Nationale Militaire Musea in Soesterberg en Nijmegen komen eraan

5825238911_bcb7d054ff

Update 7 februari: Eind april 2013 moet blijken of realisatie van een Museum Wereldoorlog II haalbaar is. Kosten kunnen zo’n 25 miljoen euro belopen, zo bleek op 6 februari op een bijeenkomst in het Nijmeegse stadhuis. Nijmegen biedt het Vasim-fabriekscomplex voor 1 euro aan en stopt er 1,5 miljoen euro in. Andere partners zijn de provincie Gelderland en het vfonds. Zoals uit de plannen blijkt stoppen overheden en fondsen dan minimaal zo’n 185 miljoen euro in twee nationale militaire musea. Inclusief inrichting van de omgeving. 

Hoe groot is de nationale militaire collectie? Rechtvaardigt het in tijden van bezuinigingen de planning van twee musea? In Soesterberg komt op het noordelijke gedeelte van de voormalige vliegbasis Soesterberg het nieuwe Nationaal Militair Museum. De bouw ervan is eind januari gestart. Totale aanneemsom bedraagt 160 miljoen euro. De collecties van het sinds begin januari gesloten Delftse Legermuseum  en het Militaire Luchtvaartmuseum uit Soesterberg worden erin samengebracht. Complicatie is dat dit initiatief vanuit het ministerie van Defensie haaks staat op het recente advies ‘Ontgrenzen en Verbinden‘ van de Raad voor Cultuur dat ervoor pleit om alle ‘landelijke‘ musea bij OCW onder te brengen om samenhang te bevorderen.

In Nijmegen is een Nationaal WOII Museum in de maak. Het moet in de voormalige Vasim-fabrieken aan de noordoever van de Waal verrijzen. Een initiatief van de drie oorlogsmusea in Oosterbeek, Groesbeek en Overloon, respectievelijk het Nationaal Oorlogs- en Verzetsmuseum, het Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945 en het Airborne Museum Hartenstein. Opzet is dat ze deels als site museum blijven bestaan. Op 6 februari worden in Nijmegen de voorlopige plannen gepresenteerd. Voor de realisatie ervan was in 2010 dertig miljoen euro begroot. De musea in Soesterberg en Nijmegen moeten najaar 2014 worden geopend.

Uit het feit dat op het moment dat in Soesterberg met de bouw van het nieuwe Nationaal Militair Museum is begonnen Omroep Gelderland in een bericht over het geplande Nijmeegse museum spreekt van ‘het nieuwe, nationale oorlogsmuseum‘ blijkt de spraakverwarring. En valt toe te voegen, de overlapping. Het Nijmeegse Nationaal WOII Museum zal zich weliswaar uitsluitend richten op de periode van vlak voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar uit de collectie van het Soesterbergse Nationaal Militair Museum blijkt dat ook daar veel aandacht is voor de Tweede Wereldoorlog. Immers een ‘goede’ oorlog waarop de Nederlandse krijgsmacht trots terugkijkt als finest hour die nog steeds volop publieke belangstelling trekt.

De integratie van liefst vijf collecties in twee musea vraagt om coördinatie. Die lijkt nu vanuit de landelijke overheid te ontbreken. Regio’s of ministeries nemen eigen initiatieven. Het Nationaal Militair Museum in Soesterberg is met de bouw gestart. Omdat het gaat om de presentatie van grote objecten zoals vliegtuigen met een spanwijdte van 20 meter zal het gebouw aan de collectie aangepast moeten worden. Da’s een rem op het ruilverkeer tussen beide musea om tot een thematische herschikking van beide collecties te komen. Het ministerie van OCW kan maar beter beide nationale oorlogsmusea snel voor een ernstig gesprek uitnodigen.

Foto: North American B-25J Mitchell, collectie Militaire Luchtvaartmusuem Soesterberg. Credits: Het Bazuin.

12 gedachten over “Nationale Militaire Musea in Soesterberg en Nijmegen komen eraan

  1. Hoe gek wil je het hebben.
    De Afrika collectie Rotterdam in de uitverkoop.
    En voor 160 miljoen twee oorlogsmuseums…..(wees er maar trots op.)
    Wie verzint dit?????

    Like

  2. @Paul
    Besturen, Paul. Mannen van middelbare leeftijd in besturen verzinnen dat. Ambtenaren, wethouders, burgemeesters, generaals, projectmanagers en ingevlogen adviseurs. Dat soort mensen. Ze laten stenen stapelen en blokkeren zo ruimte voor de toekomst. Hun verbeelding is aan de macht, en de onze niet.

