CBK Utrecht verdwijnt om politieke redenen

Nieuws van een aangekondigde dood. Zo vergaat het de kunstsector in Nederland. Verwachtingen zijn somber. Nu moet het drie jaar geleden met veel geld verbouwde CBK aan de Utrechtse Plompetorengracht dicht. Waarom? De afgelopen jaren zorgde het CBK met bescheiden middelen in mijn ogen voor het beste kunstaanbod van de stad. Terwijl het zich in de programmering niet makkelijk maakte in het zoeken naar een evenwicht tussen experiment en continuïteit. Zelfs theoretisch onderzoek op een begrijpelijke en verteerbare manier wist te presenteren. Tussen het gesloten wereldbeeld van BAK en het gebrek aan focus van het Centraal Museum wist het een perfecte middenweg te vinden. Ook interessant voor een breed publiek.

Vele CBK’s zijn al weggevallen. Financiering was bij provincies ondergebracht en de centra waren doorgaans gevestigd in de provinciehoofdstad. Ze waren onderdeel van het cultuuraanbod. Daar bleef voor de provincies weinig toegevoegde waarde en sturing over. Het was niet zichtbaar genoeg. De provincie draagt daarom de verantwoordelijkheid over. Maar rijksoverheid of stad pakt het niet op. Zodat de CBK’s wegvallen. In het Coalitieakkoord 2011-2015 van de Provincie Utrecht staat het zo: ‘Activiteiten gericht op de bevordering van cultuurparticipatie, waarbij mensen actief in aanraking worden gebracht met het culturele leven, zijn niet een kerntaak of wettelijke taak van de provincie.‘ De Provincie Utrecht snijdt 80% van de kunstbegroting weg.

Met als triest gevolg dat de best presterende presentatie-instelling van een stad met minieme overheadkosten verdwijnt. Niet om inhoudelijke, maar politieke redenen. Daarnaast ontbreekt in Utrecht sowieso een integraal kunstbeleid. CBK Utrecht luidt het eigen bestaan uit met de tentoonstelling ‘Wrecks and Rafts‘. Over boten, schepen, vlotten, wrakken en reizen. Drijvend naar een toekomst zonder overheden? Grootmoedig neemt CBK het verlies: ‘Het is namelijk tijd om te gaan. Met geheven hoofd en opgestoken middelvinger.‘ Als politiek een hart had, dan schaamde het zich. Tacita Dean en Bas Jan Ader deden het voor: Disappearance at Sea. Zoek.

Foto: Tacita Dean in Altes Finanzamt, Documenta 13, Kassel, 2012. Fragment van een kolkende zee (eigen foto). Krijt op schoolbord. Zie ook hier.