Van verschillende kanten komt er kritiek op de huisvesting van de Armando Collectie in landhuis Oud-Amelisweerd. Het Utrechtse college stuurde op 13 december een brief aan twee raadscommissies waarin het stelt dat Amersfoort-in-C aan de voorwaarden van exploitatie kan voorzien. Het college voert geen bezwaren aan tegen de oprichting van een Museum Oud-Amelisweerd rond de Armando Collectie, maar toont evenmin enthousiasme. De meerwaarde ervan wordt niet aangetoond. Het komt over als een ‘moetje’.
In de gemeenteraden van Amersfoort en Utrecht klinken geluiden dat het businessplan van het museum slecht onderbouwd is. Tevens zijn er investeringen van meer dan 4 miljoen euro nodig. Het Utrechtse college maakt die kritiek ondergeschikt aan de besluitvorming. Cultuurwethouder Lintmeijer wil scoren voor de Culturele Hoofdstad 2018 waarvoor Utrecht samen met Eindhoven en Maastricht een serieuze kandidaat is.
Kritiek komt van twee kanten. Bewoners van het Buurtschap Amelisweerd-Rhijnauwen zijn voor een museale bestemming maar pleiten voor geleidelijke groei. Ze ervaren de veranderingen in hun dagelijks leven. In het AD formuleert secretaris Anneke Visscher drie bezwaren. Ze voorziet dat het landgoed op drukke dragen de bezoekersstroom voor Museum Oud-Amelisweerd niet aankan en er verkeers- en parkeerproblemen ontstaan. Verder twijfelt ze aan de exploitatiebegroting die volgens haar vol onzekere aannames zit. En Visscher twijfelt aan de combinatie van het ‘zware’ werk van Armando en het ‘sierlijke’ 18de eeuwse landhuis.
De Utrechtse kunsthistorica Lucia Albers die gespecialiseerd is in historische parken en landgoederen vindt in het AD eveneens dat het werk van Armando niet te combineren valt met Oud-Amelisweerd. Ze wijst de huisvesting van de Armando Collectie daarom op inhoudelijke redenen af. Alberts beweert niet dat hedendaagse kunst nooit te combineren valt met oudere kunst, maar ziet geen synergie in de combinatie Armando en de 18de eeuwse omgeving. Tevens vermoedt ze dat de bijzondere geschiedenis van dit rijksmonument Oud-Amelisweerd met het zeldzame antieke Chinese behang onvoldoende verteld zal worden.
Of deze kritiek een discussie over de huisvesting van de Armando Collectie opent is de vraag. Het is aan de Utrechtse raad om specialisten op het gebied van museologie, cultureel erfgoed en landschapsarchitectuur te horen. Weliswaar zijn sommigen eerder gehoord bij de opstelling van het Ondernemings- en Huisvestingsplan voor Museum Oud-Amelisweerd, maar dat was gericht op het formuleren van voorwaarden en haalbaarheid. Een open en vrij debat over de wenselijkheid van de huisvesting van de Armando Collectie is nooit gevoerd.
Foto: AD, 15 december 2011
George Knight 
Vreselijk, zeg ik als Armando-walger.
Wat een over het paard getilde bal is dat toch.
Amelisweerd verdient met veel meer, met uiterst respect behandeld te worden,
dan door een opgekrikte verfsmijter geannexeerd.
Van Utrecht kunnen we helaas geen gezond verstand verwachten.
Ik heb indertijd nog in de bomen gezeten daar.
Googel maar op Amelisweerd + A27, dan snap je de vuiligheid wel.
LikeLike
@selmasalo
Ben je niet mis met Karel ‘ik rotzooi maar wat an’ Appel? Tja, er lopen allerlei snijlijnen. Tijden maken zacht. ‘Those were the days, my friend. We thought they’d never end’. Maar dat doen ze wel. Ofwel, een revolterende Armando uit 1960 is 50 jaar later iemand anders. Zoals dat ons allen vergaat. Zo wordt-ie bijgezet in een museaal mausoleum dat niet hem maar de toekomst van anderen dient. Dat laatste maakt hem echter niet minder als kunstenaar. Dat die anderen met Armando op de loop gaan valt de oude wijze man niet te verwijten.
LikeLike
Nee. Maar Appel vind ik ook enorm overschat. Zijn enige verdienste is dat hij een kind van zijn tijd was, en als angry young man de bestaande traditie doorbrak. Dat had ook een ander kunnen zijn. De tijd was er rijp voor.