    Like

  3. “… het recente advies ‘Ontgrenzen en Verbinden‘ van de Raad voor Cultuur dat ervoor pleit om alle musea bij OCW onder te brengen om samenhang te bevorderen.”
    Alle musea, ook de gemeentelijke? Maar hoe wordt de financiering dan geregeld? Voor het inhoudelijke aspect is er toch al een landelijke vereniging, zou je denken. Waarom rekent de Staat bemoeienis op dat vlak tot zijn taak, terwijl hij niet eens bereid is boter bij de vis te doen?
    Ik weet alleen dat er een ‘G8’ wordt opgetuigd, waarin 8 rijksmusea elk gekoppeld worden aan een kleinere partner. Het militaire thema zit daar niet bij.

    Like

  4. @Joke
    De bewuste passage luidt als volgt (p. 20):

    Bestuurlijke verantwoordelijkheid voor een integraal beleid
    De verschillende departementen die musea beheren, hebben alle een eigen beleidsverantwoordelijkheid met bijpassend toetsingskader. Dezelfde overheid hanteert dus niet steeds dezelfde meetlat. Musea die niet onder OCW vielen, maakten dan ook geen deel uit van de groep instellingen waarbinnen een integrale afweging gemaakt moest worden in het kader van het subsidieplan 2013 – 2016. Gemeenten en provincies voeren vanuit de eigen autonomie en verantwoordelijkheid eveneens een eigen beleid. Daarbij is er geen sprake van inhoudelijke afstemming tussen de overheden, wel van uitruil van bestuurlijke verantwoordelijkheden via convenanten.
    De conclusie is dat er noch horizontaal op rijksniveau, noch verticaal tussen de verschillende overheidslagen, sprake is van eenheid in beleid of visie. Dat komt de samenhang en samenwerking tussen de instellingen van de verschillende bestuurslagen niet ten goede. Bovendien doet deze situatie afbreuk aan de gewenste effectiviteit die met voldoende samenhangend beleid door de sector bereikt kan worden. Een museale netwerkstructuur zorgt niet alleen voor samenhang, maar biedt ook de kans om deze overheidslagen te doorbreken.

    Het betreft musea die door het een of ander departement worden beheerd. Zoals ik dat eerder omschreef schept dat onnodige verwarring besef ik nu. Ik heb ‘landelijk’ toegevoegd hoewel dat evenmin de hele lading dekt. Maar het is minder onduidelijk. Kleinere musea blijven buiten het voorstel.

    Like

  5. Wat een ambtelijke blabla, dat rapport. Maar is dit dan niet iets wat aan de NMV kan worden overgelaten zonder ‘regie’ van het Rijk?
    Ik vond die musea die ze als partner aan de grote 8 hadden gekoppeld een vreemde keuze (zie http://www.leidschdagblad.nl/regionaal/leidenenregio/article20447163.ece/Drie-Leidse-musea-bij-de-G8), maar zie nu dat het slechts voorbeelden zijn (zie eind v/h rapport). Het blijft een onnavolgbaar lijstje, dat wel.

    Like

  6. @Joke
    Haha … Zeker blablabla. Er is een stille strijd om het initiatief gaande tussen de NMV en VRM tegenover de Raad voor Cultuur. Ik hoop dat de eersten het winnen. Want feitelijk is die RvC precies dat wat het zelf zegt te bestrijden, namelijk een in ogen van velen onnodige managementslaag.

    Like

  7. WOII-museum Nijmegen dichterbij dan ooit
    07 februari 2013, 08:56
    http://www.gelderlander.nl/regio/nijmegen/woii-museum-nijmegen-dichterbij-dan-ooit-1.3651517

    NIJMEGEN – Een nieuw WOII-museum in Nijmegen is dichterbij dan ooit. De directeuren van de drie lokale oorlogsmusea in Groesbeek, Overloon en Oosterbeek glunderden woensdagochtend in de Trêveszaal van het Nijmeegse stadhuis van oor tot oor.

    Daar ondertekenden de stichting Museum WOII, het vfonds (nationaal fonds voor vrede, vrijheid en Veteranenzorg), de gemeente Nijmegen en de provincie Gelderland een convenant waarin ze uitspreken eendrachtig te werken aan het uitwerken van de plannen voor de realisering van een nationaal oorlogsmuseum in het Vasim-complex in Nijmegen- West over de Tweede Wereldoorlog.

