Cablegate: Het Luzkhov Dilemma

Het klinkt als een boek van Vladimir Nabokov of Frederick Forsyth: Het Luzhov Dilemma. Maar het is de naam van een telegram van de VS-ambassade in Moskou dat op 1 december 2010 openbaar werd gemaakt door Wikileaks. Lezing maakt het extra spannend omdat de site cablegate.wikileaks.org nauwelijks bereikbaar is omdat die belaagd wordt. Waarschijnlijk door de Amerikanen en wat ingehuurde bondgenoten.

Voor het eerst ervaar ik het bezoeken van een site als spannend, illegaal zelfs. Binnen luistert men naar Radio Oranje of de BBC en buiten rijden de Duitse peilwagens. Nee, zo erg is het gelukkig niet. Toch geeft het aan hoe kwetsbaar het internet is. Openbaarheid is geen vanzelfsprekendheid.

Het telegram dateert van 12 februari 2010 en gaat over de intussen afgezette burgemeester Yuriy Luzhkov van Moskou. Schrijver is VS-ambassadeur John R. Beyrle. Het is van een hoog analytisch niveau, feitelijk onderbouwd, brisant van inhoud en vernietigend voor Putin. Het geeft inzicht in de werking van de macht en de samenwerking van Putin met criminele groepen. In een woord: meedogenloos.

Questions increasingly arise regarding Luzhkov’s connections to the criminal world and the impact of these ties on governance. De Amerikaanse ambassade schetst een grimmig beeld: Unfortunately, the shadowy world of corrupt business practices under Luzhkov continues in Moscow, with corrupt officials requiring bribes from businesses attempting to operate in the city.

Beyrle denkt niet dat Luzhkov vrijwillig terug zal treden omdat-ie stemmen levert aan Verenigd Rusland, de partij van Putin: Few believe that Luzhkov will voluntarily relinquish his post prior to 2012, when the Moscow City Duma must submit a list of mayoral candidates to Medvedev for his selection. United Russia will probably call on Luzhkov’s political machine and his genuine public support to deliver votes for them in the 2011 State Duma elections, as well as the 2012 Presidential contest. (..) This cable presents that side of Luzhkov — one that bears not only on Luzhkov and his handling of local politics, but on Putin and Medvedev as they move toward the 2012 elections.
 
Beyrle beseft echter zijn zwakte: Notwithstanding Luzhkov’s solid position, some of our contacts believe that cracks have appeared in his armor, due to his corrupt activities. Kanev told us that Luzhkov has many enemies because his wife has the most lucrative business deals in Moscow and many people think Luzhkov has received too much money.

Het lijkt geen toeval dat Luzhkov recent onder druk van Putin is afgetreden. Het telegram geeft aan dat Luzhkov slechts een tussenpersoon is die aan de lijn van Putin ligt. Hoewel een lastige tussenpersoon: According to Abdullayev, Luzhkov is following orders from the Kremlin to not go after Moscow’s criminal groups. For example, Abdullayev argued that it was only a public relations stunt from Putin to close gambling. In contrast to Kanev, Abdullayev said he did not see the sense in suitcases of money going into the Kremlin since it would be easier to open a secret account in Cyprus. He speculated that the Moscow police heads have a secret war chest of money. Abdullayev said that this money is likely used to solve problems that the Kremlin decides, such as rigging elections.  It can be accessed as a resource for when orders come from above, for example, for bribes or to pay off people when necessary.
 
Het oordeel komt niet onverwachts, maar is toch hard: According to many observers, the lawless criminal climate in Russia makes it difficult for businesses to survive without being defended by some type of protection. (..) In general, Muscovites have little freedom to speak out against corrupt activities and are afraid of their leaders.

Despite Medvedev’s stated anti-corruption campaign, the extent of corruption in Moscow remains pervasive with Mayor Luzhkov at the top of the pyramid. Luzhkov oversees a system in which it appears that almost everyone at every level is involved in some form of corruption or criminal behavior. Putin and Medvedev’s dilemma is deciding when Luzhkov becomes a bigger liability than asset. (..) Ousting Luzhkov before he is ready to go could create major difficulties because he could link others in the government to the corruption. While reforming Luzhkov’s questionable activities might seem like the right thing to do, for now keeping him in place, efficiently running the city, is United Russia’s best option. Ultimately, the tandem will put Luzhkov out to pasture, like it has done with fellow long-term regional leaders like Sverdlovsk oblast governor Edward Rossel and Tatarstan President Mintimir Shaymiyev.
 
Het beeld van corruptie en rechteloosheid dat uit deze analyse van VS-ambassadeur John R. Beyrle opstijgt is niet verrassend, maar wel de mate waarin deze corruptie alom aanwezig wordt geacht in de Russische overheid en de hardheid ervan. Het beeld van hervormingen dat zogenaamd wordt vertegenwoordigd door president Medvedev lijkt toe aan herwaardering. Het is fictie om het westen wat voor te toveren. De Russische overheid is een corrupt boevennest van hoog tot laag.

Hoe kunnen de Westerse politiek en zakenwereld zaken doen met een regime dat eigen burgers onderdrukt? Onze steun faciliteert deze onderdrukking zelfs. Wil Nederland dat op haar geweten hebben bijvoorbeeld in de samenwerking tussen Gasunie en Gazprom? Of liever gezegd, waarom wil de Westerse wereld zaken doen met een regime dat haar eigen burgers onderdrukt? Het telegram zou ook de Nederlandse politiek en zakenwereld te denken moeten geven.

Nu het publieke debat wordt onderbouwd door dit telegram van de Amerikaanse ambassadeur kunnen Nederlandse zakenwereld en politiek niet langer wegkijken. Of doen alsof ze van niks weten. Nu weten ze het en weten wij dat ze het weten. Hopelijk is de discussie over de wenselijkheid van onze banden met de regering Putin geopend en wordt deze pittig gevoerd.

Foto: Jan-Peter Balkenende in gesprek met Vladimir Putin in Gdansk, 2009