Update 15 april 2013. Vandaag is Fazil Say veroordeeld tot 10 maanden voorwaardelijk. Voor tweets die als beledigend voor de islam opgevat werden. Of tot haat aangezet zouden hebben. Say ontkent alle aanklachten. Feitelijk gaat het oordeel niet over hem, maar over het democratisch gehalte van Turkije.
De Turkse klassieke en jazzpianist Fazil Say (1970) is atheïst en criticus van de islamitische regering van premier Erdogan. Hij wordt ervan beschuldigd via Twitter de islam te hebben beledigd. Voor 18 oktober staat een rechtszaak gepland die hem tot 18 maanden gevangenisstraf kan veroordelen. Het past in een tendens in de moslimwereld om de meningsuiting in te perken. Onder het mom van belediging van de islam leidden afgelopen tijd tweets van journalist Hamza Kashgari in Saoedi-Arabië of films van acteur Adel Imam in Egypte tot veroordelingen. Onlangs werd een concert van Lady Gaga in Indonesië afgelast na dreiging door moslims.
Say is zich van geen kwaad bewust. Volgens hem gaat de zaak in tegen de universele mensenrechten en wetten, en is ook bedroevend voor het imago van Turkije. Afstand nemen is precies wat de islamisten beogen. Pluriformiteit en vrijheid zijn steeds verder te zoeken onder een intolerante islam. Hij kan In Turkije geen atheïst zijn. Schrijnend is dat Fazil Say cultureel ambassadeur voor de EU is en dat Turkije die toetredingsverzoeken tot de EU heeft gedaan nu deze culturele ambassadeur voor de rechter sleept. Het verschil tussen het seculiere Europa en het islamistische Turkije kan nauwelijks scherper uitvergroot worden.
De kamerleden Wim Kortenoeven en Geert Wilders (PVV) hebben kamervragen gesteld. Op dezelfde dag dat Pieter Omtzigt (CDA) kamervragen stelt over het in Oost-Turkije gelegen Mor Gabriel klooster. Beide vragers zien de positie van de Turkse christenen bedreigd en vragen via de EU om bescherming van het christendom in Turkije. Zoals gezegd is Say zelfverklaard atheïst. Kamervragen over zijn atheïsme worden niet gesteld.
Foto: Pianist Fazil Say in Parijs 2010. Credits: Fred Dufour/Agence France-Presse
George Knight 
formeel is Turkije ook een seculier land. Maar als ik dit zo lees gaat dat niet lang meer duren.
LikeLike
@satuka
Volgens critici is Turkije in de praktijk geen seculiere staat meer. Degenen die de contacten met Europa en de EU willen verminderen hebben het meeste belang bij deze teruggang naar Middeleeuwse praktijken. Het is veelzeggend dat nu door de Turkse moslims een cultureel ambassadeur van de EU als doelwit wordt gekozen.
LikeLike
Dit heeft niet zozeer met religie te maken. Als je in Turkije kritiek hebt op Atatürk, dan wacht je dezelfde lot. Als je respectloos omgaat met de vlag evenzo. Te kritisch over militairen of regering, niet anders. Je kan er wel gelijk een geloofskwestie van maken, christen vs moslim vs atheist, maar censuur is in Turkije een algeheel burgerproblematiek. Niets “moslimwereld”. Die hebben er in Turkije namelijk zelf ook last van.
LikeLike
Wij gaan anders ook aardig die kant uit met onze ‘joods-christelijke’ leidcultuur, aan die kamervragen te zien.
LikeLike
@Reggie
Dit heeft alles met religie te maken. Het is zeker zo dat de hardliners via deze culturele ambassadeur van de EU de gematigde moslims voor het blok zetten. Maar het speelt in het religieus domein.
@Joke
Wat mij verbaasde aan de kamervragen van PVV en CDA was niet dat ze gesteld werden. Je kunt het verwachten. Wel dat ze in een christelijk ‘frame’ passen. En dat de vrijzinnige versie van de vragen ontbreekt.
