Iedere Nederlander betaalt de omroepbijdrage, het kijk- en luistergeld. Maar toch weer niet. Vanaf 1 januari 2000 is de omroepbijdrage afgeschaft. Zodat niemand meer een acceptgiro in de bus krijgt. De financiering komt nu uit de belastingheffing. Dat hield een verhoging van de eerste schijf van de inkomstenbelasting met 1,1% in. Dus toch weer wel. De verandering was een efficiencymaatregel. Gevolg is dat niemand meer principieel kan weigeren om de omroepbijdrage te betalen. Dat ontneemt mensen een tegendemonstratie.
De publieke omroep is een petitie gestart. Daarin roepen de omroepen het publiek op om te protesteren tegen een extra korting van 100 miljoen euro. Bovenop een eerdere korting van 200 miljoen. Het omschrijft het als ‘de doodsteek voor veel te veel van die mooie programma’s‘. Dat mag. Maar het getuigt van een merkwaardig zelfbeeld. Van een reservaat van een oud wordend medium dat zichzelf verschanst tegen de moderne tijd.
Ik zal de petitie niet tekenen. Want ik vind het Hilversumse bestel met de vele omroepverenigingen niet meer van deze tijd. Verder verbaast het me dat de zendtijd die bedoeld is om programma’s uit te zenden gebruikt kan worden voor eigen propaganda en de aankondiging van acties. Alsof de zendtijd de omroepverenigingen toebehoort. Het meest zwaarwegende argument om de petitie niet te tekenen is dat de publieke omroep haar claim niet waarmaakt dat het mooie programma’s maakt. Ze zijn er wel. Met name NOS en VPRO zijn de gunstige uitzondering. Maar doorgaans zijn de programma’s van een tenenkrommend conformisme. De huidige publieke omroep emancipeert niet, verheft niet, verbindt niet en gaat niet voorbij aan de status quo. De publieke omroep is tot rem op de vooruitgang geworden. Waar het eigen voortbestaan zaligmakend is.
Wat is het alternatief voor de drie publieke televisienetten? Er zijn in tientallen jaren tientallen voorstellen voor ontwikkeld. Omdat Hilversum zo nauw verweven is met de Haagse politiek is er nooit een knoop doorgehakt. Daar is zelfs een woord voor: omroeppolitiek. Denkbaar is om terug te gaan naar twee netten zonder reclame en de opheffing van de meer dan 20 omroepverenigingen. Die vaak niet eens zelf meer programma’s produceren maar deze buiten de deur uitbesteden. Ze bewaken op kantoren hun identiteit. Koste wat het kost. Da’s het Nederlandse omroepbestel. Dat kan beter. Dat kan sneller. Maar dat hoeft niet per se goedkoper. Omdat de huidige omroepverenigingen elke geloofwaardigheid hebben verloren zijn het slechte pleiters voor een goede zaak geworden. Ik pleit voor meer geld voor een publieke omroep die volledig gereorganiseerd is.
Foto: Philips presenteert televisietoestellen.
George Knight 
‘Ik pleit voor meer geld voor een publieke omroep die volledig gereorganiseerd is’, deze laatste zin vraagt om een vervolg. Vpro vedient een net voor zichzelf. Televisie gaat -helaas- te vaak over televisie.
LikeLike
@Erik
‘Ik pleit voor meer geld voor een publieke omroep die volledig gereorganiseerd is.’
Ja, een uitwerking is nodig hoe die reorganisatie er dan concreet uit moet zien. Wat de doelen zijn. Maar hier ging het me om het ter discussie stellen van de logica van de bestaande omroepen. Zijn ze er nou voor het land, de Nederlanders of voor zichzelf? Ik meen het laatste. Velen zijn me voorgegaan met die conclusie. Maar toch trekken de omroepen zich daar weinig van aan en gaan ze door alsof het nog steeds 1959 is.
Rond 1983 schreef toenmalig WVC-minister Elco Brinkman die de omroep in zijn pakket had in een weekend z’n medianota. Zo gaat het verhaal. De digitale krantenarchieven over die tijd spreken boekdelen. Het omroepbestel is altijd een kwestie van wisselende meerderheden geweest, nooit van volle overtuiging om ergens positief voor te kiezen. Dat blijkt goed uit de behandeling van Brinkmans medianota:
http://www.digibron.nl/search/detail/012e98a722ed8de096b9ce16/medianota-lijkt-het-toch-te-halen
De verzuiling ligt achter ons. Het stromingsartikel dat alle -voornamelijk religieuze- groeperingen een plek gaf in het omroepbestel is niet meer representatief voor Nederland. Door ons land lopen nu andere scheidslijnen. Van etniciteit, van samenlevingsvormen of van politiek activisme. Veel van deze groeperingen vinden geen plek in het bestel. Maar om de schijn te geven dat dit wel zo is worden de voorwaarden van het omroepbestel opgerekt en verwaterd. Zodat het voor iedereen kan zijn. Maar feitelijk niemand meer toebehoort.
