Afgelopen donderdag had ik telefonisch contact met Stefan Grond, beleidsadviseur Cultuur en coördinator van de kunstveilingen op het Nijmeegse stadhuis. Hij had de discussie hier over de kunstveilingen gevolgd. Hij probeerde niet zozeer de kritiek te weerleggen, maar de zorgvuldigheid te benadrukken. Grond lichtte toe dat bij de ontzameling de richtlijnen van de LAMO zijn gevolgd. Daar twijfel ik niet aan, maar wel had ik een aanvullend verzoek, namelijk openheid van zaken. Juist om allerlei spookverhalen weg te nemen.
De leidraad noemt bij de afronding van een ontzameling een zorgvuldige documentatie en openheid van zaken als voorwaarden. Onder dat laatste kan de openbaarmaking van de veilingresultaten worden verstaan. Grond legde uit dat er twee bezwaren zijn die Nijmegen tot nu toe van openbaarmaking weerhield. Da’s de privacy van de kopers. Maar deze gegevens kunnen geanonimiseerd worden. En de weerstand van sommige kunstenaars die stellen dat een lage verkoopwaarde van hun werk ook een lage marktwaarde betekent.
In ons gesprek bleef hangen dat dat laatste verband niet zo direct hoeft te zijn als verondersteld. Gechargeerd gezegd kan een lage verkoopwaarde ook volgen uit een slecht opgezette en uitgevoerde veiling. Ik beweer niet dat dat aan de orde was, maar het aanvoeren van de bezwaren van genoemde kunstenaars over de lage verkoopwaarde komt vergezocht op me over omdat het niet noodzakelijk volgt uit hun lage marktwaarde.
Verder is er nog een praktisch bezwaar tegen openbaarmaking, namelijk de middelen die het vraagt. Da’s opnieuw onderdeel van een goede toepassing van de leidraad. Grond voegde toe dat daarvoor menskracht vrijgemaakt moet worden. Dat vergt wat planning en tijd. Ik schat in dat dat enkele maanden vraagt.
Al met al proefde ik in Gronds reactie begrip dat openbaarmaking ervoor kan zorgen dat de spookverhalen stoppen. Grond voegde toe dat zowel op de internet- als op de Rotary-veiling geen werk van Paul Klemann is verkocht. Of het moest oud werk van voor 1987 zijn. Maar da’s onwaarschijnlijk. Nijmegen had geen werk van Klemann in de collectie en daarom werd-ie niet bericht. Dat doet overigens weinig af aan de bezwaren van kunstenaars als Margriet Smulders en Dorian Hiethaar die kritisch zijn over de Nijmeegse kunstveilingen.
Kunstenaars van wie werk op de veiling is verkocht kunnen nu al een verzoek indienen om gegevens van hun geveilde werk in te zien. Volgens Grond heeft een aantal kunstenaars dat al gedaan. Mijn idee om via dit blog kunstenaars hun verzoek te laten bundelen tot een collectief verzoek zou een volgende stap kunnen zijn. Eerst ligt er de vraag hoe de bezwaren tegen en voor openbaarmaking afgewogen moeten worden. Ofwel, zijn de tot nu toe aangevoerde bezwaren tegen openbaarmaking houdbaar en in de geest van de LAMO-leidraad?
Hoe nu verder? Grond zegt het verzoek om openbaarmaking van alle veilingresultaten, inclusief de Rotary-veiling intern te willen bespreken. Vanwege de gevolgen leidt deze route voor de juridische verwikkelingen langs een juridisch adviseur en voor de bestuurlijke verwikkelingen langs cultuurwethouder Henk Beerten.
Foto: Jan van Goyen, Gezicht op de Valkhofburcht in Nijmegen, 1641. Collectie Museum Het Valkhof
George Knight 
Ik denk dat dit soort veilingen, waarin niet wordt ontkend dat er ver onder de marktwaarde wordt verkocht, ook bij veel kunstenaars die geen werk in de veiling hebben gehad funest kunnen zijn voor hun directe verkoop.
Waarom zou je duur werk van Pietje kopen, als je een vergelijkbaar werk van Jantje bij een veiling kan kopen voor minstens de helft?
LikeLike
PS. Nog steeds jammer dat ik geen antwoord op mijn vragen heb gekregen aan het adres van Hubert. (Zie eerste discussie hierover)
LikeLike
@Erik
Je hebt gelijk dat kunstenaars die zelf niet meedoen aan een veiling er door de wegzuigende werking toch schade van kunnen ondervinden. Kopers maken door vergelijking hun afwegingen. Ze geven hun centen maar eenmaal uit.
Juist door openbaarmaking van de veilingresultaten kan gekeken worden wat er waar is van het idee dat veilingen een marktverstorende werking voor kunstenaar en galerie hebben. Het zou kunnen dat het voor een bepaalde categorie kunstenaars meer geldt dan voor een andere categorie. We praten weliswaar over ‘kunstenaars’, maar door afwijkende posities en omstandigheden lopen hun belangen niet altijd gelijk op. Dan ontstaat er bij kunstveilingen een gemengd beeld. Hoe dat er precies uitziet blijft de vraag.
LikeLike
Ik vraag me af waarom ze niet openbaar zijn? Het komt mij voor alsof er iets verborgen moet blijven.
Natuurlijk als bekend wordt dat werk van een bepaalde kunstenaar weinig opleverd dat heeft dat gevolgen voor zijn vraagprijs.
Maar ik heb een heel ander vermoeden. Het mag niet bekend worden voor hoeveel geld gemeentelijke instellingen vaak onverkoopbare rommel van kunstenaars hebben aangekocht.
Ik zou het bijzonder interessant vinden als eens een onderzoek zou worden gedaan hoeveel van deze zogenaamde kunst bij gemeentelijke instellingen is opgeslagen. Ik denk dat we zouden gaan schrikken.
LikeLike
@Rikus
Er zijn allerlei redenen te bedenken waarom de gegevens niet openbaar zijn. Het blijft speculatie totdat er duidelijkheid gegeven wordt.
LikeLike
Pingback: Nijmegen weigert openheid van zaken over kunstveilingen « George Knight
Pingback: Museale objecten uit niet-museale kunstcollecties verdienen betere bescherming « George Knight