Update 17 oktober 2014: Oud-directeur van de Tropenbibliotheek Hans van Hartevelt heeft een sleutelroman over zijn voormalig instituut geschreven: ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’ dat bij In de Knipscheer verschijnt. De Tropenbibliotheek had gered kunnen worden, maar toch gebeurde het niet. Op het waarom gaat de auteur in. De uitgeverij vat in een toelichting de vragen samen die nooit in het openbaar beantwoord zijn. Tot schande van Nederland: ‘Waarom graven bewindslieden zich in? Is er een rekening te vereffenen? Is hier sprake van een tunnelvisie? Sluimerende conflicten breken uit, toezichthouders kibbelen, bestuurders worden vervangen, cultuur kost geld en moet uit de instelling worden weggesneden als een gezwel.’
Update 26 oktober 2013: Jeffrey Shane, bibliothecaris van Ohio University vindt de dreigende vernietiging van een deel van de collectie van het Tropenmuseum een grof schandaal. Hij wil dan ook met collega’s proberen in elk geval de boeken over Zuidoost-Azië te redden, zo citeert het AD Trouw. Een grof schandaal, inderdaad. Wat een ontluistering voor de Nederlandse politici die hiervoor verantwoordelijk zijn.
Wat is de reden dat er in Nederland bovengemiddeld op kunst en cultuur wordt bezuinigd? Veel zonder direct profijt moet weg: erfgoed en talentontwikkeling. Door afnemend historisch besef nu verliest ons land straks z’n historisch geheugen. Da’s het kapitaal dat in vorige generaties is opgebouwd. De gevolgen merken we pas later. Afbraak is een traag proces. Het is door de bezuinigingsdrift en afbraakpolitiek onder leiding van de VVD in gang gezet. Onze politieke brekers besteden liever 30 miljard euro aan banken of 5 miljard euro aan de JSF dan het cultureel erfgoed of de kunsten genereus te steunen. Ze spreken nog met genoegen over hun afbraak ook. Dat zet het in de categorie van de psychose. Wat filmtheoreticus Siegfried Kracauer over de Duitse ziel in de aanloop naar het nazisme ‘Kollektivdispositionen’ noemde. De waanvoorstelling van een volk.
Onder deze pose van masochisme en zelfverloochening zit volop berekening. Want zoals gezegd treft het niet de banken of de krijgsmacht, maar wel de voorzieningen van de gemeenschap. Erfgoed en kunsten die met hun indirect belang kwetsbaar zijn worden door de politieke elite als makkelijke prooi opgeofferd. Zodat de politiek van wie altijd blindelings verondersteld kon worden dat het de cultuurhistorie en de nationale identiteit van Nederland beschermde deze nu juist aanvalt. Om dit te maskeren wordt met bombarie en veel sponsorgeld af en toe een Rijksmuseum opgetuigd. Maar daarachter wordt de basisinfrastructuur uitgekleed.
Deze ontwikkeling laat zich goed illustreren aan de verkwanseling van de bibliotheek van het Tropeninstituut. Media kopten dat de bibliotheek gered was. Dit naar aanleiding van de beantwoording van kamervragen van SP’er Jasper van Dijk door minister Jet Bussemaker. In werkelijkheid wordt de bibliotheek echter niet gered, maar om zeep geholpen. Liefst 700.000 titels gaan de container in en de collectie wordt uit elkaar gerukt.
Deze conclusie bereikt sporadisch het publiek. Malou van Hintum in De Volkskrant uitgezonderd. Tegenover haar kritische noot staan tientallen berichten die de voorgevormde mening van het kabinet navolgen. Dat komt omdat de beeldvorming wordt gedomineerd door de overheid en de instellingen die er financieel van afhankelijk zijn. Zoals universiteiten. De journalistiek stelt berichtgeving gelijk aan persberichten van anderen. De spin vanuit het kabinet is erop gericht om een fundamenteel publiek debat niet te laten ontstaan. Dat lukt.
Bewustwording bij het publiek is de sleutel om dit proces van misleiding door de politiek te keren. Het kabinet draait, de journalistiek aapt na, betrokken instellingen zoals het Tropeninstituut stellen interim-managers uit het bedrijfsleven aan die de afbraak uitvoeren en de profijtelijke afdelingen naar de markt brengen. En deze jagen medewerkers met hart voor de zaak op straffe van ontslag angst aan. Managers ontvlechten, stoten af en saneren alsof erfgoed een bedrijf is. Hun opdracht is echter fundamenteel fout. De associatie ‘zuiveren‘ doemt op, de ‘gezonde‘ onderdelen worden gespaard. Het Nederlandse volk gaat mee in de waan. Volgens Omroep Flevoland verhuizen 50.000 boeken van de bibliotheek van het Tropeninstituut naar een opslagloods op een industrieterrein in Urk. En minister Bussemaker durft in haar antwoord te zeggen: ‘Tijdelijke opslag is echter geen oplossing. De waarde van een collectie zit juist in de toepassing van de verzamelde kennis.’
Foto: Tjebbe van Tijen, ‘In Nederland worden geen bibliotheken verbrand‘. 2013.