De gevestigde omroepen die een directe voortzetting zijn van de radioverenigingen uit de jaren ’20 wekken de schijn dat ze bij de tijd zijn. Als 80-jarigen die zich aankleden als tieners. Het ziet er werkelijk niet uit. Het wringt.
Deconstructie van het huidige bestel is het enige antwoord. Het moet tegen de grond. Weg uit dat verleden. Broadcasting is op de terugweg, maar minder snel dan lange tijd werd gedacht. Televisie heeft nog steeds een functie om de ziel van een land vorm te geven en mensen te binden. Het is te belangrijk om het aan de huidige omroepverenigingen over te laten die vanuit hun marktaandeel en voortbestaan denken. Da’s voor het land en het publiek totaal onbelangrijk.
Maar wat is dan die volledige reorganisatie? In elk geval een omroep waar de programmamakers en niet de bestuurders de doorslag geven. Met netten zonder sturende profielen en zonder reclame waar de kijkcijfers niet meer leidend hoeven te zijn. De waardering wel. Kwaliteit moet vooropstaan.
De omroep kan veel leren van andere sectoren, zoals de kunsten waar intendanten voor enkele jaren worden benoemd om een ‘programma’ op te zetten dat stuurt op kwaliteitsverbetering, te bewaken en door te geven aan een opvolger. Waarom geen intendanten voor documentaires, nieuws, cultuur, experiment-nieuwe media, amusement en ‘verdieping’ aangesteld? De intendanten verdelen de concessies. In een overkoepelende superintendant komen de lijnen samen. Deze let op de representatie, maatschappelijke relevantie en evaluatie.
Deze oplossing is zo simpel dat het er moeilijk van wordt omdat Hilversum houdt van vertragen, compliceren en verdelen. Integratie van middelen is het antwoord. Bezuinigen kan, door de omroepverenigingen op te doeken en de middelen te herschikken. En om op termijn meer budget beschikbaar te stellen voor de programma’s.
LikeLike
In een vorig artikel schreef je over een onderzoeksrapport dat was opgesteld door de socialistische fracties van de E.U. In dat onderzoek werden vraagtekens gesteld bij het ‘democratisch gehalte’ van de E.U. Ik vind het begrip ‘democratisch gehalte’ een bijzonder intrigerend begrip en voor een land dat zich een democratie noemt is het onontbeerlijk constant het hier met elkaar over te hebben. Welk medium leent zich het beste hiervoor; juist ja, de publieke omroep. Democratie is het overkoepelende wat alle Nederlanders met elkaar verbindt en een publieke omroep, die van en voor ons allemaal is, dient alle geluiden uit de samenleving een podium te bieden zodat er een constante dialoog plaats vindt over wat ons democratisch gehalte nu eigenlijk is.
Met ons belastinggeld wordt een incestueus clubje programmamakers en artiesten in leven gehouden die zich ook weer eens verrijken door in spotjes op te duiken waar ze rijkelijk voor worden beloond. De publieke omroep is een entertainmentbedrijf waar de wetten van de kijkcijfers leidend zijn. Laat dat entertainen maar aan de commercieelen over.
In mijn idee over wat een publieke omroep behoort te zijn is ‘informeren’ het leidend motief waarbji ‘wat is het democratische gehalte van onze democratie’ centraal behoort te staan. In vergelijking met hoe de publieke omroep nu functioneert kost dat geen drol. Informeren is goedkoper dan entertainen.
LikeLike
@Jan
Ja, betreffend rapport was ‘in opdracht van’ de socialistische fractie opgesteld door Demos.
Ik denk dat amusement ook bij de publieke omroep thuishoort. Geen onderbroekenlol, maar goede shows of humoristische programma’s. Amusement moet niet te eng omschreven worden. Als het binnen het genre maar goed is. Da’s zelfs Paul de Leeuw die ik niet langer dan 1 seconde kan aanhoren. Maar smaken verschillen. Ik gun het anderen.
Onderschat niet hoe duur informeren is. Het onderhouden van een netwerk aan correspondenten is duur. Onderzoeksjournalistiek is duur omdat het zorgvuldigheid, hooggekwalificeerde journalisten en tijd vraagt. Het nakauwen van persberichten zoals Metro en Spits! doen is goedkoop, maar het lijkt in de verste verte niet op journalistiek die werkelijk informeert en buiten de door de macht voorgeschreven agenda’s treedt.
Maar we zijn het erover eens dat in zware informatie een kerntaak van de publieke omroep ligt. Met Tegenlicht en Nieuwsuur gebeurt dat trouwens nu al uitstekend. Niet bij die vermaledijde sport die soms twee van de drie netten bezet. En als het tegenzit alle drie. Weg ermee.