Ik vind Armando’s werk (nou ja, werken is iets anders dan zo klojen) simpelweg afschuwelijk, alsmede overbodig. Half-abstract geklieder is er helaas genoeg gemaakt, tot de BKR werd afgeschaft.
Daarnaast werd zijn Herenleed indertijd, met de even pretentieuze Cherry (what’s in an name), het toppunt van meligheid, de kijker door de strot geduwd als geweldig intellectueel, want van de VPRO. Maar het was flauwe kul van prostaatlijers).
Tenslotte, iemand die zich Armando noemt, terwijl hij Henk heet, wil iets voorstellen wat hij niet is.
Krek van het type Johfra, Jomanda en Corneille (de laatste ook zo’n overschat kunstenaar, die zich na zijn eerste succes alleen nog maar kon herhalen, tot op bankpasjes aan toe).
De belangrijkheid van zulke ‘kunstenaars’ wordt alleen bepaald door handelaren en verzamelaars.
LikeLike
@selmasalo
Ik maak onderscheid tussen het bestaansrecht en de kracht van de individuele kunstenaar Armando en de institutionalisering van zijn kunst in zijn naam door anderen die met hem op de loop gaan. Zijn naam wordt opgepimpt tot een merk dat verandert in een museale instelling met een investering van meer dan 4 miljoen en een werkorganisatie met directeuren, besturen en raden van toezicht.
De vertrossing van een kunstenaar die 40 jaar geleden nog tegen het establishment schopte komt zo voor zijn onafhankelijkheid te staan. Het schrijnt aan de ogen en doet pijn in het hart. Ofwel, een Armando Museum dient andere belangen dan de persoon, de beroepspraktijk of de kunstenaar Armando of Herman Dirk van Dodeweerd. En hij weet. Maar kan niet passend antwoorden.
Voor elke kunstenaarspraktijk heb ik respect, maar voor de institutionalisering en bureaucratisering ervan niet. Zeker niet als dat laatste een doel op zichzelf wordt dat losgezongen wordt van de werkelijkheid zoals bij het huisvesten van de Armando Collectie in een rijksmonument. Dat door de nog altijd onafhankelijke kunstenaar Armando waarschijnlijk meer gerespecteerd wordt dan door de mensen die in zijn naam zijn museum mogen gaan uitbaten. Mensen die afhankelijk zijn van het merk ‘Armando’ en slechts door hem beroepsmatig kunnen bestaan. Zij gijzelen hem vanwege hun eigen bestaansrecht.
Smaken verschillen, ik hoef me er niet over uit te spreken of Armando wel of niet bij mijn eigen smaak past. Evenmin spreek ik me er over uit of de JSF, de F-18 of een eskadron gierzwaluwen voor de beste luchtverdediging van ons luchtruim zorgt. Armando opereert binnen het domein van de kunst en doet dat volgens bestaande normen. De rest is subjectief. Daar gaat het me bij deze cultuurpolitieke kwestie niet om.
LikeLike
Dat heb je heel duidelijk gezegd, en keurig.
Ik ben wat impulsiever en persoonlijker, dat is niet altijd zo netjes.
Om een belangrijk kunstenaar te worden zijn tegenwoordig veel neventalenten nodig, dezelfde talenten die iemand nodig heeft om op het politieke pluche te komen, op de tv, e.d., dus kunnen netwerken in de juiste kringen, imago bijvijlen, berekenend zijn, stunts uithalen. Armando heeft die talenten, of had die toen hij jonger was.
Een fantastisch kunstenaar op een zolderkamertje bestaat misschien nog wel, maar legt het af tegen de luitjes die gewiekst de publiciteitsmachine smeren. De onechtheid regeert ook (of per definitie juist) de kunstwereld.
De door jou genoemde institutionalisering van kunst bepaalt de prijs, en dat is jammer want daardoor staan kunstwerken niet meer op zichzelf, maar worden ‘mooier’ gevonden omdat ze in een prestigieuze omgeving hangen, of omdat de prijs op veilingen door belanghebbenden wordt opgedreven (die al idem werk bezitten, en belang hebben bij een hoge prijs).
Ceterum censeo dat Armando overschat wordt.
En vond het een soort teken van boven (gekheid) dat die kerk in Amersfoort afbrandde.
Jammer van de kerk.
LikeLike
ik vrees dat ze gelijk hebben en het werk niet echt in het landhuis past.
maar ik vrees nog meer dat ze niet bang hoeven te zijn voor grote stromen bezoekers, daarvoor is het werk van Armando te abstract (in al z’n symbolische figuratie) en de locatie te afgelegen. het landhuis verdient een bestemming die meer in overeenstemming is met de omgeving, de collectie een locatie die meer contact legt met andere (moderne) kunst.