LikeLike
@George: Juist in seculiere staten zie je vaak zo’n monocultuur ontstaan. In Turkije gaat het al sinds jaar en dag zo: de gemiddelde Turk is moslim, en dus zijn alle Turken moslim, is de gedachte. Minderheden, zoals Alevieten en dus ook atheïsten, worden niet erkend.
Maar bij ons dus van hetzelde laken een pak – een atheïst wordt hier beschouwd als een gelovige die alleen maar niet in god gelooft.
LikeLike
@Goerge Knight,
Oneens. Voor Erdogan was het veel slechter gesteld met de vrijheids van meningsuiting in Turkije.
LikeLike
@Joke
Ik ben het met je oneens. Nederland als seculiere pluriforme samenleving geeft meer ruimte aan diversiteit dan het tamelijk religieus homogene Turkije. Formeel seculier, maar in praktijk religieus.
Door wie in Nederland wordt een atheïst beschouwd als een gelovige die alleen maar niet in god gelooft? Doorgaans zijn dat gelovigen die zo oordelen over atheïsten die ze graag als een afgeleide van gelovigen willen zijn. Maar het perspectief van gelovigen in deze kwestie overtuigt me niet vanwege hun eigenbelang.
@Reggie
Dat het in de jaren voor premier Erdogan slechter dan nu gesteld zou zijn geweest met de meningsuiting in Turkije wil toch niet zeggen dat nu religie niet belangrijk is? Ofwel, de onverdraagzaamheid van de kemalisten praat de onverdraagzaamheid van de islamisten toch niet schoon? En als de vrijheid van meningsuiting zo ideaal is in Turkije, hoe komt het dan dat er afgelopen jaren tientallen journalisten zonder enige vorm van proces door de overheid in de gevangenis zijn gestopt?
LikeLike
@Goerge Knight,
WIe praat wat schoon? En waar zei ik dat het ideaal was? Ik zei dat het onder AKP beter is als de overheden daarvoor. Jij bent diegene hier die Islam eenzijdig beschuldigd van het censuur in Turkije terwijl ik juist beweer dat het de staat zelf is, of dat nou AKP, de Kemalisten, het leger of ander willekeurig partij aan de macht is. Kritiek op de staat wordt gewoonweg niet getolereerd. Maar dat het onder AKP BETER is als daarvoor spreekt ten voordele voor het religieuze aspect en ten nadele voor jouw artikel.
LikeLike
Wat betreft de journalisten moeten de feiten voor zich praten. Maar ik ben me er wel van bewust dat er veel rotte appels zich onder de journalisten bevinden. Journalisten die gebruikt worden voor politieke agenda’s, voor oorlogen, voor conflicten. Turkije is daar geen uitzondering op. Kijk ook wat er om ons heen gebeurt, de verslaglegging in Syrië, Libië, de leugens over Irak, de Murdoch’s van deze wereld, ja er horen een heleboel “journalisten” in de cel. Murdoch voorop, maar natuurlijk wel als het bewezen is.
LikeLike
@Reggie
Ik beweerde nergens dat je zei dat iets ideaal was. Het ging om iets anders. Je stelde om 19:08: ‘Dit heeft niet zozeer met religie te maken.’ Daar was ik het mee oneens en daar reageerde ik op. En dan begrijp ik best dat we vervolgens moeten begrijpen hoe het met religie te maken heeft. Direct, indirect, instrumenteel door anderen? Dat kan allemaal. Maar religie speelt een rol. Het is islam omdat er islam op staat. Zelfs als anderen dat erop plakken.
Dus volgens mij heeft wat er nu in Turkije gebeurt alles met religie te maken. Zonder mee te gaan in tegenstellingen die de PVV met haar kamervragen suggereert. Het ligt gecompliceerder. Zie Fazil Say die aangeklaagd wordt wegens belediging van de islam. Niet om een andere reden.
Het griezelige in Turkije is juist dat de staat, de AKP en de islam in elkaar overlopen. Of het onder de AKP beter of slechter is dan voorheen of dan straks was niet ons geschilpunt. Ons geschilpunt was of religie een rol speelt.