George Knight 
Doe normaal. 99% van deze boeken is al decennialang niet meer opengeslagen. De belangrijke werken die erbij zitten zijn ook in andere collecties aanwezig en waarschijnlijk allang gescand. De krenten zijn allang uit de pap gepikt. Wat overblijft zijn enkele tonnen houtpulp. Anders zet je er toch 500 bij je thuis?
LikeLike
@Anoniem
Spreekt u uit ondervinding, bent u gebruiker van de bibliotheek? Want wat u zegt is aantoonbaar onjuist. Kortom, verklaar u nader.
Het gaat hier overigens om twee aparte ontwikkelingen: 1) de cultuurbezuinigingen en de ‘spin’ van de politiek en 2) de digitalisering van de collectie. Digitalisering loont, maar wel op voorwaarde dat het vakkundig en zorgvuldig gebeurt. Welnu, dat ontbreekt. Uit kostenoverwegingen -daar zijn we weer- moet de digitalisering op een koopje gebeuren. Da’s onmogelijk.
De krenten uit de pap. Ok, een minst slechte optie. Maar dan ziet u over het hoofd dat de historische geschiedenis van de verzameling zo wel verloren gaat. Dat roept de vraag op waarom dat moet. En is opslag van een deel van de krenten uit de pap op een industrieterrein in een loods op Urk wel zo zinvol als die krenten in de opslag blijven?
https://www.kvk.nl/handelsregister/zoekenframeset.asp?zk=0&url=https://server.db.kvk.nl/TST-BIN/FU/TSWS001@?BUTT=58248358
LikeLike
Er zijn al duizenden boeken door de bieb de deur uitgedaan. (betrouwbare bron)
LikeLike
@Netwerk
Dank, dank. Kun je daarover iets meer zeggen?
LikeLike
Het meest nobele is: vaste krachten vervangen door vrijwilligers. Als er decennialang niet zuinig aan is gedaan, is dit het resultaat. Mensen in nl. hebben ook geen tonnen liggen om ff te doneren.
Inderdaad, door duur invliegen van extra management wordt de binnenbrand alleen maar een uitslaande brand. Er worden overal keuzes gemaakt en voorziet het niet in een primaire behoefte dan moet de tering naar de nering worden gezet. Nederlands volksdanstheater:vroeger 100 dansers, topkwaliteit,foutjes met geld gemaakt, nu nog 20 studenten met onherkenbaar laag niveau. Ophouden, uithuilen en opnieuw beginnen. Het is net zo organisch als in de natuur.
LikeLike
Ik denk dat “anoniem” niet voor niets deze avatar heeft gekozen, voor zo’n stupide opmerking wil je niet als werkelijk persoon verantwoordelijk gehouden worden. Als het criterium van musea, archieven en bibliotheken zou zijn ‘gebruiksfrequentie’ dan wisten wij al lang niet meer waar we vandaan kwamen en zo ook niet waar we naar toegaan, als we dat laatste maar enigszins kunnen bevroeden.
Er is geen verband tussen ‘gebruik’ en ‘belang’… ook de idee van ‘krenten uit de pap’ is een volstrekte misvatting. Dat wat door de ene generatie als algemeen bekend en van generlei belang wordt gezien, is voor weer latere generaties van essentieel belang. De ‘wet van de bibliotheken’ dat wat uitzonderlijk is overleeft en dat wat in zijn tijd als ‘van algemene aard’ werd beschouwd, verdwijnt (o.m. geformuleerd door Marshall McLuhan, 1964) geeft al aan dat zelfs zonder een culturele kaalslag- als in dit tijdsgewricht – er een historische vertekening plaats vindt door dat wat wel en dat wat niet weet te overleven in onze archieven en bibliotheken. Het voorbeeld dat McLuhan aanhaalt zijn de grote getale zeer bijzondere bijbels, versus de spaarzame exemplaren van zogenaamde pauper-bijbels (van het gewonen volk). In bibliotheektermen hebben wij heden het begrip ‘grijze literatuur’ dat een heel scala van rapporten en pamfletten tot obscure in eigen beheer uitgeven publicaties omvat.
Verder was de aquisitie van de Tropenbibliotheek in de afgelopen decennia vaak een unieke aanvulling op het boekenbestand van de kennis-agglomeratie Amsterdam, daar waar de Universiteit van Amsterdam de buiten_Europese onderwerpen vaak liet sloffen, vond men die wel bij de Tropenbibliotheek. Anoniem, weet dar allemaal niks van… dat is duidelijk. Maar wellicht worden ooit de uitleen en opvraagregisters van de bibliotheek bewaard om te bewijzen dat deze bibliotheek het gangbare patroon van gebruik voor wetenschappelijke collecties vertoonde.
LikeLike
Pingback: Defensieve domheid van petitie ‘Sterke ondersteuning voor een vitale cultuursector’ gooit boel op slot en verdedigt eigen posities | George Knight
Pingback: Nogmaals ‘Monarchie hoort in het museum. Laat daarom de Gouden Koets rijden’. Een storm van ongenoegen wacht de instituties | George Knight