Voor iedere Nederlander die opgevoed is met ten minste een half oog op de Amerikaanse samenleving met de iconische populaire cultuur van film, televisie, consumentenartikelen, levensstijl en muziek, en de democratie die het Vrij Westen symboliseert is de verloedering van de VS een teleurstelling. De vrije waarden functioneren niet meer. Geld en concentratie van macht hebben de Amerikaanse politiek om zeep geholpen. Die politiek zit op dit moment in zichzelf verstrikt. En wordt gegijzeld door belangengroepen als de bankensector of de veiligheidsindustrie. De Amerikaanse politiek is geprivatiseerd en niet meer van de burgers. President Obama en de politieke klasse zijn op hun best zwakke compromisfiguren die niet in staat zijn om dat proces van privatisering terug te draaien. Daar is een revolte voor nodig die het land schokt. En eens goed wakker schudt.
Hoe is het mogelijk dat Edward Snowden in de politiestaat Rusland om bescherming moet vragen vanwege doodsbedreigingen door vertegenwoordigers van Amerikaanse veiligheidsdiensten en de politiek? Waar is hun besef gebleven dat in een westerse democratie een verdachte recht op een eerlijk proces heeft? Snowden die tegen z’n zin in in Rusland verzeild raakte omdat Buitenlandse Zaken z’n paspoort introk. De Amerikaanse regering had het vanwege de publicitaire schade nooit zover moeten laten komen. Uit een oogpunt van crisisbeheersing had het er verstandig aan gedaan om Snowden een compromis aan te bieden. Zoals garanties over een eerlijk proces en een publiek debat over de onthullingen. Maar in plaats daarvan haalde de regering-Obama voor de zevende klokkenluider op rij de Espionage Act van 1917 uit de mottenballen. Met zicht op een levenslange gevangenisstraf voor Snowden en geen publiek debat. De schade die de VS nu leiden is een direct gevolg van de arrogantie, het eigenbelang en het gebrek aan flexibiliteit van een verstarde politieke klasse.
In het opinieartikel ‘How whistleblowers are barred from defending themselves in court‘ beschrijft David Sirota hoe hypocriet de oproep van de politiek aan Snowden is naar huis te komen om zich te verantwoorden voor de rechter. Het is demagogie omdat Snowden onder de Espionage Act zich voor de rechter niet mag uitspreken. Snowden kan zich niet verdedigen omdat z’n motieven onder de Espionage Act niet relevant worden geacht. Sirota citeert een opinieartikel in de Wall Street Journal van Jesselyn Radack: ‘And there is no whistleblower defense, meaning the public value of the material disclosed does not matter at all.’ Aldus de huidige stand van de Amerikaanse democratie. Opposanten van het establishment wordt de toegang tot het publieke debat ontzegd. Een debat dat door gevestigde media die eigenbelang voor journalistiek laten gaan toch al is gekaapt en daarom allang niet meer open en ongekleurd is. En zo is Snowden uitgerekend in Rusland gedwongen bescherming tegen de vertegenwoordigers van het Vrije Westen te zoeken. Kunnen de VS nog dieper zinken?
Foto: Matteo Bertelli, Democracy. 2009. Credits: Matteo Bertelli.
George Knight 