LikeLike
@George, om te laten zien dat informeren geen drol kost zal ik je een voorbeeldje geven op welke wijze de publieke omroep zijn taak zoals ik die zie kan uitvoeren. Zet 4 kritische mensen te samen met een minister in een studio en laat die de minister bevragen over een onderwerp.Wat kost dat?
LikeLike
@Jan
Dat ligt eraan. Van een halve dag studiohuur met techniek tot een onderzoek van maanden dat tot de onthulling van nieuwe feiten leidt waarmee de minister wordt geconfronteerd.
Want wat is informeren? De bevestiging van het bekende of juist de tegenspraak van het bekende? Of een beetje van het een en een beetje van het ander?
Vandaag gaat De Correspondent online. Dus geschreven pers op internet. Met een budget van 1,3 miljoen. Komt het met onthullingen die het Binnenhof doen schudden? Of voegt het nieuwe inzichten toe? Ik heb werkelijk geen idee wat het wordt.
https://decorrespondent.nl
LikeLike
@ Stel je eens voor: Een studio waarin 4 kritische denkers de minister bevragen over NSA en het politiek stilzwijgen. Als een minister daar over, benevens andere onderwerpen, het vuur aan de schenen wordt gelegd, komt daar vanzelfsprekend veel informatie bij vrij waarmee we ‘het democratisch gehalte’ van onze samenleving kunnen bepalen.. We hebben geen behoefte aan zgn opiniemakers, wat we nodig hebben is een open dialoog waaruit een ieder voor zich kan destileren wat van belang is en wat niet.
Maar … we moeten snel wezen, want een publieke omroep past niet in een Neo-Liberaal bestuurl. De malaise die nu heerst in het publieke bestel zouden wel eens de voorbode kunnen zijn van het opheffen van de publieke omroep. We zijn dan helemaal aan de wolven overgeleverd.
LikeLike
Ik kan het me eerlijk gezegd dit allemaal niet voorstellen, hoezeer ik het zou willen. Media = macht en niemand die zomaar zoveel macht in handen krijgt zonder dat de overheid daar een vingertje in heeft. Heeft iemand hier wel eens gedacht waarom er anno 2013 zo’n medium nog steeds niet van de grond is gekomen?
LikeLike
@Reggie
‘Heeft iemand hier wel eens gedacht waarom er anno 2013 zo’n medium nog steeds niet van de grond is gekomen?’
Die vraag is een van de belangrijkste onderwerpen van dit blog.
LikeLike
Het VVD-kamerlid Matthijs Huizing heeft vandaag in de publiciteit gezegd dat-ie vindt dat de publieke omroep met het spotje moet stoppen. Hij gaat kamervragen stellen aan staatssecretaris Dekker. Huizing meent dat het spotje ‘de publieke omroep onwaardig’ is. En ook nog feitelijke onjuistheden verkondigt.
http://nos.nl/artikel/557121-vvdergernis-over-omroepspotjes.html
LikeLike
Wanneer de publieke omroep zou verdwijnen zou ik gezien haar huidige functioneren, geen traan laten. Maar de heer Huizing denkt gezien zijn uitspraak dat de publieke omroep van hem is. Als hij vindt dat het spotje de publieke omroep onwaardig is dan moet hij op ziijn minst een visie hebben op wat de taak van de publieke omroep is, maar die hoor ik hem nergens vertellen. Hij vergeet volgens mij dat de publieke omroep voor maar 1/17000000-ste deeltje van hem is.
Een kind kan op zijn vingers natellen dat de publieke omroep haar luxepaardje : voetbal, uit handen zal moeten geven aan de commercieelen. Dat heeft niets met feitelijke onjuistheden te maken zoals Huizing veronderstelt maar is een conclusie die getrokken kan worden door gebruik te maken van gezond verstand.
LikeLike
@jan,
Matthijs Huizing antwoorde mij:
“@RRoning publieke omroep heeft taakopdracht vanuit de overheid, verzorgen van onafhankelijk pluriform media-aanbod.Dit is niet onafhankelijk”
Het is mij, na wat woordenwisseling met hem, niet meer duidelijk met welk pet op hij dit initiatief denkt te nemen.
LikeLike
@ Reggie, als dit de visie van dhr. Huizing is; …onafhankelijk …media-aanbod, dan is mijn constatering dat dhr. Huizing in een ander universum leeft dan de mijne.
LikeLike
Niet alleen de jouwe. Hij probeert zijn actie te verdedigen maar zakt daarmee enkel dieper.
Alsof een gesubsidieerd omroep per definitie onafhankelijk kan zijn. En al helemaal niet wanneer politici zich ook nog eens met de inhoud gaan bemoeien.
LikeLike
Ja uh alles weg hoeft niet. Voetbal kan wel ergens anders heen maar dwdd wil ik niet missen
LikeLike