Je observatie over de Turkse journalisten vind ik een belediging voor deze beroepsgroep die in politiestaten als Turkije onder moeilijke omstandigheden moet werken. En een belediging voor Turkse en internationale burgerrecht- en mensenrechtenactivisten die het onrecht in de Turkse gevangenissen constateren. En zelfs een ‘verkeerde‘ politieke mening kan in een democratie geen reden zijn om iemand in de gevangenis te zetten.
LikeLike
“verkeerde” politieke mening niet maar bewust leugens verspreiden en zonder vereitse papieren werken wel..En onder welke categorie die journalisten vallen moet maar eerst bewezen worden voordat bepaald kan worden of ik iemand beledig of niet.
LikeLike
@George 21:46: “Door wie in Nederland wordt een atheïst beschouwd als een gelovige die alleen maar niet in god gelooft? Doorgaans zijn dat gelovigen die zo oordelen over atheïsten die ze graag als een afgeleide van gelovigen willen zijn.”
Nee, het vindt bij uitstek plaats in burgerlijke kringen (i.e. de gevestigde orde), zoals de Telegraaf – niet zozeer in gelovige kringen.
“Het is islam omdat er islam op staat. Zelfs als anderen dat erop plakken.”
En de Nl. parlementariërs redeneren: “Als er geen islam opstaat, is het een christen”. Wat is het verschil?
LikeLike
@Reggie
Laten we maar constateren dat we het oneens zijn.
@Joke
Is de gevestigde orde in Nederland niet bij uitstek christelijk georienteerd?
Verschil is dat een religie zich in haar kern niet moet laten kapen. Als de islam zou vinden dat het voor politieke doeleinden misbruikt wordt dan moet het daar krachtig afstand van nemen door dat duidelijk te maken. Als CDA of PVV niet-islam gelijkstelt met christendom – de kamervragen zijn trouwens voorzichtiger geformuleerd- dan begrijpen we dat als een politiek standpunt dat ingegeven wordt door opportunisme. Sowieso praten deze politici die redeneren vanuit tegenstellingen over de buitenkant van de religie.
LikeLike
@Goerge,
Ik mag hopen van wel.
LikeLike
“Is de gevestigde orde in Nederland niet bij uitstek christelijk georienteerd?”
Christelijk georienteerd wel, maar niet gelovig. Het zijn die mensen die menen dat het christendom onderdeel van onze cultuur is, en die gefocust zijn op de symbolen. Zoals de liberaal Rutte, die denkt dat je zoiets kunt vastleggen in de grondwet
“Verschil is dat een religie zich in haar kern niet moet laten kapen.”
Da’s toch geen verschil – eerder een overeenkomst.
Wat heeft Leyla Zana trouwens een belachelijk zware straf gekregen, hè. Daar hoor je niemand over.
LikeLike
@Joke
En om precies die reden verbaast het me dat geen enkele Nederlandse politicus vragen stelt over de atheist Fazil Say. Waarom komen bij dit soort kwesties alleen christelijke of pseudo-christelijke politici met vragen?
Het is een verschil of een religie zichzelf vergeet te organiseren en laat kapen of dat buitenstaanders zoals Nederlandse politici er een etiket opplakken.
Tien jaar gevangenisstraf voor Leyla Zana is inderdaad absurd lang. Het geeft aan dat de het huidige Turkse establishment geen rechtsstaat is en niet weet om te gaan met minderheden. Zoals de koerden. Of atheisten.
http://www.deutsch-tuerkische-nachrichten.de/2012/05/453995/propaganda-fuer-die-pkk-leyla-zana-zu-zehn-jahren-haft-verurteilt/
LikeLike
Pingback: Wereldwijd rapport ziet toenemende discriminatie van ‘niet-gelovigen’ « George Knight
Pingback: Internationale dag ter verdediging van afvalligen en Godslasteraars | George Knight
Pingback: Veroordeling Fazil Say tekent gebrekkige rechtsstaat Turkije | George Knight