Er zitten haken en ogen aan de huisvesting van de Armando Collectie in landhuis Oud-Amelisweerd. Om vele redenen is het niet logisch. Het betreft een rijksmonument met zeldzaam 18de eeuws behang dat als zomerverblijf is gebouwd en gelokaliseerd is in een natuurgebied met povere ontsluiting. Strikte voorwaarden schepen een beoogd Museum Oud-Amelisweerd op met een onmogelijke bedrijfsvoering. Daarbij komen investeringen van meer dan 4 miljoen euro en een slecht onderbouwde exploitatie die niet realistisch is.
Het is merkwaardig dat de Stichtse politiek zich sinds najaar 2010 vastbijt in Oud-Amelisweerd terwijl vlak naast de deur een alternatief aanwezig is. Fort Vechten, ook in Bunnik. Deze bestemming compenseert alle nadelen van Oud-Amelisweerd en biedt zelfs hogere kwaliteit. In Fort Vechten kan een Armando Museum gerealiseerd worden bij de nieuwbouw van het nationaal Waterliniecentrum dat eind 2013 opgeleverd wordt.
Het Hollandse Waterlinie-project is een samenwerkingsverband van de provincies Noord- en Zuid-Holland, Gelderland, Noord-Brabant en Utrecht. Voor het Liniecentrum Fort Vechten is de provincie Utrecht samen met Bunnik leidend. Verantwoordelijk gedeputeerde is Mariëtte Pennarts (GroenLinks) die in april 2011 de portefeuille van Anneke Raven (CDA) overnam. Wethouder Jorrit-Jan Eijbersen (Lib) is dat namens Bunnik.
Juist omdat Pennarts en Eijbersen verantwoordelijk zijn voor zowel Oud-Amelisweerd als de Waterlinie ligt in tijden van schaarste het ineenschuiven van beide projectorganisaties voor de hand. Niet Pennarts maar haar voorganger Raven heeft overigens de trein van Oud-Amelisweerd in gang gezet. Al met al is er voor het 19 hectare grote Fort Vechten een budget van 20 miljoen euro beschikbaar. Bestuurders die nalaten slimme dwarsverbanden te leggen nemen genoegen met de verkokering van de afzonderlijke projectorganisaties.
De huisvesting van de Armando Collectie te Fort Vechten levert meervoudige winst op. 1) Het behoedt Oud-Amelisweerd voor aantasting van het culturele erfgoed, 2) het respecteert het onderscheid tussen ‘stilte’-gebied Rhijnauwen-Amelisweerd en ‘pret’-gebied Vechten, 3) het zorgt door toevoeging van het Armando Museum voor kritische massa en verbreding van de eenzijdige focus van het Liniecentrum, 4) het levert de betrokken gemeenten en provincie bezuinigingen op, 5) het biedt het Armando Museum een meer gezonde bedrijfsvoering en bevrijdt het van de vervlechting met onlogische thematiek die volgt uit de huisvesting in Oud-Amelisweerd en 6) biedt een coherente thematiek over Waterlinie, oorlog en schuldig landschap.
Het niet in elkaar schuiven van deze projecten is een gemiste kans. Het kan nog steeds. Formeel zijn voor Oud-Amelisweerd nog geen onomkeerbare besluiten genomen of verplichtingen aangegaan. De wil is de weg die bestuurders van Utrecht, Bunnik en Amersfoort en provincie Utrecht kunnen gaan. Nodig is lateraal denken dat de bestaande informatie opnieuw ordent tot de combinatie Armando-Fort Vechten die kwaliteit toevoegt
George Knight 
Wat een doorwrocht stuk weer; verrassend.
Hoe komt het toch dat je zo bij Armando betrokken bent?
LikeLike
@Laila
Dank je. Ik zal je proberen te antwoorden. Vooropgesteld, ik ben kunstliefhebber, ben zelfs afgestudeerd in een kunstvak en voel me betrokken bij cultuur en cultuurpolitiek. Ik vind het verschrikkelijk hoe door het kabinet Rutte de cultuur in het verdomhoekje wordt gezet. Maar het is erger. De kunstwereld weet er in mijn ogen geen passend antwoord op te formuleren en mist zelfvertrouwen. En de oppositie is geen haar beter dan VVD, CDA en PVV. Kortom, niemand nog verdedigt ondubbelzinnig het belang van cultuur. Nou, ik probeer dat hier wel.
Op een blog kun je niet alles doen. Je moet focussen. Niet overal kun je induiken, dat zul je begrijpen. Zo probeer ik terreinen te volgen die naar mijn idee iets over 2011 zeggen: Occupy, Anonymous, WikiLeaks, Ai Weiwei, Religie en Islam, media en ‘burgerjournalistiek’, actuele binnen- en buitenlandse politiek en cultuurpolitiek.
Het was toeval dat ik me december vorig jaar verdiepte in het Armando Museum. In de publiciteit verschenen kritiekloze (pers)berichten van Amersfoort-in-C over de huisvesting in Oud-Amelisweerd. Maar geen enkel kritisch geluid volgde. Hoe kon dat nou? Uit noodzaak ben ik er toen maar ingedoken. Merkwaardig is dat de gevestigde kunstjournalistiek bijna een jaar later nog steeds zwijgt. Ik begrijp niet waarom. Nog steeds ben ik de enige kritische focus. Het moet dan maar.