    Voor het nieuwe nationale oorlogsmuseum is veel geld nodig: 22 tot 25 miljoen euro. Na twee jaar stilte stonden de sponsors gelukkig eind 2012 plots in de rij om bijdragen aan te kondigen. Het vfonds wil zelfs een bijdrage geven die misschien kan oplopen tot 6, 7 of 8 miljoen euro. Die aankondiging in oktober zorgde voor een stroomversnelling. De provincie beloofde in januari 1 tot 1,5 miljoen euro. Nijmegen verkoopt de Vasim voor 1 euro aan het museum en investeert 1,5 miljoen in de omgeving, werd dinsdag helder. Kortom de basis is gelegd. Niet eerder was het Museum WOII zo dichtbij. Maar de plannen zijn zeker nog niet rond. De partners hebben elkaar woensdag beloofd daar in de hoogste versnelling aan te gaan werken. Begin april moet helder zijn of de museumdroom écht werkelijkheid kan worden.

    Like

  8. Renkum wil volwaardige functie Airborne Museum
    10-02-2013 12:00 door Feike Klomp
    http://tinyurl.com/bbaqpsc

    OOSTERBEEK – Onder grote belangstelling werd afgelopen woensdag in het Nijmeegse stadhuis een convenant over de haalbaarheid van het Nationaal Museum WOII getekend. Dat museum moet in Nijmegen gaan verrijzen. Wethouder Erik Heinrich van de gemeente Renkum juicht het idee toe maar maakt zich tegelijkertijd zorgen over de positie van het Airborne Museum Hartenstein. ,,Het moet geen ondergeschikte positie krijgen.”

    De bedoeling is dat het museum zich in de voormalige Vasim fabrieken gaat vestigen. Het Nationaal WOII Museum is een plan van drie samenwerkende oorlogsmusea uit Oosterbeek, Overloon en Groesbeek samen met het vfonds, het nationale Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg. Het nieuwe museum moet het zogenaamde ‘moedermuseum’ worden. En dat is het punt waar Erik Heinrich zich zorgen over maakt. Aan de ene kant trekt Museum Hartenstein zelf mee aan de touwtjes, maar aan de andere kant zit er volgens de wethouder ook een keerzijde aan.

    Vruchten plukken
    ,,Natuurlijk is het positief dat er een nationaal museum komt waar alle facetten van de Tweede Wereldoorlog samenkomen. Bovendien is een dergelijk museum er nog niet. De bedoeling is dat dit museum in Nijmegen gerealiseerd wordt, en dat is relatief dichtbij. Daar kunnen het Airborne Museum en de gemeente Renkum ook de vruchten van plukken.”

    Tijdens de ondertekening van het convenant werd er volgens de wethouder ook de term ‘moedermuseum’ geuit. De drie kleinere musea blijven de gebeurtenissen in de eigen regio belichten. ,,Toch hoorde ik ook nog een andere term: satellietmuseum. Dat rijst bij mij toch de vraag of het Airborne Museum niet teveel een bijrol gaat krijgen. Dat zou natuurlijk zonde zijn.

    Bezoekersaantallen
    Heinrich haalt daarbij aan dat Hartenstein juist mooie bezoekersaantallen kan overleggen. ,,Dan zou ik het betreuren als de aandacht helemaal gaat verschuiven naar het nieuwe museum. Krijgt Hartenstein dan niet een ondergeschiktere rol, vraag ik me openlijk af.”

    Overigens is dit niet nieuw. Al in een eerder stadium is de Renkumse zorg bij de plannenmakers aangekaart. ,,Wij hebben dit punt al veel eerder bij de voorzitter van de Stichting Museum WOII Louis Timmermans neergelegd. En ik zie het als mijn plicht om op te komen voor de belangen van ons prachtige Airborne Museum.”

    Impuls economie
    Het bedrijfsleven in de regio Arnhem Nijmegen heeft meer dan zestig steunbetuigingen voor de komst van het Nationaal WO II museum aangeboden aan de provincie Gelderland. De ondernemers roepen de provincie daarmee op dit museum financieel te ondersteunen, zo meldt de Kamer van Koophandel in een persbericht.

    De provincie heeft al gemeld dat ze mogelijk geld steekt in het initiatief, maar wil eerst een uitwerking van de plannen zien. Bedrijven vinden dat de provincie het museum niet alleen vanuit een culturele en historische invalshoek kan ondersteunen, maar hiermee ook de economie een impuls kan geven.
    Begin april moet er meer duidelijkheid over de plannen komen.

    Like

  9. Pingback: Militaire musea: Soesterberg schiet beter op dan Gelderland | George Knight

  10. Pingback: Vrijheidmuseum Nijmegen rekent op steun overheid. Realistisch? | George Knight

  11. Pingback: Zware strijd voor Vrijheidsmuseum WOII in Nijmegen. Vergeefs? | George Knight

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.