LikeLike
@selmasalo
Ik weet het niet. Ik ken internationaal succesvol opererende kunstenaars die politici en bestuurders als noodzakelijk kwaad zien. In elk geval geen onnodige buigingen maken maar zichzelf blijven. Je hebt gelijk dat kunstenaars van alle markten thuis moeten zijn. Is dat onecht? Dat geldt trouwens precies hetzelfde voor museumconservatoren. Je verbaast je er soms over hoe sommigen denken op de oude leest voort te kunnen gaan. De nieuwe tijd vraagt een brede inzet. Maar je kunt het niet omkeren. Namelijk dat iemand die zich breed weet in te zetten per definitie geen belangrijke kunstenaar kan zijn. Elke afgebrande kerk is er een minder.
@tjark reininga
Je schetst in mijn ogen perfect het dilemma. Een succesvol museum daar in de Bunnikse bossen zit op een verkeerde plek vanwege het stiltegebied, de afgelegen positie en de verkeers- en transportproblemen. Door de stringent geformuleerde voorwaarden in verband met het cultureel erfgoed van het rijksmonument en de bovengemiddelde kosten van investering en exploitatie heeft zo’n museum een slechte uitgangspositie voor een gezonde bedrijfsvoering.
Een en ander kan alleen gerealiseerd worden door inspanningen en geldstromen die uiteindelijk een bovengemiddeld beslag op de cultuurbegroting leggen. Met moeite kan elk museum onder lastige voorwaarden succesvol worden gemaakt. Da’s een kwestie van voldoende middelen overhevelen. Zeker als leden van het openbaar bestuur hun prestige eraan verbonden hebben.
Van de andere kant kun je je ook afvragen wat voor mogelijkheden een andere bestemming voor Oud-Amelisweerd in een minimale versie zonder Amersfoortse steun biedt. Bijvoorbeeld geen investering van 4 miljoen, maar 1,5 miljoen. En geen streefaantal bezoekers van 30.000 tot 40.000 (in 2016), maar 15.000. Dan kom je tot scenario’s waarbij de onderlinge verliezen vergeleken worden. Vraag wordt dan hoe zo’n Museum Oud-Amelisweerd dat opgetuigd wordt rond de Armando Collectie en (een deel van) de tekorten dicht door Amerfoorts geld te trekken zich verhoudt tot andere scenario’s.
Het besef dringt onvolledig door dat gedeeltelijke externe financiering juist de valkuil is die tekorten aanwakkert. Het formuleert wel ambitie en voorwaarden, maar levert geen volledige dekking.
En er is nog een meer omvattende vraag. Namelijk de vraag ten koste van welke andere culturele ontwikkelingen -onder andere talentontwikkeling en het steunen van het middensegment- de oprichting van een nieuwe museum gaat. In de tijden dat podiumkunsten weggevaagd dreigen te worden en steun kunnen gebruiken.
Die vraag naar de ambitie en de horizon van cultureel Utrecht ontbreekt tot nu toe in de discussie over Museum Oud-Amelisweerd. Dat staat daar wel alleen in de bossen, maar zou als cultureel project niet alleen beschouwd moeten worden. Dat gebeurt tot nu toe wel. Da’s de befaamde tunnelvisie. Een nieuw museum zou afgemeten moeten worden tegenover andere kansen en wensen van de culturele sector.
Ofwel, hoe kunnen schaarse middelen optimaal ingezet worden? Gebeurt dat nou werkelijk door het huisvesten van de Armando Collectie in Oud-Amelisweerd? En dan is de vraag naar de noodzaak van zo’n museum nog niet eens gesteld.
LikeLike
Pingback: Provincie Utrecht beantwoordt vragen over Armando Museum « George Knight
Pingback: Koewaarheden, melkkoeien en koehandel bij Oud-Amelisweerd « George Knight
Pingback: Oud-Amelisweerd: staalkaart van bestuurlijke onzorgvuldigheid « George Knight
Pingback: Debat in Utrechtse coalitie over Oud Amelisweerd gaat voorbij aan de realiteit en de echte problemen van de huidige exploitant | George Knight
Pingback: Museum Oud Amelisweerd verliest exclusiviteit werk Armando. En krijgt financiële exploitatie nog steeds niet rond. Wat doet Utrecht? | George Knight