Toevallig ken ik landhuis Oud-Amelisweerd redelijk goed. Ik ben er veel geweest, ook op kleine presentaties van het Centraal Museum door kunstenaars die ik persoonlijk ken en waar ik goede herinneringen aan bewaar. Het is een huis om verliefd op te worden. Mits het op de juiste waarde gewaardeerd wordt. Het cultureel erfgoed vraagt om goed nadenken over de bestemming. Da’s naar mijn idee veel te terloops en lichtzinnig gegaan.
Bijkomend aan dat hele gedoe rond de huisvesting van de Armando Collectie in Oud-Amelisweerd is dat er zoveel bestuurlijke onzorgvuldigheid mee gemoeid is. Zowel in Utrecht als Amersfoort. In Utrecht gaf de cultuurwethouder aan directeur Jacobs van beheerder Centraal Museum een bestuursopdracht om een huurder te zoeken. Jacobs kwam vervolgens ‘toevallig’ bij zijn partner uit die ‘toevallig’ directeur van het Armando Museum is. Krankjorum toch? Vanuit de ethiek zou je verwachten dat een wethouder niet mee kan gaan met deze schijn van belangenverstrengeling. En dit voorstel op gronden van goed bestuur afwijst. Niet dus, hij neemt het serieus en keurt het goed. Krankjorum toch? Het tekent naar mijn idee het geklungel van dit project. Maar ook binnen de raad lijkt het een taboe om deze belangenverstrengeling in het openbaar aan te kaarten. Zelfs bij de oppositie. Dan spreekt men lafjes over ‘vermeende’ belangenverstrengeling.
Naast al het bovenstaande lijkt me ook zakelijk de bestemming Oud-Amelisweerd voor het Armando Museum ongeschikt. Het tuigt een veel te duur en riskant bedrijfsmodel op. Met te veel belastinggeld. Maar hier wreekt zich de bestuurlijke onzorgvuldigheid dat nooit een andere locatie serieus onderzocht is. Als kunstliefhebber lees ik ook online reacties over ‘zakkenvullers’ en ‘weg met kunst’. Ik ben het er niet mee eens, maar het baart me zorgen. Ik begrijp de reacties. Ze geven aan dat het draagvlak voor kunst klein is. Zoals ook alle politieke partijen nooit met hun hart voor cultuur kiezen. Soms toevallig uit opportunisme. Dan mag je als kunstliefhebber in je handen knijpen. (Uiteraard zijn er binnen alle partijen wel degelijk betrokken kunstliefhebbers, maar ze maken het verschil niet).
Ik verwijt de bestuurders van de provincie Utrecht, de gemeenten Bunnik, Utrecht en Amersfoort en de beleidsambtenaren en diensthoofden van betrokken gemeentelijke instellingen dat ze niet goed na hebben gedacht, of in gevallen zelfs hun eigenbelang hebben gevolgd, en onvoldoende luisteren naar zowel kritiek van museum- en erfgoedspecialisten alsook de onderbuik van het volk. Die op een lijn zitten.
Bestuurders rijden door hun tunnel en lijken niet meer voor rede vatbaar. Ze ondersteunen enkel elkaar, zijn trots op hun idee van daadkracht en durven niet als eerste los te laten. Ofwel, de bestuurlijke gijzeling in de Armando-tunnel. Het zou niets eens veel uitmaken als het daarbij bleef. Zo bijzonder is dit bestuurlijk autisme nou ook weer niet. En niet altijd kan het publiek geplezierd worden. Maar door het onnodig tegen de keer doorzetten van de huisvesting van de Armando Collectie in het rijksmonument Oud-Amelisweerd neemt het draagvlak voor cultuur nog verder af. En dat baart me zorgen. En daarom maak ik me druk over het Armando Museum.
LikeLike
Schitterende synthese van De Oplossing, zowel beleidsmatig zou het een strategisch pareltje kunnen opleveren als cultureel en ecologisch! Dit moet toch door de verbeeldingskracht van het ontwerp zelf meteen iedereen aanspreken?!
LikeLike
Dat is een heel uitgebreid antwoord. Bedankt.
LikeLike
Pingback: Provincie Utrecht beantwoordt vragen over Armando Museum « George Knight
Pingback: Oud-Amelisweerd: staalkaart van bestuurlijke onzorgvuldigheid « George Knight
RTV Utrecht vraagt de provincie Utrecht of zij het houdbaar vindt om dit museum door vooral vrijwilligers en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te laten bemensen. Het schriftelijke antwoord: “Wij vinden het belangrijk dat er een goede verhouding tussen professionele krachten, vrijwilligers en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt werken bij het Waterliniemuseum. Door corona is de verhouding vrijwilligers – professionele krachten enigszins scheefgegroeid.” Volgens directeur Aart Punt van de exploitatiemaatschappij Fort Vechten BV moeten ze inkomsten goed verdelen. Daarom is er een kleine groep betaalde krachten en een grote groep vrijwilligers, legt hij uit.
https://www.rtvutrecht.nl/nieuws/3478596/het-waterliniemuseum-de-wankele-toekomst-van-een-pronkstuk
LikeLike
Pingback: Waterliniemuseum in Bunnik verkeert in problemen | George Knight