondertekende) Europese handvest, dat in zijn afweging ook het democratische bestaansrecht (van de discriminerende partijen in kwestie) eerbiedigt. Door zulke partijen niet in coalities op te nemen en hen (zoals dhr. Hillebrand wil) geen speciale functies toe te bedelen, beperk je hen niet in hun functioneren als volksvertegenwoordiger.

    Gedoogsteun e.d. vallen wat mij betreft ook onder ‘coalities smeden’, maar velen zullen dat wrsl. als een grijs gebied beschouwen. Daar kun je dan meerdere kanten mee uit, zowel “Wij zijn vóór een cordon, maar dit soort samenwerkingen-op-zoek-naar-een-meerderheid vallen daar niet onder” als “Wij zijn tegen een cordon, maar veel verder dan dit soort samenwerkingen zul je ons niet zien gaan”. Maar tegen de gedoogsteun an sich heeft, op een aantal CDA-dissidenten na, niemand principiële bezwaren opgeworpen.

    Like

  4. @Joke
    We zullen het zien als de steun van de PVV in de Eerste Kamer nodig is hoe principieel de regeringspartijen dan zijn. Welk model van gedogen ze kiezen. Of zelfs voluit samenwerking.

    Like

  5. Beste George,
    Ik wil toch reageren op je opmerkingen over D66. Ik vrees dat je iets anders leest uit de brief van de statenfractie dan we bedoeld hebben.Wij sluiten niemand uit van het reguliere politieke proces. Maar het voorzitterschap van een commissie (in dit geval cultuur en Samenleving) is een extra functie die door Provinciale Staten wordt gegeven aan mensen die zich er voor kandideren. Bij meerdere kandidaten wordt gekeken wie het meest geschikt is. tevens wordt een bepaalde spreiding over partijen gehanteerd. Wij stellen dat de betreffende PVV-er zich heeft gediskwalificeerd voor deze extra functie door te scanderen dat hij minder Marokkanen wil, een punt dat hij een dag later in een Brabantse krant nog heeft toegespitst op Brabant. Hij heeft recht op zijn standpunt, maar staat met zijn partij volledig alleen in deze opvatting. Door zijn prominente politieke optreden, heeft hij een profiel opgeeist dat niet strookt met hoe de Staten zich presenteren. Hij kan, volgens D66, niet het gezicht zijn van de Staten op het dossier Samenleving. Wij zeggen niets over zijn geschiktheid voor andere commissievoorzitterschappen en wij zeggen niets over het wel of niet mogen hebben van een mening. Dus alleen zijn mening, de manier waarop hij die uit, het profiel dat hij daarmee opbouwt en de relatie met het fungeren als eerste aanspreekpunt en “gezicht” van de Staten op het onderwerp samenleving

    Like

  6. @Jeroen Hageman
    Dank voor uw toelichting. Bij mij resteert een gemengd en verward beeld. Ik begrijp niet zo goed wat u bedoelt. Neem nou uw beschrijving over het optreden van een PVV’er: ‘Door zijn prominente politieke optreden, heeft hij een profiel opgeeist dat niet strookt met hoe de Staten zich presenteren.’ Is dat nou eenduidig Nederlands? En maakt het in de democratie wat uit of een partij alleen staat een opvatting? Ik neem aan dat dat af en toe ook voor D66 geldt. Of de SGP. Of de SP. Of de VVD. Mijn punt van kritiek is dat binnen het politieke systeem partijen geen procedurele consequenties behoren te verbinden aan het politieke oordeel over elkaar, maar het hooguit niet met elkaar eens kunnen zijn.

    Like

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.